Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai phát biểu ý kiến. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN)Tiếp tục chương trình làm việc phiên họp thứ 43, sáng 11/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và việc đàm phán và trao đổi công hàm Thỏa thuận về việc cấp thị thực giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Quy chế làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ việc xây dựng Quy chế làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội bảo đảm phù hợp, thực hiện đúng các quy định của Hiến pháp 2013, Luật tổ chức Quốc hội 2014, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các quy định khác của pháp luật có liên quan; bảo đảm chất lượng, nội dung triển khai xây dựng Quy chế làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua.
Quy chế quy định cụ thể và hướng dẫn thi hành những điều, khoản liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội của Luật tổ chức Quốc hội và các luật khác có liên quan; không nhắc lại những điều khoản đã được quy định trong Hiến pháp, Luật tổ chức Quốc hội và các luật khác, tập trung quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thực hiện thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; quy trình, cách thức tổ chức phiên họp, hội nghị và triển khai các hoạt động khác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó, quy định cụ thể những cải tiến về cách thức tiến hành phiên họp đã được áp dụng và phát huy hiệu quả trong thực tiễn thời gian qua, bổ sung một số quy trình còn thiếu hoặc chưa cụ thể.
Bảo đảm phù hợp, không trùng lặp nội dung với các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật tổ chức Quốc hội khác như nội quy kỳ họp Quốc hội, Quy chế hoạt động của đại biểu Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội, Nghị quyết về cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ban thư ký và Văn phòng Quốc hội…
Quy chế gồm 4 chương với 76 điều.
Qua thảo luận, một số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng để bảo đảm thực hiện đúng quy định tại Điều 5 của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật là “không quy định lại các nội dung đã được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật khác,” đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát lại dự thảo Quy chế làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bảo đảm, đối với những quy trình, thủ tục đã được quy định cụ thể trong các văn bản quy phạm pháp luật khác thì chỉ quy định dẫn chiếu mà không quy định lại. Đồng thời quy định cụ thể về quy trình, thủ tục hoạt động để thực hiện đầy đủ các thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã được quy định trong các luật, nghị quyết có liên quan.
Nhiều ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc bổ sung Điều 3 quy định cụ thể về các hình thức làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó có hình thức hoạt động là cho ý kiến bằng văn bản. Nội dung này được quy định chung tại Điều 3 và cụ thể hóa tại Điều 20 đã làm rõ hơn thẩm quyền quyết định việc lấy ý kiến thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội bằng văn bản, trình tự, thủ tục lấy ý kiến bằng văn bản.
Thể hiện nhất trí với nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh cần phải cải cách thủ tục hành chính, có những loại việc nhất thiết phải thảo luận nhưng cũng có những việc chỉ cần xin ý kiến bằng văn bản. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: thủ tục hành chính phải rất đơn giản nhưng phải đảm bảo đúng quy trình.
Thẩm tra nội dung này, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng hình thức hoạt động thông qua phiên họp vẫn là hình thức hoạt động chủ yếu, cơ bản của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Do đó, tại Điều 20 cần quy định cụ thể hơn phạm vi các nội dung, vấn đề lấy ý kiến bằng văn bản; giá trị pháp lý của hình thức lấy ý kiến bằng văn bản; vai trò của cơ quan chủ trì thẩm tra trong việc phối hợp với Tổng Thư ký Quốc hội gửi văn bản xin ý kiến, tổng hợp, tiếp thu chỉnh lý theo ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Điểm c khoản 2 Điều 20 quy định: “Tổng thư ký Quốc hội tổ chức tổng hợp ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về kết quả tổng hợp; đồng thời, gửi cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra văn bản để tiếp thu, giải trình, chỉnh lý văn bản, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.”
Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị cân nhắc nội dung trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định văn bản đã tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Bởi vì trong một số trường hợp, nếu thực hiện đúng trình tự theo quy định trên thì sẽ không đáp ứng yêu cầu về thời gian, chẳng hạn như đối với văn bản do Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến để trình Quốc hội thì theo quy trình hiện nay, sau khi xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, văn bản sẽ được tiếp thu chỉnh lý và trình Lãnh đạo Quốc hội xem xét, quyết định trình Quốc hội.
Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng việc tiếp thu, chỉnh lý và kết quả tiếp thu, chỉnh lý dự thảo theo ý kiến bằng văn bản của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều phải được báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp gần nhất; nếu có nhiều ý kiến khác nhau thì phải đưa ra phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận lại. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu kỹ hơn để chỉnh lý lại nội dung này cho chặt chẽ và phù hợp với thực tiễn.
Nêu một thực tế có nhưng buổi thảo luận, ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội ít, các thành phần tham gia cuộc họp có ý kiến nhiều hơn cả chủ thể là Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Phùng Quốc Hiển nêu rõ phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải ưu tiên cho các thành viên của Ủy ban phát biểu.
Trong trường hợp đã thống nhất, nội dung đã rõ thì kết thúc vấn đề đó, không mời thêm thành viên ban soạn thảo, khách mời nói thêm làm mất thời gian...
Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai viện dẫn trong Luật Tổ chức Quốc hội đã dành hai điều 64, 65 để nói về nhiệm vụ, quyền hạn Chủ tịch Quốc hội và các Phó Chủ tịch Quốc hội.
Tại Điều 2 của dự thảo Quy chế nêu rõ hiệu quả hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được bảo đảm bằng hiệu quả của các phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội, hoạt động của Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội...
Như vậy việc đảm bảo hiệu quả hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội không chỉ được đảm bảo bằng các phiên họp mà còn có hoạt động của Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội.
Do vậy, Chủ nhiệm Trương Thị Mai đề nghị dự thảo cần bổ sung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Quốc hội và các Phó Chủ tịch Quốc hội để đồng bộ với quy định tại Luật Tổ chức Quốc hội...
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về quy trình, thủ tục trong việc xem xét các vấn đề về nhân sự và tổ chức bộ máy nhà nước theo thẩm quyền; quy trình, thủ tục hoạt động trong lĩnh vực xây dựng pháp luật...
Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Thời gian còn lại của phiên làm việc sáng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến việc đàm phán và trao đổi công hàm Thỏa thuận về việc cấp thị thực giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Chiều nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá kết quả kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII và cho ý kiến bước đầu về việc chuẩn bị kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII; thảo luật dự thảo Nghị quyết về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của Ban thư ký và Văn phòng Quốc hội và họp phiên bế mạc./.
