Ngày 31/7, các chuyên gia của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã khuyến nghị đưa thành phố Venice của Italy vào danh sách các Di sản Thế giới đang gặp nguy hiểm.
UNESCO rất lo ngại về tình trạng đô thị hóa, các tác động của khí hậu, du lịch quá tải ở Venice, bởi đây có thể là các nguy cơ gây ra những thay đổi vĩnh viễn đối với giá trị phổ quát đặc biệt của Di sản Thế giới này.
Báo cáo của UNESCO cho biết “tác động của tình trạng xuống cấp liên tục do sự can thiệp của con người, bao gồm sự phát triển liên tục, tác động của biến đổi khí hậu và du lịch đại trà có nguy cơ gây ra những thay đổi không thể đảo ngược đối với OUV (giá trị nổi bật toàn cầu)” của Venice.
Venice là một trong 1.157 Di sản Thế giới, nơi mang giá trị văn hóa, tự nhiên có “giá trị nổi bật toàn cầu.”
Thành phố Venice và hệ thống kênh rạch nội đô đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới từ năm 1987. Mỗi năm, thành phố nổi trên mặt nước này đón tiếp hàng chục triệu khách du lịch, nhưng trong những năm gần đây đã phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường, xói mòn và biến đổi khí hậu.
Tháng 11/2019, thành phố nổi tiếng với các con kênh này đã bị thủy triều dâng cao nhất trong hơn 50 năm, khiến du khách phải lội qua những con phố ngập lụt để tìm chỗ trú, trong khi gió mạnh khiến sóng dâng cao tại quảng trường St. Mark.
Trung tâm giám sát thủy triều cho biết đợt triều dâng ngày 12/11/2019 có đỉnh cao tới 1,87 mét, mức cao nhất kể từ năm 1996. Khoảng 80% diện tích thành phố đã chìm trong nước.
[Vùng nước xanh huỳnh quang kỳ lạ xuất hiện trên kênh đào Venice]
Năm 2021, thành phố này một lần nữa lại chìm trong lũ lụt. Đêm 8/8/2021, Quảng trường San Marco (Piazza San Marco) - "trái tim" của thành phố du lịch Venice đã bất ngờ bị ngập lụt lên tới 1m.
Trận lụt này xảy ra bất thường bởi thành phố này thường chỉ trải qua tình trạng nước dâng cao vào mùa Thu và mùa Đông.
Không chỉ lụt lội, Venice cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng hạn hán tồi tệ. Tháng 2/2023, thuyền gondola, taxi nước và cứu thương tại Venice đã không thể đi qua một số con kênh bị hạ mực nước do hạn hán nghiêm trọng.
UNESCO nhận định nguyên nhân khiến Venice đang không ngừng xuống cấp là do sự quản lý yếu kém của chính quyền. Cho dù có những nỗ lực đã được công nhận để hạn chế mực nước dâng cao, nhưng các giải pháp mà chính quyền Italy đưa ra là ''không đủ."
Bên cạnh đó, du lịch quá tải ở Venice cũng là một vấn đề. Mặc dù UNESCO cũng đã ghi nhận nỗ lực của chính quyền, như lệnh cấm các tàu lớn đi vào lưu vực San Marco - kênh Giudecca, song tổ chức của Liên hợp quốc vẫn cho rằng Chính phủ Italy “thiếu những tiến bộ đáng kể” và “tầm nhìn chiến lược chung” để giải quyết tình trạng trên.
UNESCO nhấn mạnh Italy đã không duy trì liên lạc thực chất, bền vững kể từ sau phiên họp của Ủy ban Di sản Thế giới tháng 7/2021 tại Trung Quốc.
Cơ quan này cảnh báo chính quyền thành phố cần "quản lý du lịch bền vững hơn" nếu không muốn bị xếp vào danh sách Di sản Thế giới bị đe dọa.
Chính quyền thành phố Venice cho biết họ “sẽ xem kỹ dự thảo đề xuất UNESCO công bố, và sẽ trao đổi với Chính phủ Italy.
Khuyến nghị của UNESCO dự kiến sẽ được nêu ra tại phiên họp của Ủy ban Di sản Thế giới, diễn ra vào tháng Chín tới ở thủ đô Riyadh của Saudi Arabia.
Venice là thành phố lịch sử xinh đẹp ở Đông Bắc Italy, được xây dựng trên 118 hòn đảo, nằm giữa 175 kênh đào và kết nối với hơn 400 cây cầu. Tuy chỉ là một thành phố nhỏ với 50.000 cư dân, song Venice thu hút tới từ 20-36 triệu lượt du khách tham quan mỗi năm.
Hai năm trước, Venice vào giờ chót đã thoát khỏi danh sách đen các di sản bị đe dọa, nhờ việc chính quyền cấm các tàu du lịch lớn đi qua kênh đào của Venice.
Trong cuộc họp dự kiến diễn ra từ ngày 10-25/9 tới, Ủy ban Di sản Thế giới sẽ xem xét về việc có đưa thành phố Venice cùng hơn 200 địa điểm khác trên toàn cầu vào danh sách Di sản Thế giới bị đe dọa hay không./.