Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, Phó Tiến sỹ khoa học lịch sử Grigory Mikhailovich Lokshin, nhà Việt Nam học kỳ cựu, chuyên gia nổi tiếng của Nga về Biển Đông, nhà nghiên cứu hàng đầu của Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và ASEAN thuộc Viện Trung Quốc và châu Á đương đại, Viện Hàn lâm Khoa học LB Nga (RAN), đã qua đời ngày 7/9 sau một thời gian dài lâm bệnh.
Ông Grigori M. Lokshin sinh ngày 1/4/1938. Năm 1961, ông tốt nghiệp Đại học quan hệ quốc tế Moskva (MGIMO) và 3 năm sau bảo vệ thành công luận án Phó Tiến sỹ cũng tại trường này với đề tài “Phong trào giải phóng dân tộc ở miền Nam Việt Nam những năm 1954–1964.”
Tại Đại hội lần thứ XXII Đảng Cộng sản Liên Xô (1961), ông Grigori Lokshin tham gia tổ phiên dịch tiếng Việt trực tiếp đầu tiên của Liên Xô.
Ông Lokshin đã có đóng góp to lớn cho sự nghiệp ngoại giao nhân dân. Giai đoạn 1965-1973, trên cương vị Tổng Thư ký Ủy ban Liên Xô ủng hộ Việt Nam, ngay từ những ngày đầu Mỹ can thiệp vào Việt Nam, ông Lokshin đã trực tiếp tham gia tổ chức các phong trào quần chúng đoàn kết với nhân dân Việt Nam ở Liên Xô và phối hợp với nhiều phong trào xã hội ở các nước tham gia đấu tranh chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam.
Ông tiếp tục cuộc đấu tranh vì hòa bình trong giai đoạn 1973-1993, trên cương vị Thư ký và Tổng thư ký Ủy ban bảo vệ Hòa bình Liên Xô. Năm 1994, ông trở thành Thư ký Ban Chấp hành Hiệp hội các Quỹ Hòa bình quốc tế, và năm 1998 - Tổng Thư ký Viện Hòa bình quốc tế tại Vienna (Áo). Ông Lokshin đã góp công lớn trong việc chấm dứt các vụ thử vũ khí hạt nhân. Từ năm 2007, ông tiếp tục hoạt động xã hội của mình trên cương vị Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Nga - Việt.
Cả đời mình, ông Lokshin công hiến cho khoa học. Ông bắt đầu sự nghiệp khoa học năm 1963 tại Viện Nghiên cứu Phương Đông trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô. Năm 1968, ông làm việc tại Viện Kinh tế thế giới và Quan hệ quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô. Hoạt động xã hội tích cực đã góp phần vào thành công trong nghiên cứu khoa học của ông Lokshin.
Ông là một trong những tác giả các cuốn sách "Lịch sử cận đại Việt Nam" (1965), “Công chúng và các vấn đề chiến tranh và hòa bình" (1978), "Thế kỷ 20: Nhìn thẳng và Nhìn nghiêng” (2001).
Năm 2007, ông Lokshin trở thành nhà nghiên cứu hàng đầu tại Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và ASEAN, Viện Viễn Đông, Viện Hàn lâm Khoa học LB Nga (RAN) nay là Viện Trung Quốc và châu Á đương đại.
Ông Lokshin là tác giả rất nhiều bài khoa học và bài báo về các vấn đề của phong trào giải phóng dân tộc ở miền Nam Việt Nam, về chính sách của Mỹ và Liên Xô ở Đông Nam Á, là chuyên gia hàng đầu về Biển Đông và ASEAN không chỉ ở Nga mà còn nổi tiếng trên thế giới.
[Vĩnh biệt họa sỹ Nga Tuman Zhumabaev, người bạn của Việt Nam]
Ông Lokshin cũng là thành viên không thể thiếu trong các diễn đàn về Đông phương học, nơi các báo cáo của ông luôn thu hút sự chú ý bởi tính độc đáo, khả năng phán đoán nhạy bén và sự sinh động trong cách trình bày.
Với những đóng góp quan trọng vào hoạt động đối ngoại nhân dân và hoạt động khoa học, đóng góp cho quan hệ Nga-Việt, ông Lokshin đã được tặng thưởng Huân chương Hữu nghị giữa các dân tộc của Liên Xô, được Nhà nước Việt Nam hai lần tặng Huân chương Hữu nghị, cũng như được tặng thưởng nhiều huy chương.
Lễ viếng ông Grigori M. Lokshin sẽ được tổ chức vào ngày 11/9 tại Bệnh viện Lâm sàng thành phố mang tên Yudin ở thủ đô nước Nga./.