Ông Mugabe và ông Chiwenga trong cuộc họp ngày 16/11. (Nguồn: The Herald)Ngày 16/11, Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe đã gặp các tướng lĩnh cấp cao của quân đội nước này, trong đó có Tư lệnh các lực lượng quốc phòng Constantino Chiwenga.
Tờ báo chính thức của Zimbabwe Herald đăng ảnh cuộc gặp diễn ra tại dinh Tổng thống ở Harare, có sự tham dự của Bộ trưởng Quốc phòng Zimbabwe Sydney Sekeramayi và Bộ trưởng An ninh quốc gia Kembo Mohadi, cùng hai đặc phái viên do Nam Phi cử đến để tìm cách hóa giải căng thẳng.
Cuộc gặp trên diễn ra trong bối cảnh diễn biến tình hình tại Zimbabwe cho thấy quân đội dường như đã kiểm soát chính phủ một ngày trước đó.
Các nguồn tin cho rằng ông Mugabe, 93 tuổi, cùng vợ là bà Grace Mugabe bị quân đội quản thúc sau khi ông sa thải Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa, người được quân đội ủng hộ.
Đại diện quân đội khẳng định đây không phải là một cuộc đảo chính, song giới quan sát cho rằng hành động của quân đội sẽ mở ra một cuộc chuyển giao quyền lực tại quốc gia miền Nam châu Phi này. Một nguồn tin thân cận quân đội cho biết tại cuộc gặp các tướng lĩnh nói trên, Tổng thống Mugabe khẳng định ông sẽ không từ nhiệm.
[Tổng thống Zimbabwe khẳng định là nhà lãnh đạo hợp pháp duy nhất]
Phản ứng về những động thái trên tại Zimbabwe, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres ngày 16/11 kêu gọi các bên tình tĩnh để tìm giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng chính trị này.
Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc cho biết ông Guterres rất lo ngại về diễn biến tình hình tại Zimbabwe, đồng thời nhấn mạnh cần giải quyết các bất đồng chính trị thông qua các biện pháp hòa bình, đối thoại và hợp hiến.
Tổng thư ký Liên hợp quốc cũng hoan nghênh các nỗ lực của Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi (SADC) nhằm tạo điều kiện cho một giải pháp hòa bình. Tổng thư ký vẫn duy trì liên hệ với Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Phi (AU) và các lãnh đạo khu vực nhằm ủng hộ các nỗ lực này, đồng thời nhấn mạnh cam kết của Liên hợp quốc tiếp tục ủng hộ các nỗ lực quốc gia của Zimbabwe nhằm củng cố sự điều hành dân chủ.
Cùng ngày, ủy viên cấp cao của Hội đồng Hòa bình và an ninh của AU, ông Smail Chergui cho biết AU ủng hộ và tin tưởng vào nỗ lực hòa giải của các nước SADC trong cuộc khủng hoảng chính trị tại Zimbabwe.
Phát biểu với báo giới tại Washington sau một cuộc hội đàm tại Bộ Ngoại giao Mỹ về tăng cường hợp tác giữa AU và Mỹ, ông Chergui cho biết AU hy vọng việc diễn biến tại Zimbabwe không phải là một cuộc đảo chính của quân đội.
Ông Chergui khẳng định rằng Quốc hội Zimbabwe vẫn đang hoạt động nên chính phủ vẫn hoạt động. Ông cũng nhận định "không có dấu hiệu bạo lực dưới bất cứ hình thức nào tại Zimbabwe." Tuy nhiên, quan chức trên cho biết AU sẽ vẫn "cảnh giác," đồng thời hy vọng SADC sẽ hóa giải thành công căng thẳng tại Zimbabwe và thúc đẩy một giải pháp hòa bình.
Về phần mình, Quyền trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề châu Phi Don Yamamoto cho biết Mỹ hoàn toàn đồng quan điểm với AU về tình hình Zimbabwe.
Tuy nhiên trước đó, Chủ tịch AU - Tổng thống Guinea Alpha Conde, cảnh báo rằng các hoạt động của quân đội Zimbabwe trong những ngày vừa qua "mang dấu hiệu của một cuộc đảo chính," và nếu điều này là đúng thì Zimbabwe sẽ bị đình chỉ tư cách thành viên AU./.
