Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã tham dự và phát biểu tại Phiên Thảo luận mở Cấp cao của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với chủ đề “Hợp tác giữa Liên hợp quốc và Liên minh châu Phi (AU)” do Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa chủ trì vào ngày 4/12/2020.
Tham dự Phiên thảo luận có 4 Tổng thống và Thủ tướng, 2 Phó Thủ tướng, 5 cấp Bộ/Thứ trưởng và các báo cáo viên gồm Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, Chủ tịch Ủy ban AU Moussa Faki.
Trong phát biểu, các báo cáo viên và Lãnh đạo các nước đánh giá cao quan hệ hợp tác chiến lược Liên hợp quốc-Liên minh châu Phi, đề cao đóng góp của Liên minh châu Phi trong việc thúc đẩy hòa bình, an ninh và phát triển tại châu Phi.
Các báo cáo viên và Lãnh đạo các nước cho rằng, hai bên cần tiếp tục tăng cường hợp tác trong ứng phó với các thách thức toàn cầu, ngăn ngừa và giải quyết xung đột ở khu vực; khẳng định khuôn khổ hợp tác giữa Liên hợp quốc và các tổ chức khu vực cần được tiếp tục duy trì và củng cố trên cơ sở phù hợp với Chương VIII của Hiến chương Liên hợp quốc.
Các ý kiến đều đánh giá cao những thành tựu quan trọng đạt được thông qua hợp tác Liên hợp quốc-Liên minh châu Phi trong thời gian qua, góp phần tích cực vào các tiến trình chính trị-hòa bình, kinh tế-xã hội tại nhiều quốc gia như Trung Phi, Nam Sudan và Sudan.
Các ý kiến cũng chia sẻ quan ngại trước những diễn biến phức tạp tại nhiều nước khác trong khu vực như ở Libya, Yemen, Somalia, khu vực Sahel hay Hồ Chad...; mong muốn Liên minh châu Phi và Liên hợp quốc tiếp tục phối hợp chặt chẽ để ứng phó với các thách thức toàn cầu và giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột.
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đánh giá cao những nỗ lực của châu Phi cũng như vai trò của Liên minh châu Phi và các tổ chức tiểu khu vực trong việc thúc đẩy hội nhập khu vực, phát triển kinh tế-xã hội trong những năm vừa qua.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dự và phát biểu tại cuộc họp trực tuyến của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với chủ đề "Hợp tác giữa Liên hợp quốc và Liên minh châu Phi". (Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN)Bên cạnh đó, những thách thức như khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, nguồn nước, đại dịch COVID-19, Ebola... đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường hòa bình, ổn định ở nhiều nước trong khu vực và thậm chí dẫn đến nguy cơ làm trầm trọng hơn các cuộc xung đột, bất ổn hiện nay.
[Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ cho các quốc gia hậu xung đột ở châu Phi]
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định quan hệ hợp tác giữa Liên hợp quốc và Liên minh châu Phi là khuôn khổ quan trọng trong việc triển khai các sáng kiến an ninh, hòa bình ở khu vực, thông qua việc tận dụng sự hỗ trợ và chuyên môn của quốc tế, cũng như vai trò của cơ chế khu vực như Liên minh châu Phi, qua đó góp phần ngăn ngừa và giải quyết các cuộc xung đột ở châu Phi.
Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ một số đề xuất nhằm tăng cường hợp tác Liên hợp quốc-Liên minh châu Phi, trong đó có ủng hộ việc tăng cường vai trò điều phối của Liên minh châu Phi trong giải quyết các xung đột ở khu vực; nâng cao quan hệ hợp tác chiến lược giữa Liên minh châu Phi và Liên hợp quốc; mở rộng hợp tác liên khu vực, chẳng hạn như nghiên cứu các cơ hội hợp tác giữa ASEAN và Liên minh châu Phi trong chia sẻ kinh nghiệm về ứng phó các thách thức toàn cầu và hiện thực hóa các mục tiêu khu vực.
Nhân dịp này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam với các nước châu Phi luôn đồng hành cùng công cuộc đấu tranh giành độc lập, tái thiết và phát triển đất nước của Việt Nam.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết lực lượng gìn giữ hòa bình đầu tiên của Việt Nam tham gia cũng là tại Nam Sudan và Cộng hòa Trung Phi.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định hợp tác giữa Liên hợp quốc và các tổ chức khu vực luôn là một trong các ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong nhiệm kỳ Hội đồng Bảo an lần này, được thể hiện rõ qua sáng kiến tổ chức cuộc họp lần đầu tiên về hợp tác ASEAN-Liên hợp quốc khi Việt Nam là Chủ tịch Hội đồng Bảo an tháng 1/2020.
Đồng thời Việt Nam sẽ luôn sẵn sàng đóng góp tích cực vào tiến trình hợp tác nhằm thúc đẩy quan hệ ASEAN và Liên minh châu Phi trong thời gian tới vì lợi ích chung của hai khu vực châu Á và châu Phi.
Liên minh châu Phi (AU) được thành lập vào năm 2002, hiện có 55 quốc gia thành viên là các quốc gia châu Phi với dân số là 1,3 tỷ người, chiếm 3% GDP thế giới.
Kể từ khi thành lập, Liên minh châu Phi luôn hợp tác chặt chẽ với Liên hợp quốc trên nhiều vấn đề, từ hòa bình an ninh cho đến phát triển kinh tế, xã hội, xóa đói giảm nghèo...
Liên minh châu Phi cũng là quan sát viên tại Đại hội đồng Liên hợp quốc.
Vào tháng 12/2018, Hội đồng Bảo an đã lần đầu tiên tổ chức thảo luận mở về hợp tác giữa Liên hợp quốc và Liên minh châu Phi, tập trung về khía cạnh tăng cường tài chính cho các hoạt động gìn giữ hòa bình tại châu Phi./.
