Phóng viên phỏng vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trong giờ giải lao. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)Chiều 15/11, tiếp tục chương trình chất vấn và trả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã trả lời, làm rõ thêm các vấn đề đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi chất vấn.
Đánh giá sự cố môi trường biển miền Trung là "bài học xương máu," đại biểu Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) đề nghị Bộ trưởng Công Thương trả lời câu hỏi về việc vì sao bổ sung dự án Cà Ná vào quy hoạch thép bất chấp sự phản đối của dư luận? có hay không lợi ích nhóm?
Trước đó, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định dự án này được quy hoạch đúng quy trình. Bộ trưởng cho biết, hiện Việt Nam phải nhập khẩu khoảng 3 tỷ USD các sản phẩm về thép, đến năm 2020 có thể nhập lên đến 15 tỷ USD. Lý do là sản xuất trong nước chủ yếu đáp ứng về thép xây dựng và thép chuyên ngành, còn thép thô phục vụ cán thép, luyện thép chưa đáng kể.
Bộ trưởng cho biết mỏ sắt Thạch Khê có quy mô lớn, nếu được khai thác tốt các quặng sắt đưa vào luyện của lò cao để phục vụ sản xuất thép thô, phục vụ cán thép và các ngành sản phẩm thép khác, khả năng có thể đóng góp vào mức tăng trưởng hàng năm khoảng từ 0,3-0,4% điểm GDP.
Bộ trưởng Công Thương khẳng định: "Chúng ta không đánh đổi môi trường để lấy những dự án công nghiệp bằng mọi giá và cũng không có câu chuyện các dự án thép đưa ra đây để đánh đổi vấn đề về môi trường... Tôi khẳng định luôn tại diễn đàn này, cũng không phải là vấn đề lợi ích nhóm... Chúng ta đang hướng tới phát triển một cách hài hòa và bền vững các ngành kinh tế để đảm bảo được nguyên liệu cho các ngành công nghiệp quan trọng, khai thác một cách hợp lý và bền vững các nguồn tài nguyên quốc gia."
Đề cập trực tiếp đến Dự án thép Cà Ná, Bộ trưởng Công Thương cho hay dự án này đã có trong quy hoạch giai đoạn 2008-2009. Tuy nhiên, do chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính thực hiện, dự án này bị đưa ra khỏi quy hoạch. Đến năm 2015, dự án tiếp tục được nghiên cứu, Tập đoàn Hoa Sen đề xuất đưa vào quy hoạch, xin chủ trương đầu tư với cam kết đảm bảo yêu cầu về môi trường, công nghệ.
"Đây mới là điều chỉnh quy hoạch và quy hoạch chỉ xây dựng trên cơ sở của những đánh giá lợi thế so sánh và phù hợp thời điểm phục vụ cho phát triển của các dự án đầu tư chứ không phải dự án đầu tư đã được phê duyệt." - Bộ trưởng nói.
Người đứng đầu Bộ Công Thương cho biết thêm, trong quá trình xây dựng các dự án thép, không chỉ có dự án thép Cà Ná mà còn có dự án thép Dung Quất, cũng như các dự án thép trong quy hoạch về thép sẽ phải đảm bảo đầy đủ các quy định pháp luật, đặc biệt phải dựa trên nguyên tắc bảo vệ môi trường, dựa trên bài học đã rút ra từ vụ việc Formosa.
Dự án Khu liên hợp luyện cán thép Hoa Sen Cà Ná-Ninh Thuận do Tập đoàn Hoa Sen đầu tư có công suất 16 triệu tấn một năm, vốn đầu tư dự kiến hơn 10 tỷ USD (hơn 230.000 tỷ đồng).
Dự án được bổ sung vào Quy hoạch phát triển hệ thống sản xuất và hệ thống phân phối thép giai đoạn 2020, xét đến 2025.
Theo kế hoạch, Tập đoàn Hoa Sen sẽ triển khai dự án Khu liên hợp luyện cán thép Hoa Sen Cà Ná - Ninh Thuận theo 5 giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2031, chia làm nhiều phân kỳ.
Khi hoàn thành, dự án có thể tạo công ăn việc làm cho khoảng 45.000 lao động. Trong đó, phân kỳ 1 thuộc giai đoạn I của Dự án được thực hiện trong năm 2017-2018 dự kiến sử dụng 240ha đất, công suất dự kiến 1,5 triệu tấn/năm và sẽ chính thức đi vào hoạt động trong năm 2019. Nếu dự án được triển khai, Việt Nam sẽ trở thành công xưởng sản xuất thép của khu vực với hàng loạt công trình lớn do doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đầu tư.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại, khi dự án thép Cà Ná đi vào triển khai không những sẽ gây thừa thép, mà quan trọng hơn là sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, khó tránh khỏi các vấn đề về chất thải, không khí, tiếng ồn; đồng thời sẽ ngốn một lượng nước, điện năng không nhỏ, dẫn đến phá vỡ quy hoạch ngành điện.
