Theo Luật Quốc tịch năm 2008 và các văn bản hướng dẫn thì người Việt Nam định cưở nước ngoài không có hộ chiếu Việt Nam còn giá trị và chưa mất quốc tịch ViệtNam trước ngày Luật có hiệu lực (1/7/2009) thì phải đăng ký giữ quốc tịch tại các cơquan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong thời hạn 5 năm (1/7/2009-1/7/2014).
Như vậy, chỉ còn gần 1 năm để người Việt Nam định cư ởnước ngoài thực hiện thủ tục này.
Cục trưởng Cục Lãnh sự-Bộ Ngoại giao Nguyễn Hữu Tráng đã trao đổi về các vấn đềliên quan đến thủ tục này.
- Xin ông cho biết rõ thêm về thủ tục đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam đối vớingười Việt Nam định cư ở nước ngoài?
- Cục trưởng Nguyễn Hữu Tráng: Việc đăng ký giữ quốctịch Việt Nam được quy định trong Luật Quốc tịch 2008. Theo đó, người Việt Namđịnh cư ở nước ngoài tính đến trước ngày 1/7/2009 mà không có hộ chiếu Việt Namcòn giá trị và chưa mất quốc tịch Việt Nam thì trong 5 năm kể từ thời điểm trên,họ phải đến đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước nơi người đó định cư đểgiữ quốc tịch Việt Nam; nếu không đăng ký thì sẽ mất quốc tịch sau ngày1/7/2014.
Quy định đăng ký giữ quốc tịch là chế định mới, quan trọng, với mong muốn làm rõtình trạng quốc tịch của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, phục vụ cho côngtác quản lý nhà nước về quốc tịch và bảo hộ công dân. Do vậy, Bộ Ngoại giao (CụcLãnh sự) và các cơ quan chức năng đã tích cực triển khai thủ tục này.
Cục Lãnh sự đã phổ biến và hướng dẫn thủ tục này cho các cơ quan đại diện ViệtNam ở nước ngoài. Thủ tục được đăng tải trên cổng thông tin điện tử về công táclãnh sự tại địa chỉ www.lanhsuvietnam.gov.vn và trang tin điện tử của các cơquan đại diện. Các cơ quan đại diện cũng niêm yết thủ tục này tại phòng tiếpdân, tuyên truyền, phổ biến tại các cuộc gặp mặt, tiếp xúc với bà con kiều bàovà thông qua các hội đoàn người Việt.
Đối tượng cần phải đăng ký là những người Việt Nam định cư ở nước ngoài từ trướckhi Luật Quốc tịch 2008 có hiệu lực (người Việt Nam ra nước ngoài định cư vànhập quốc tịch nước ngoài sau ngày 1/7/2009 không phải đăng ký giữ quốc tịchViệt Nam).
Thủ tục đăng ký giữ quốc tịch hết sức đơn giản. Người đề nghị chỉ cần nộp Tờkhai, giấy tờ tùy thân và giấy tờ chứng minh quốc tịch Việt Nam là được cấp Giấyxác nhận đã đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam. Trường hợp không có giấy tờ chứngminh quốc tịch Việt Nam vẫn được cấp giấy xác nhận này nhưng đương sự cần khailý lịch làm cơ sở cho các cơ quan chức năng trong nước tiến hành xác minh quốctịch và ghi vào sổ đăng ký.
Tuy nhiên, cho tới nay mới có hơn 4.000 người Việt Nam định cư ở nước ngoài đăngký giữ quốc tịch, chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số 4,5 triệu người Việt Namở nước ngoài.
- Theo ông, nguyên nhân nào dẫn đến việc mới có rất ít người Việt Nam định cư ởnước ngoài đăng ký giữ quốc tịch. Ông có lời khuyên gì gửi tới người Việt Namđịnh cơ ở nước ngoài liên quan đến thủ tục đăng ký giữ quốc tịch?
- Cục trưởng Nguyễn Hữu Tráng: Theo Điều 5 và Điều 6Luật Quốc tịch Việt Nam 2008, người có quốc tịch Việt Nam là công dân Việt Nam.Nhà nước Việt Nam có chính sách để công dân Việt Nam ở nước ngoài có điều kiệnhưởng các quyền công dân và làm các nghĩa vụ công dân phù hợp với hoàn cảnh sốngxa đất nước; quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nướcngoài đang định cư ở nước ngoài được thực hiện theo quy định của pháp luật cóliên quan. Nhà nước Việt Nam bảo hộ quyền lợi chính đáng của công dân Việt Nam ởnước ngoài.
