Ảnh minh họa. (Nguồn:lippincott.com)
Ngày 9/10, một ủy ban trọng tài của Ngân hàng Thế giới (WB) đã phán quyết yêu cầu chính phủ Venezuela bồi thường cho tập đoàn dầu mỏ ExxonMobil của Mỹ 1,6 tỷ USD vì đã nắm quyền kiểm soát một dự án dầu nặng được khởi công từ những năm 90 của thế kỷ trước.
Tranh chấp pháp lý giữa Venezuela với tập đoàn dầu mỏ lớn nhất nước Mỹ bùng nổ sau khi thỏa thuận hợp tác giữa tập đoàn dầu mỏ nhà nước Venezuela Petroleos (PDVSA) với ExxonMobil bị đổ vỡ hồi tháng 6/2007, khiến chính phủ Venezuela quyết định thu hồi quyền kiểm soát dự án dầu nặng Cerro Negro.
Sau khi xem xét đơn kiện của ExxonMobil, Ủy ban trọng tài của Trung tâm Quốc tế về Giải quyết Tranh chấp Đầu tư (ICSID) ấn định mức bồi thường 1,6 tỷ USD dựa trên những phân tích về lợi nhuận và chi phí trong tương lai của dự án.
Phán quyết bác bỏ cáo buộc của ExxonMobil cho rằng việc Caracas lấy lại quyền kiểm soát dự án Cerro Negro là bất hợp pháp và nói rõ khoản tiền 1,6 tỷ USD là "tiền bồi thường" cho một hợp đồng đầu tư quốc tế bị phá vỡ.
Ngoại trưởng Venezuela Rafael Ramirez, người từng đảm nhiệm chức bộ trưởng dầu mỏ và là chủ tịch PDVSA, bày tỏ hài lòng với phán quyết của ICSID khi nói rằng: "Đây là một sự kết thúc hợp lý cho cuộc chiến pháp lý lâu dài giữa Exxon Mobil với một quốc gia.''
Trong khi đó, ExxonMobil cho rằng phán quyết đưa ra mức bồi thường không thỏa đáng. Tập đoàn này đòi khoản tiền bồi thường lên tới 12 tỷ USD.
Trước đó, tháng 1/2012, Venezuela đã bồi thường cho ExxonMobil 907 triệu USD theo phán quyết của Phòng thương mại quốc tế có trụ sở tại Paris cũng liên quan đến dự án Cerro Negro.
Tuy nhiên, hiện chưa rõ khoản tiền bồi thường này có được khấu trừ trong tổng số tiền bồi thường 1,6 tỷ USD theo phán quyết của ICSID hay không.
Giới phân tích dự đoán phán quyết của ICSID có thể khiến Venezuela gặp khó khăn trong bối cảnh sản lượng dầu mỏ khai thác giảm, vốn thất thoát tăng và tỷ lệ lạm phát cao khiến dự trữ tiền mặt quốc gia cạn kiệt.
Đó là chưa kể Venezuela cũng đang phải đối mặt với nhiều vụ kiện tương tự từ các công ty nước ngoài liên quan đến chủ trương quốc hữu hóa nguồn tài nguyên dầu mỏ do cố Tổng thống Hugo Chavez ban hành.
Ngày 23/9 vừa qua, ICSID đã yêu cầu Venezuela bồi thường 740 triệu USD cho Công ty khai khoáng vàng Gold Reserve của Mỹ vì đã giành quyền kiểm soát một dự án của công ty này hồi năm 2008./.
