Ngày 29/2, Tổng cục Thống kê thông tin chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng Hai đã tăng 1,04% so với tháng Một và lên 1,35% so với tháng 12/2023 đồng thời nhích 3,98% so với cùng kỳ năm 2023.
Nhu cầu đột biến trong dịp Tết
Bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê Giá (Tổng cục Thống kê) cho biết chỉ số giá tiêu dùng tháng Hai tăng cao chủ yếu do có Tết Nguyên đán Giáp Thìn. Do vậy, nhu cầu mua sắm hàng hóa và dịch vụ của người dân cao hơn. Bên cạnh đó, giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu và giá xăng dầu, gas cũng “đắt đỏ” hơn theo xu thế quốc tế.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, bình quân 2 tháng đầu năm, CPI đã tăng 3,67% so với cùng kỳ năm trước và lạm phát cơ bản lên 2,84%.
Vì sao thị trường vàng và tỷ giá cùng nhịp tăng từ đầu năm đến nay?
Theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, việc tỷ giá tăng cao sau Tết Nguyên đán không phải là điều lạ và được hỗ trợ bởi nhiều nguyên nhân, trong đó xuất nhập khẩu là nguyên nhân đầu tiên.
So với tháng Một, CPI tháng Hai phân bổ tại khu vực thành thị tăng 0,98%, khu vực nông thôn tăng 1,09%. Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 9 nhóm tăng giá và 2 nhóm giảm giá.
Về diễn biến giá tiêu dùng, chỉ số giá nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tháng Hai tăng 1,7% so với tháng Một và tác động làm CPI chung lên 0,57 điểm phần trăm. Trong đó, chỉ số giá tại nhóm lương thực tăng gần 1,8%, tác động tăng 0,06 điểm phần trăm, nhóm thực phẩm tăng xấp xỉ 2%, tác động tăng 0,42 điểm phần trăm, nhóm ăn uống ngoài gia đình tăng 1%, tác động tăng 0,09 điểm phần trăm.
Bà Oanh chỉ ra tại nhóm lương, chỉ số giá nhóm gạo tăng 2,2% (trong đó, gạo tẻ tăng 2% và gạo nếp tăng gần 3%).
“Hiện, giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu, do nhu cầu nhập khẩu tăng mạnh tại nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các thị trường truyền thống như Philipine, Indonesia và Trung Quốc. Bởi, nguồn cung gạo toàn cầu đang giảm từ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu ngày càng sâu rộng. Thêm vào đó, Ấn Độ duy trì lệnh cấm xuất khẩu gạo,” bà Oanh cho hay.
Bên cạnh đó, bà Oanh chỉ ra trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, nhu cầu tiêu dùng các loại gạo tẻ ngon và gạo nếp tăng cao. Trong tháng, giá gạo tẻ thường dao động từ 15.000-19.000 đồng/kg; giá gạo Bắc Hương từ 20.500-24.000 đồng/kg; giá gạo tẻ ngon Nàng Thơm chợ Đào từ 22.500-24.500 đồng/kg; giá gạo nếp từ 27.200-41.500 đồng/kg.
Giá gạo và nhu cầu tiêu dùng cho Tết Nguyên đán tăng cao đồng thời tác động đến chỉ số giá các mặt hàng lương thực khác, như giá ngô tháng Hai tăng 1,92% so với tháng trước; bún, bánh phở, bánh đa tăng 1,45%; miến tăng 1,1%; bột mì tăng 0,93%; mì sợi, mì, phở, cháo ăn liền tăng 0,42%.
Không chỉ có vậy, chỉ số giá nhóm thực phẩm trong tháng cũng tăng cao trước nhu cầu tiêu dùng của người dân trong ngày Lễ ông Công, ông Táo và dịp Tết Nguyên đán. Cụ thể, chỉ số giá tăng tập trung chủ yếu mặt hàng thịt lợn (tăng 3,9%). Tính đến ngày 25/02/2024, giá thịt lợn hơi cả nước dao động trong khoảng 54.000-58.000 đồng/kg. Ngoài ra, giá thịt bò tăng 1,7%, giá thịt gia cầm tăng 2% và chỉ số giá thủy sản tươi sống tăng 1,8%.
Vàng biến động theo Thế giới
Theo báo cáo, giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng Thế giới. Tính đến ngày 25/2, bình quân giá vàng Thế giới ở mức 2.037,18 USD/ounce, tăng 1,11% so với tháng Một. Bà Oanh chỉ ra nguyên do các nhà đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ sau chiến dịch tăng lãi suất nhằm kiềm chế lạm phát. Ngoài ra, nhu cầu mua vàng cũng đang đi lên trước những căng thẳng địa chính trị kéo dài và kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại. Những yếu tố rủi ro trên đã thúc đẩy các nhà đầu tư tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn.
Trong nước, nhu cầu mua vàng lấy may trong ngày Thần Tài cũng góp phần đẩy giá vàng tăng 2% so với tháng trước và tăng 4,6% so với tháng 12/2023. Như vậy, giá vàng trong nước đã tăng gần17% so với cùng kỳ năm ngoái và bình quân 2 tháng đầu năm 2024, chỉ số giá vàng tăng 16%.
Về tỷ giá, bà Oanh cho biết giá USD đã tăng sau khi Mỹ công bố số liệu lạm phát tháng Một cao hơn dự kiến cùng với đó các nhà đầu tư tiếp tục dự báo FED sẽ giữ nguyên lãi suất trong tháng Ba. Tính đến ngày 25/2, chỉ số USD trên thị trường quốc tế đạt mức 103,86 điểm và tăng 0,7% so với tháng Một.
Trong nước, giá USD bình quân trên thị trường tự do quanh mức 25.115 VND/USD. Như vậy, chỉ số giá USD trong tháng Hai đã tăng 0,4% so với tháng Một và tăng 0,9% so với tháng 12/2023 đồng thời tăng tổng cộng xấp xỉ 4% so với cùng kỳ năm trước.
Tổng quan, lạm phát cơ bản tháng Hai tăng 0,49% so với tháng trước và tăng 2,96% so với cùng kỳ năm 2023.
Theo bà Oanh, bình quân 2 tháng đầu năm, lạm phát cơ bản tăng 2,84% so với cùng kỳ năm ngoái và thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,67%). Điều này chủ yếu do giá lương thực, xăng dầu, giá dịch vụ y tế và giá dịch vụ giáo dục là yếu tố tác động tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản./.