Các cơ quan nhà nước ở trong nước, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cótrách nhiệm thi hành mọi biện pháp cần thiết, phù hợp với pháp luật của nước sởtại, pháp luật và tập quán quốc tế để thực hiện sự bảo hộ đó. Chính phủ đã banhành Nghị định số 78/2009/NĐ-CP ban hành ngày 22/9/2009 quy định chi tiết vàhướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam trong đó có trình tự,thủ tục đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam cho người Việt Nam ở nước ngoài.
Số lượng người đăng ký giữ quốc tịch còn thấp có thể do người Việt Nam ở nướcngoài chưa thấy việc đăng ký này mang lại lợi ích thiết thực. Giấy xác nhận đãđăng ký giữ quốc tịch Việt Nam chỉ có giá trị chứng minh người này đã thực hiệnthủ tục đăng ký chứ không khẳng định về quốc tịch Việt Nam của họ. Do vậy, Giấyxác nhận không có giá trị pháp lý làm cơ sở cho việc cấp phát hộ chiếu, giấythông hành hoặc các giấy tờ khác.
Ngoài ra, một số người Việt Nam định cư ở nước ngoài không muốn thực hiện thủtục này có thể vì lo ngại ảnh hưởng tới quy chế cư trú của họ ở nước ngoài, hoặcmột số người Việt Nam định cư ở nước ngoài chưa hiểu rõ các quy định của việcđăng ký giữ quốc tịch... Đây có thể là một trong các nguyên nhân lý giải việcđăng ký thủ tục giữ quốc tịch trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cònchưa cao.
Người Việt Nam định cư ở nước ngoài nếu có nguyện vọng giữ quốc tịch Việt Nam đềnghị sớm đăng ký với các cơ quan đại diện để được thông tin chi tiết và hướngdẫn hoàn tất thủ tục này, tránh bị mất quốc tịch Việt Nam sau ngày 1/7/2014.
Trong thời gian tới, Cục Lãnh sự và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoàisẽ tiếp tục thông tin cập nhật, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con liên quan đến đăng ký thủ tục giữ quốc tịch Việt Nam./.
Như vậy, chỉ còn gần 1 năm để người Việt Nam định cư ởnước ngoài thực hiện thủ tục này.
Cục trưởng Cục Lãnh sự-Bộ Ngoại giao Nguyễn Hữu Tráng đã trao đổi về các vấn đềliên quan đến thủ tục này.
- Xin ông cho biết rõ thêm về thủ tục đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam đối vớingười Việt Nam định cư ở nước ngoài?
- Cục trưởng Nguyễn Hữu Tráng: Việc đăng ký giữ quốctịch Việt Nam được quy định trong Luật Quốc tịch 2008. Theo đó, người Việt Namđịnh cư ở nước ngoài tính đến trước ngày 1/7/2009 mà không có hộ chiếu Việt Namcòn giá trị và chưa mất quốc tịch Việt Nam thì trong 5 năm kể từ thời điểm trên,họ phải đến đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước nơi người đó định cư đểgiữ quốc tịch Việt Nam; nếu không đăng ký thì sẽ mất quốc tịch sau ngày1/7/2014.
Quy định đăng ký giữ quốc tịch là chế định mới, quan trọng, với mong muốn làm rõtình trạng quốc tịch của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, phục vụ cho côngtác quản lý nhà nước về quốc tịch và bảo hộ công dân. Do vậy, Bộ Ngoại giao (CụcLãnh sự) và các cơ quan chức năng đã tích cực triển khai thủ tục này.
Cục Lãnh sự đã phổ biến và hướng dẫn thủ tục này cho các cơ quan đại diện ViệtNam ở nước ngoài. Thủ tục được đăng tải trên cổng thông tin điện tử về công táclãnh sự tại địa chỉ www.lanhsuvietnam.gov.vn và trang tin điện tử của các cơquan đại diện. Các cơ quan đại diện cũng niêm yết thủ tục này tại phòng tiếpdân, tuyên truyền, phổ biến tại các cuộc gặp mặt, tiếp xúc với bà con kiều bàovà thông qua các hội đoàn người Việt.
