Ngày 18/9, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức hội thảo khoa học “70 năm Đề cương Văn hóa Việt Nam.”
Đến dự và phát biểu tại Hội thảo, ông Đinh Thế Huynh, Ủy viên BộChính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương nhấnmạnh Bản Đề cương Văn hóa Việt Nam do đồng chí Trường Chinh, Tổng Bíthư của Đảng soạn thảo, là văn kiện có giá trị vô cùng to lớn và ý nghĩa lịch sử sâu sắc của Đảng ta, được coi là Tuyên ngôn củaĐảng về một nền văn hóa dân tộc, khoa học, đại chúng mà chúng ta xâydựng.
70 năm đã đi qua, dân tộc ta, Đảng ta đã trải qua những chặngđường gian khổ, hào hùng, làm nên những thắng lợi vẻ vang. Bối cảnh tìnhhình và điều kiện cụ thể đã có nhiều đổi thay nhưng những nội dung cốtlõi của Đề cương Văn hóa Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị.
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynh nêu rõ trong bối cảnh xã hội Việt Nam lúc đó,“văn hóa nửa phong kiến, nửa tư sản và hoàn toàn có tính cách thuộcđịa” đang thống trị, sự ra đời của Đề cương về văn hóa Việt Nam là ngọnđuốc soi đường và định hướng tư tưởng, nhận thức, phương châm hoạt độngvăn hóa cho toàn Đảng, toàn dân trong cuộc đấu tranh giành độc lập tự docho Tổ quốc, tiến lên xây dựng chế độ mới, nền văn hóa mới.
Đề cươngVăn hóa năm 1943 đã cổ vũ, lôi cuốn đông đảo những người yêu nước, nhữngngười hoạt động văn hóa yêu nước vào Hội Văn hóa cứu quốc, thành viêncủa Mặt trận Việt Minh. Đảng ta khẳng định: “Những phương pháp cải cáchvăn hóa đề ra bấy giờ chỉ là dọn đường cho cuộc cách mạng triệt để maisau”, tức là chuẩn bị cho “cách mạng chính trị thành công.”
Đề cươngkhẳng định: “cách mạng văn hóa muốn hoàn thành phải do Đảng Cộng sảnĐông Dương lãnh đạo.” Ba nguyên tắc, ba tính chất cơ bản của nền văn hóaViệt Nam lúc đó và các giai đoạn tiếp theo là: “Dân tộc hóa”, chống mọiảnh hưởng của nô dịch và thuộc địa, làm cho văn hóa Việt Nam phát triểnđộc lập, tự do và nhân văn. “Đại chúng hóa” là chống mọi chủ trương,hành động làm cho văn hóa phản lại lợi ích của đông đảo quần chúng hoặcxa rời đông đảo quần chúng. Văn hóa là của quần chúng, quần chúng nhândân là người sáng tạo văn hóa. “Khoa học hóa” là chống lại tất cả nhữngcái lạc hậu, phản khoa học, phản tiến bộ, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhânloại, tiến về phía trước.
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynhđề nghị Hội thảo tập trung thảo luận làm sâu sắc hơn sự cần thiết, nhưmột tất yếu, việc ra đời Đề cương Văn hóa Việt Nam ở thời điểm 70 nămtrước; tầm nhìn xa, trông rộng của Đảng ta về vị trí, vai trò, tầm quanquan trọng của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Hội thảophân tích những quan điểm, nguyên tắc, giá trị to lớn, trường tồn của Đềcương Văn hóa năm 1943. Đó là nguyên tắc Đảng lãnh đạo cách mạng, lãnhđạo văn hóa; các nguyên tắc, tính chất “dân tộc”, “khoa học”, “đạichúng” của văn hóa Việt Nam; việc vận dụng, tiếp thu và bổ sung, hoànthiện những quan điểm, chủ trương của Đảng ta về văn hóa trong Đề cươngVăn hóa 1943 trong quá trình 70 năm qua, thể hiện trong các văn kiện củaĐảng, nhất là trong Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về “xây dựng vàphát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.”
Từviệc nhìn lại, hội thảo đánh giá sâu sắc hơn tầm vóc, vai trò vô cùng tolớn của bản Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943, tổng kết 15 năm thựchiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về văn hóa. Qua đó rút ra nhữngbài học, đề xuất, bổ sung, hoàn thiện các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu,nhiệm vụ và giải pháp để phát triển nền văn hóa của đất nước trong thờigian tới, để văn hóa thật sự vừa làm mục tiêu, vừa là động lực pháttriển đất nước, là nền tảng tinh thần xã hội, góp phần đắc lực vào sựnghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong điềukiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
Tại hội thảo, hơn 20 tham luận của các nhà khoahọc, các nhà lãnh đạo, quản lý văn hóa đã tậptrung làm rõ các nội dung: Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 -Cương lĩnh đầu tiên về văn hóa của Đảng ta; Ý nghĩa trường tồn, giá trịlịch sử, lý luận và thực tiễn, tầm nhìn chiến lược và tính thời sự củaĐề cương Văn hóa Việt Nam; Từ Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 đếnNghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về văn hóa…
Nhiều tham luận đã cónhiều phát hiện mới và kiến nghị bổ ích; phân tích, khẳng định tầm tưduy chiến lược của Đảng về vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt củavăn hóa trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, phát triển đất nước,xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hội thảo là dịp để khẳng định những giá trịsoi đường, tác dụng định hướng của bản đề cương lịch sử này, nhận thứcđầy đủ hơn trách nhiệm, vận dụng những chủ trương đúng đắn, kinh nghiệmquý báu của Đảng ta vào sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóaViệt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong giai đoạn hiện nay./.
