[Cần duy trì và kéo dài giai đoạn "cơ cấu dân số vàng"]
Nhằm tổng hợp và phân tích những kếtquả nghiên cứu mới nhất về dân số và đề xuất những kiến nghị liên quanđến chính sách dân số ở Việt Nam, Ban Tuyên giáo Trung ương và Quỹ Dân sốLiên hợp quốc (UNFPA) đã tổ chức một cuộc hội thảo với sự tham dự củanhiều chuyên gia về dân số trong nước và trên thế giới.
Cuộc hội thảođược tổ chức tại Hà Nội, sáng 16/10, đưa ra một bức tranh tổng thể về những vấn đềdân số tại Việt Nam, trên cơ sở phân tích xu hướng giảm sinh và nhu cầuchưa được đáp ứng về chăm sóc sức khỏe sinh sản trong giai đoạn gần đây.
Theo điều tra của UNFPA, mức sinh của ViệtNam giảm liên tục trong nhiều thập kỷ qua và đã đạt được dưới mức sinhthay thế (TFR) là 2,03 con/phụ nữ năm 2009 và mức sinh cao nhất ở nhómphụ nữ 25-29 tuổi.
Hiện nay, phụ nữ sinh con muộn hơn so với 10 nămtrước nhưng lại có xu hướng kết thúc thời kỳ sinh đẻ khá sớm trước 35tuổi, nhưng lại sinh sớm ở nông thôn và sinh muộn hơn ở thành thị. Điềunày cho thấy phụ nữ có xu hướng kết hôn muộn hơn và có ít con hơn.
Mứcsinh ở khu vực nông thôn giảm mạnh từ 2,57 con/phụ nữ năm 1999 xuống còn2,14 con/phụ nữ năm 2009. Tuổi thọ trung bình dân số Việt Nam đãcó thay đổi đạt 72,8 tuổi. tăng 4,3 tuổi so với năm 1999. Tuổi thọ phụnữ cao hơn so với nam giới và tăng 5,5 tuổi so với năm 1999.
Các chuyên gia tại hội thảo cho rằng, tuổi thọ tăng liên tục trong bốicảnh mức sinh giảm nhanh trong hai thập kỷ qua đã làm cho tỷ số phụthuộc người già tăng lên nhanh. Việt Nam đã bắt đầu bước vào thời kỳgià hóa dân số.
Một số ý kiến cho rằng, theo kinh nghiệm của các quốcgia, một khi mức sinh đã đạt thấp thì rất khó quay trở về mức sinh thaythế. Các quốc gia đã trải qua khuynh hướng tương tự 20-30 năm trướcđây như Nhật Bản, Singapore và Đài Loan đã gặp phải những thách thứcđáng kể trong việc đáp ứng những yêu cầu bảo trợ xã hội của nhóm dân sốđang già hóa, trong khi nhóm dân số trong độ tuổi lao động lại đang ítđi và tình trạng thiếu lao động đang gia tăng.
Nhiềuý kiến tại hội thảo cho rằng, Việt Nam đang bắt đầu vào thời điểm dânsố “vàng,” việc tận dụng và phát huy giai đoạn này để phát triển mạnh mẽkinh tế-xã hội của đất nước cần hết sức được chú trọng, trong đó vấnđề cấp bách hàng đầu là tạo đủ việc làm cho lao động và lao động có năngsuất cao.
Các nhà khoa học cũng khuyến cáo việc thực hiện Chiến lượcDân số và Sức khỏe sinh sản của Việt Nam cần phải xem xét khuynhhướng nhân khẩu học; đẩy mạnh các nghiên cứu về nhân tố ảnh hưởng đếnmức sinh sản quá thấp ở một số vùng để có giải pháp chính sách phù hợp.Giai đoạn 2011-2020 cần đặt nền móng cho một khung chính sách toàndiện hơn để giải quyết các vấn đề như mức sinh, cơ cấu dân số vàng, giàhóa dân số, bảo hiểm xã hội và hưu trí./.