Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chủ trì và phát biểu khai mạc Phiên họp thứ 7 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. (Ảnh: Trọng Đức/TTXVN)Sáng 20/2, Phiên họp thứ 7 Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã khai mạc tại Nhà Quốc hội.
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết diễn ra trong hai ngày (20-21/2), tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của hai dự án luật đã được Quốc hội cho ý kiến là dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH14 và dự án Luật thủy lợi; cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chế độ và các điều kiện bảo đảm hoạt động của đại biểu Quốc hội.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số nội dung để làm cơ sở cho Chính phủ triển khai thực hiện, trong đó gồm có danh mục dự án và mức bố trí vốn cụ thể cho từng dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020; việc ban hành nghị định của Chính phủ về một số cơ chế chính sách tài chính ngân sách đặc thù đối với Thành phố Hồ Chí Minh; việc cho phép áp dụng hệ số đặc thù ưu tiên phân bổ vốn ngân sách Trung ương để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 đối với các xã trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành nội dung thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH14.
Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về một số vấn đề lớn của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015; trong đó có nội dung quy định về: phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi; trách nhiệm hình sự của pháp nhân; không tố giác tội phạm; một số tội xâm phạm an ninh quốc gia; tội vi phạm quy định trong hoạt động ngân hàng của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; tội gây ô nhiễm môi trường; quy định xác định hàm lượng chất ma túy để quy ra khối lượng hoặc thể tích; tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông; tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm...
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh sự cần thiết phải bám sát quan điểm chỉ đạo đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các ngành thống nhất về phạm vi sửa đổi các điều luật. Xác định đây là Bộ luật lớn, rất quan trọng nên, các cơ quan hữu quan cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ, thảo luận cho kỹ càng với trách nhiệm cao nhất, “thấu tình đạt lý” để báo cáo cơ quan có thẩm quyền quyết định cuối cùng.
Đi vào một số điều luật cụ thể trong Bộ luật Hình sự năm 2015, trong đó có Điều 12, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất liệt kê các tội danh mà người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự chỉ giới hạn trong 28 tội danh đã được liệt kê.
Riêng 3 tội bổ sung đối với trường hợp ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị trình hai phương án để tiếp tục thảo luận ở hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, sau đó đưa ra Quốc hội thảo luận và lấy phiếu Quốc hội để quyết định vấn đề này.
Về trách nhiệm hình sự pháp nhân, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng đây là vấn đề mới được quy định trong pháp luật hình sự Việt Nam, theo đó, giữ quy định trách nhiệm hình sự pháp nhân và phạm vi chịu trách nhiệm hình sự pháp nhân.
Đối với hai tội là tội tài trợ khủng bố và tội rửa tiền, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ báo cáo bằng văn bản ý kiến chính thức sang Quốc hội.
Về vấn đề không tố giác tội phạm (Điều 19), Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đa số ý kiến thống nhất phải quy định trách nhiệm hình sự của người bào chữa về hành vi không tố giác tội phạm đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia.
Báo cáo của Ủy ban Tư pháp cho biết, có ý kiến đề nghị không quy định trách nhiệm hình sự của người bào chữa về hành vi không tố giác tội phạm đối với tội đặc biệt nghiêm trọng (trừ một số tội xâm phạm an ninh quốc gia) để bảo đảm phù hợp với hoạt động hành nghề của Luật sư.
Điều 22 của Bộ luật Hình sự năm 1999 quy định người bào chữa phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp không tố giác tội phạm đối với các loại tội nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng.
Bộ luật Hình sự năm 2015 đã thu hẹp đáng kể phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người bào chữa bảo đảm phù hợp với đặc thù hoạt động bào chữa, theo đó họ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi không tố giác tội phạm đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác.
Từ đó, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu vấn đề "ngay cả những người ruột thịt của người phạm tội như: ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội cũng phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi không tố giác các tội nêu trên." Nội dung này cần tiếp tục nghiên cứu, trao đổi, thảo luận kỹ.
Về một số tội xâm phạm an ninh quốc gia (các Điều 109, 112 và 113), các ý kiến thống nhất như dự thảo.
Về tình tiết định tội “tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về tinh thần đối với người bị hại” (các Điều 172, 173, 174 và 178), các ý kiến đều thống nhất bỏ quy định “tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về tinh thần đối với người bị hại" bởi để chứng minh “tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về tinh thần đối với người bị hại” thì cơ quan tiến hành tố tụng bị phụ thuộc hoàn toàn vào ý thức chủ quan của người bị hại, dẫn đến khó khách quan khi chứng minh tội phạm.
Quy định giá trị đối với hàng cấm làm căn cứ định tội, định khung hình phạt (các điều 190 và 191), có hai loại ý kiến cần tiếp tục trao đổi thêm.
Về Tội vi phạm quy định trong hoạt động ngân hàng của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (Điều 206), các ý kiến thống nhất đổi tên thành “Tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng” để bảo đảm tính bao quát và xử lý được cả các trường hợp tổ chức, cá nhân khác ngoài tổ chức tín dụng thực hiện các hoạt động ngân hàng khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Về Tội gây ô nhiễm môi trường (Điều 235), Phó Chủ tịch Quốc hội thống nhất với những ý kiến cho rằng đây là nội dung chuyên ngành sâu nhưng hiện nay chưa có sự thống nhất, do đó một số bộ, ngành chuyên môn, chức năng cần tiếp tục phối hợp làm việc, thảo luận; đồng thời đề nghị Chính phủ có ý kiến chính thức về nội dung này; tham khảo kinh nghiệm các nước, tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế, trong những công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Về quy định xác định hàm lượng chất ma túy để quy ra khối lượng hoặc thể tích (các Điều 248, 249, 250, 251 và 252), việc xác định hàm lượng để quy ra khối lượng hoặc thể tích chất ma túy được các ý kiến đồng ý trong 4 trường hợp, gồm: chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch; chất ma túy ở thể lỏng đã được pha loãng; xái thuốc phiện; chất ma túy trong thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần. Trường hợp khác cần được trao đổi thêm.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ việc thống nhất ý kiến đối với dự thảo về việc bổ sung quy định “lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định” vào các điều 249, 250, 251 và 252 của Bộ luật Hình sự năm 2015; ý kiến bổ sung cần tiếp tục nghiên cứu. Về Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292), liên ngành thống nhất bỏ tội danh này trong Bộ luật Hình sự năm 2015.
Về Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (Điều 317), qua các ý kiến phát biểu, thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục nghiên cứu kỹ trên tinh thần nghiêm khắc với những hành vi vi phạm nhưng tránh trường hợp quy định không có tính khả thi dẫn đến trường hợp không xử lý được hoặc xử lý hình sự tràn lan, nhất là trường hợp mới sử dụng lần đầu chất cấm nhưng chưa bị xử phạt hành chính, chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng..../.