Đến dự và phát biểu tại Hội thảo, ông Đinh Thế Huynh, Ủy viên BộChính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương nhấnmạnh Bản Đề cương Văn hóa Việt Nam do đồng chí Trường Chinh, Tổng Bíthư của Đảng soạn thảo, là văn kiện có giá trị vô cùng to lớn và ý nghĩa lịch sử sâu sắc của Đảng ta, được coi là Tuyên ngôn củaĐảng về một nền văn hóa dân tộc, khoa học, đại chúng mà chúng ta xâydựng.
70 năm đã đi qua, dân tộc ta, Đảng ta đã trải qua những chặngđường gian khổ, hào hùng, làm nên những thắng lợi vẻ vang. Bối cảnh tìnhhình và điều kiện cụ thể đã có nhiều đổi thay nhưng những nội dung cốtlõi của Đề cương Văn hóa Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị.
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynh nêu rõ trong bối cảnh xã hội Việt Nam lúc đó,“văn hóa nửa phong kiến, nửa tư sản và hoàn toàn có tính cách thuộcđịa” đang thống trị, sự ra đời của Đề cương về văn hóa Việt Nam là ngọnđuốc soi đường và định hướng tư tưởng, nhận thức, phương châm hoạt độngvăn hóa cho toàn Đảng, toàn dân trong cuộc đấu tranh giành độc lập tự docho Tổ quốc, tiến lên xây dựng chế độ mới, nền văn hóa mới.
Đề cươngVăn hóa năm 1943 đã cổ vũ, lôi cuốn đông đảo những người yêu nước, nhữngngười hoạt động văn hóa yêu nước vào Hội Văn hóa cứu quốc, thành viêncủa Mặt trận Việt Minh. Đảng ta khẳng định: “Những phương pháp cải cáchvăn hóa đề ra bấy giờ chỉ là dọn đường cho cuộc cách mạng triệt để maisau”, tức là chuẩn bị cho “cách mạng chính trị thành công.”
Đề cươngkhẳng định: “cách mạng văn hóa muốn hoàn thành phải do Đảng Cộng sảnĐông Dương lãnh đạo.” Ba nguyên tắc, ba tính chất cơ bản của nền văn hóaViệt Nam lúc đó và các giai đoạn tiếp theo là: “Dân tộc hóa”, chống mọiảnh hưởng của nô dịch và thuộc địa, làm cho văn hóa Việt Nam phát triểnđộc lập, tự do và nhân văn. “Đại chúng hóa” là chống mọi chủ trương,hành động làm cho văn hóa phản lại lợi ích của đông đảo quần chúng hoặcxa rời đông đảo quần chúng. Văn hóa là của quần chúng, quần chúng nhândân là người sáng tạo văn hóa. “Khoa học hóa” là chống lại tất cả nhữngcái lạc hậu, phản khoa học, phản tiến bộ, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhânloại, tiến về phía trước.
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynhđề nghị Hội thảo tập trung thảo luận làm sâu sắc hơn sự cần thiết, nhưmột tất yếu, việc ra đời Đề cương Văn hóa Việt Nam ở thời điểm 70 nămtrước; tầm nhìn xa, trông rộng của Đảng ta về vị trí, vai trò, tầm quanquan trọng của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Hội thảophân tích những quan điểm, nguyên tắc, giá trị to lớn, trường tồn của Đềcương Văn hóa năm 1943. Đó là nguyên tắc Đảng lãnh đạo cách mạng, lãnhđạo văn hóa; các nguyên tắc, tính chất “dân tộc”, “khoa học”, “đạichúng” của văn hóa Việt Nam; việc vận dụng, tiếp thu và bổ sung, hoànthiện những quan điểm, chủ trương của Đảng ta về văn hóa trong Đề cươngVăn hóa 1943 trong quá trình 70 năm qua, thể hiện trong các văn kiện củaĐảng, nhất là trong Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về “xây dựng vàphát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.”
Từviệc nhìn lại, hội thảo đánh giá sâu sắc hơn tầm vóc, vai trò vô cùng tolớn của bản Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943, tổng kết 15 năm thựchiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về văn hóa. Qua đó rút ra nhữngbài học, đề xuất, bổ sung, hoàn thiện các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu,nhiệm vụ và giải pháp để phát triển nền văn hóa của đất nước trong thờigian tới, để văn hóa thật sự vừa làm mục tiêu, vừa là động lực pháttriển đất nước, là nền tảng tinh thần xã hội, góp phần đắc lực vào sựnghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong điềukiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
Tại hội thảo, hơn 20 tham luận của các nhà khoahọc, các nhà lãnh đạo, quản lý văn hóa đã tậptrung làm rõ các nội dung: Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 -Cương lĩnh đầu tiên về văn hóa của Đảng ta; Ý nghĩa trường tồn, giá trịlịch sử, lý luận và thực tiễn, tầm nhìn chiến lược và tính thời sự củaĐề cương Văn hóa Việt Nam; Từ Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 đếnNghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về văn hóa…
Nhiều tham luận đã cónhiều phát hiện mới và kiến nghị bổ ích; phân tích, khẳng định tầm tưduy chiến lược của Đảng về vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt củavăn hóa trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, phát triển đất nước,xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hội thảo là dịp để khẳng định những giá trịsoi đường, tác dụng định hướng của bản đề cương lịch sử này, nhận thứcđầy đủ hơn trách nhiệm, vận dụng những chủ trương đúng đắn, kinh nghiệmquý báu của Đảng ta vào sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóaViệt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong giai đoạn hiện nay./.
Hương Thủy (TTXVN)
