Ảnh minh họa. (Nguồn: huffingtonpost.com)Sau 5 năm tranh luận gay gắt, cuối cùng các nhà lãnh đạo quốc hội do đảng Cộng hòa nắm đa số và Nhà Trắng đã đạt được đồng thuận về thỏa thuận ngân sách dự kiến vào ngày 27/10, giúp tăng đôi chút cho ngân sách trong hai năm tới và tránh cho chính phủ Mỹ kịch bản phải đóng cửa cho tới năm 2017.
Thỏa thuận ngân sách mới đạt được, bao gồm tăng cường chi tiêu chính phủ và nâng giới hạn mức vay trong hai năm tài chính 2016 và 2017, sẽ phải được cả Thượng Viện và Hạ viện thông qua trước khi được đưa vào thực hiện.
Đây là kết quả của cuộc đàm phán kéo dài trong nhiều tuần giữa hai nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa là Chủ tịch Hạ viện John Boehner và Thượng nghị sỹ Mitch McConnell với các lãnh đạo đảng Dân chủ và Nhà Trắng.
Ngay sớm ngày 27/10, Hạ viện đã cho đăng “dự thảo thảo luận” dài 144 trang phản ánh các nội dung của thỏa thuận trên. Theo đó, thỏa thuận sẽ tăng chi tiêu thêm 80 tỷ USD trong hai năm tới, trong đó không bao gồm khoản tăng thêm 32 tỷ USD cho ngân sách trong tình huống khẩn cấp do chiến tranh.
Ngoài ra, thỏa thuận cũng cắt giảm chi tiêu trong hỗ trợ y tế, hỗ trợ an sinh cho người tàn tật và các chương trình khác bao gồm cả việc bán dầu từ kho dự trữ dầu mỏ chiến lược của quốc gia.
Mới đây, Nhà Trắng cũng đã xác nhận về thỏa thuận ngân sách trên khi tuyên bố rằng đây sẽ là "bài kiểm tra" quan trọng dành cho ông Barack Obama đối với thỏa thuận tài khóa, đồng thời kêu gọi ông thông qua.
Một quan chức Nhà Trắng giấu tên cho biết, Tổng thống Obama đã nhiều lần kêu gọi Quốc hội thông qua ngân sách trong đó gỡ bỏ các nội dung quy định cắt giảm đối với các khoản đầu tư vào lĩnh vực an ninh kinh tế và an ninh quốc gia.
Thỏa thuận mới đạt được được cho là đã đáp ứng những yêu cầu trên, giúp giảm thiểu các loại cắt giảm có hại và cân bằng giữa ngân sách cho quân sự và phi quân sự. Nhà Trắng cũng cho biết, thỏa thuận đạt được giúp đảm bảo an ninh xã hội và bảo vệ những người được hưởng hỗ trợ y tế trước các cắt giảm “có hại.”
Mặc dù đây chỉ là sự thỏa hiệp giữa hai đảng nhưng nó đặt ra triển vọng rằng các đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đã có thể đồng thuận với nhau trong một thỏa thuận quan trọng, vượt qua được những khác biệt dẫn tới khủng hoảng như trước đây.
Do đó, thỏa thuận sẽ đại diện cho một bước đột phá lớn, có thể giúp giải quyết các vấn đề bế tắc tại Quốc hội sau nhiều năm, nhất là về các vấn đề tài chính.
Điều này cũng sẽ giúp ông Obama tránh được trận chiến ngân sách để bảo vệ di sản còn lại trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, và cũng giúp cho đảng Cộng hòa thuyết phục cử tri rằng họ có thể chi phối hiệu quả các chính sách khi nắm đa số ở Quốc hội.
Trước đó, Bộ Tài chính Mỹ cho biết chính phủ sẽ vỡ nợ nếu giới hạn vay theo luật định không được nới lỏng đến ngày 3/11. Biện pháp chi tiêu tạm thời giúp chính quyền tránh rơi vào hoàn cảnh bị đóng cửa vào hồi đầu tháng 10 sẽ hết hiệu lực vào ngày 11/12.
Thỏa thuận đạt được lần này sẽ giúp giải quyết những vấn đề trên và giúp cho chính phủ có đủ tài chính hoạt động đến ngày 30/9/2017, sau khi ông Obama rời nhiệm sở. Và giới hạn nợ sẽ được nới rộng, cho phép Bộ tài chính có thể vay khi họ cần đến tận tháng 3/2017./.
