Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá tra sang thị trường Hoa Kỳ vẫn diễn ra bình thường sau ngày 2/8/2017, thời điểm mà tất cả lô hàng các loài cá thuộc bộ cá da trơn (Siluriformes) đã nhập khẩu vào Hoa Kỳ, chính thức bị thanh tra theo Chương trình thanh tra cá da trơn của nước này.
Theo VASEP, xuất khẩu cá tra sang thị trường này sụt giảm trong quý 1/2017 do thiếu nguyên liệu, nhưng đã phục hồi, với mức tăng 8,4% trong quý 2 do nhu cầu tăng và nguồn cung nguyên liệu tăng trở lại. Với kết quả này, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường dẫn đầu xuất khẩu cá tra của Việt Nam.
Liên quan đến Chương trình thanh tra cá da trơn của Mỹ, ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP cho rằng trong khi quá trình xét duyệt tính tương đương chưa kết thúc, chưa nên đưa ra giả định về khả năng Việt Nam không vượt qua được đánh giá tương đương, hay việc ngừng xuất khẩu sang Hoa Kỳ vào bất kỳ thời gian cụ thể nào.
Trong suốt giai đoạn chuyển đổi 18 tháng, cả hai bên cũng đã cùng hợp tác làm việc về các vấn đề chung liên quan đến việc công nhận tương đương và phía Hoa Kỳ cũng đã đưa ra những hướng dẫn cụ thể để thực hiện theo yêu cầu của họ.
Theo nhận định của VASEP, ngành cá tra Việt Nam đã phát triển tốt với hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm nghiêm ngặt. Về kỹ thuật, có thể nói ngành cá tra Việt Nam có thể đạt được tiêu chuẩn tương đương với Hoa Kỳ. Tuy vậy, VASEP cũng lo ngại rằng chính sách phân biệt đối với hàng nhập khẩu của Chính phủ Hoa Kỳ có thể tạo ra những thách thức mới đối với cá tra Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này.
Trước đó, đầu tháng 7/2017, Cơ quan Thanh tra và An toàn thực phẩm Hoa Kỳ (FSIS) đã có thông báo về việc sẽ áp dụng chính thức quy định về nhập khẩu tại Chương trình thanh tra bắt buộc đối với cá và sản phẩm cá thuộc bộ Siluriformes từ ngày 2/8/2017 thay vì 1/9/2017.
Mới đây, ngày 15/8, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã ban hành Chương trình kiểm soát an toàn thực phẩm cá và các sản phẩm cá thuộc bộ Siluriformes xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng cho cơ quan quản lý và cơ sở nuôi, chế biến cá da trơn; trong đó, có cá tra, basa, lăng, trê... xuất khẩu sang Hoa Kỳ để áp dụng nhằm đảm bảo tính tương đương với các quy định của thị trường này.
NAFIQAD hiện đang hoàn thiện đầy đủ các tài liệu để chứng minh sự tương đương trong hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm với Hoa Kỳ để nộp cho FSIS vào ngày 20/8/2017.
Sau đó, FSIS sẽ bắt đầu quá trình xem xét các tài liệu đã đệ trình. Nếu bản đệ trình lần này chứng minh được cơ sở ban đầu về tính tương đương, FSIS sẽ tiến hành thanh tra tại nước sở tại./.