Đối tượng cần phải đăng ký là những người Việt Nam định cư ở nước ngoài từ trướckhi Luật Quốc tịch 2008 có hiệu lực (người Việt Nam ra nước ngoài định cư vànhập quốc tịch nước ngoài sau ngày 1/7/2009 không phải đăng ký giữ quốc tịchViệt Nam).
Thủ tục đăng ký giữ quốc tịch hết sức đơn giản. Người đề nghị chỉ cần nộp Tờkhai, giấy tờ tùy thân và giấy tờ chứng minh quốc tịch Việt Nam là được cấp Giấyxác nhận đã đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam. Trường hợp không có giấy tờ chứngminh quốc tịch Việt Nam vẫn được cấp giấy xác nhận này nhưng đương sự cần khailý lịch làm cơ sở cho các cơ quan chức năng trong nước tiến hành xác minh quốctịch và ghi vào sổ đăng ký.
Tuy nhiên, cho tới nay mới có hơn 4.000 người Việt Nam định cư ở nước ngoài đăngký giữ quốc tịch, chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số 4,5 triệu người Việt Namở nước ngoài.
- Theo ông, nguyên nhân nào dẫn đến việc mới có rất ít người Việt Nam định cư ởnước ngoài đăng ký giữ quốc tịch. Ông có lời khuyên gì gửi tới người Việt Namđịnh cơ ở nước ngoài liên quan đến thủ tục đăng ký giữ quốc tịch?
- Cục trưởng Nguyễn Hữu Tráng: Theo Điều 5 và Điều 6Luật Quốc tịch Việt Nam 2008, người có quốc tịch Việt Nam là công dân Việt Nam.Nhà nước Việt Nam có chính sách để công dân Việt Nam ở nước ngoài có điều kiệnhưởng các quyền công dân và làm các nghĩa vụ công dân phù hợp với hoàn cảnh sốngxa đất nước; quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nướcngoài đang định cư ở nước ngoài được thực hiện theo quy định của pháp luật cóliên quan. Nhà nước Việt Nam bảo hộ quyền lợi chính đáng của công dân Việt Nam ởnước ngoài.
Các cơ quan nhà nước ở trong nước, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cótrách nhiệm thi hành mọi biện pháp cần thiết, phù hợp với pháp luật của nước sởtại, pháp luật và tập quán quốc tế để thực hiện sự bảo hộ đó. Chính phủ đã banhành Nghị định số 78/2009/NĐ-CP ban hành ngày 22/9/2009 quy định chi tiết vàhướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam trong đó có trình tự,thủ tục đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam cho người Việt Nam ở nước ngoài.
Số lượng người đăng ký giữ quốc tịch còn thấp có thể do người Việt Nam ở nướcngoài chưa thấy việc đăng ký này mang lại lợi ích thiết thực. Giấy xác nhận đãđăng ký giữ quốc tịch Việt Nam chỉ có giá trị chứng minh người này đã thực hiệnthủ tục đăng ký chứ không khẳng định về quốc tịch Việt Nam của họ. Do vậy, Giấyxác nhận không có giá trị pháp lý làm cơ sở cho việc cấp phát hộ chiếu, giấythông hành hoặc các giấy tờ khác.
Ngoài ra, một số người Việt Nam định cư ở nước ngoài không muốn thực hiện thủtục này có thể vì lo ngại ảnh hưởng tới quy chế cư trú của họ ở nước ngoài, hoặcmột số người Việt Nam định cư ở nước ngoài chưa hiểu rõ các quy định của việcđăng ký giữ quốc tịch... Đây có thể là một trong các nguyên nhân lý giải việcđăng ký thủ tục giữ quốc tịch trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cònchưa cao.
Người Việt Nam định cư ở nước ngoài nếu có nguyện vọng giữ quốc tịch Việt Nam đềnghị sớm đăng ký với các cơ quan đại diện để được thông tin chi tiết và hướngdẫn hoàn tất thủ tục này, tránh bị mất quốc tịch Việt Nam sau ngày 1/7/2014.
Trong thời gian tới, Cục Lãnh sự và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoàisẽ tiếp tục thông tin cập nhật, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con liên quan đến đăng ký thủ tục giữ quốc tịch Việt Nam./.
(TTXVN)
