May hàng xuất khẩu sang thị trường Tây Ban Nha tại Công ty may Hồ Gươm, tỉnh Hưng Yên. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)Có đơn hàng, thiếu lao động và khi đã đủ lao động lại thiếu đơn hàng; đây đang là nghịch lý trong ngành dệt may, da giày hiện nay.
Ảnh hưởng từ cuộc xung đột Nga-Ukraine và việc thắt chặt chi tiêu do lạm phát ở Mỹ và châu Âu đang khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hàng gặp khó khăn trong sản xuất.
Theo chia sẻ của Hiệp hội Dệt may Việt Nam, hiện là thời điểm rất khó khăn của doanh nghiệp. Nghịch lý ở chỗ vào quý 1 năm nay, các doanh nghiệp trong ngành nhận được nhiều đơn hàng đến quý 2, quý 3 nhưng lại thiếu lao động hoặc lao động nhảy việc, nghỉ việc. Đến nay, khi doanh nghiệp đã tuyển đủ lao động cho sản xuất, việc giảm chi tiêu các thị trường khiến cho việc sản xuất, xuất khẩu bị chững lại.
Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho hay hiệp hội đang thống kê để có hướng hỗ trợ doanh nghiệp; trong đó tập trung vào những doanh nghiệp có lượng đơn hàng giảm nhiều, ảnh hưởng đến công nhân.
Tại Mỹ và châu Âu, dù mức giá nhiên liệu trên thế giới đã giảm nhưng lạm phát tại các thị trường này vẫn ở mức cao, khiến cho người dân thắt chặt chi tiêu. Việc này tác động xấu đến xuất khẩu dệt may của các doanh nghiệp Việt Nam bởi đây là 2 thị trường chiếm tỷ trọng xuất khẩu lớn của ngành dệt may, da giày.
[Doanh nghiệp dệt may đối mặt thách thức những tháng cuối năm]
Theo đại diện Hiệp hội Da giày-Túi xách Việt Nam, tình trạng lạm phát, giảm cầu tiêu dùng tại các thị trường chính, xuất khẩu chủ lực của da giày Việt Nam chắc chắn sẽ ảnh hưởng sức mua trong những tháng cuối năm. Nhiều đơn hàng của ngành da giày thời điểm cuối năm đến đầu năm 2023 của doanh nghiệp cũng bị suy giảm. Trong khi đó, ngành da giày đang tồn kho do việc gián đoạn nguồn cung ứng, giảm nhu cầu tiêu dùng.
Để ứng phó tình trạng trên, Hiệp hội Da giày-Túi xách Việt Nam cho biết các doanh nghiệp buộc phải giảm thời gian tăng ca; đồng thời đàm phán với đối tác để sử dụng lại những đơn hàng trong thời gian dịch bệnh, nhằm duy trì hoạt động, đảm bảo thu nhập cho người lao động.
Dệt may, da giày đều là những ngành xuất khẩu lớn của Việt Nam và chịu tác động trực tiếp bởi những biến động trên thị trường thế giới. Nguyên phụ liệu sản xuất thiếu hụt do thị trường Trung Quốc, Nhật Bản thực hiện chống dịch nghiêm ngặt. Cùng với đó là kinh tế khó khăn, lạm phát tại các thị trường tiêu thụ đều tăng cao làm ảnh hưởng sức mua, đơn hàng và đơn giá của doanh nghiệp đều sụt giảm.
Theo Tổng giám đốc Tổng công ty May Đáp Cầu-Lương Văn Thư, đơn vị nhìn nhận những khó khăn về thị trường, tìm kiếm nguồn hàng, về quy mô và đơn giá đều giảm từ đầu quý 3 này. Ở thị trường chính như Mỹ, châu Âu, đơn hàng đã giảm tới 50%.
Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan Thành phố Hồ Chí Minh nhận xét trong 8 tháng năm 2022 kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may đã đạt 30,1 tỷ USD nhưng tăng trưởng này chủ yếu rơi vào các tháng đầu năm. Từ tháng 7/2022 tới nay, các doanh nghiệp đang rất khó khăn.
Nhiều doanh nghiệp dệt may ở khu vực Thành phố Hồ Chí Minh đang sụt giảm đơn hàng mạnh. Các thị trường suy giảm tập trung vào Mỹ, EU bởi sức ép lạm phát từ các quốc gia này lớn, buộc người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, trong khi đó dệt may không phải là hàng thiết yếu, ông Hồng cho biết.
Sản xuất giày xuất khẩu sang thị trường châu Âu. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)Nhằm giúp doanh nghiệp có đơn hàng, vượt qua khó khăn trước mắt, ông Trương Văn Cẩm đề xuất các cơ quan Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài tiếp tục chia sẻ thông tin về thị trường nước sở tại, nhất là Thương vụ tại khu vực EU, cập nhật thông tin về chiến lược mới liên quan đến dệt may.
Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc phối hợp với cơ quan chức năng nước sở tại làm thế nào thông thoáng con đường vận chuyển giữa hai nước giúp doanh nghiệp có nguồn nguyên phụ liệu phục vụ kịp thời cho sản xuất.
Thương vụ Việt Nam tại thị trường Mỹ và Pháp cung cấp thông tin và tư vấn cho doanh nghiệp dệt may trong nước những hội chợ phù hợp để tham gia... Bên cạnh đó, bản thân doanh nghiệp cũng cần tìm cách đa dạng hóa thị trường, đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới công nghệ…
Theo ông Lê Tiến Trường, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), thời điểm cuối năm vẫn còn những biến động khó dự báo, đặc biệt là xung đột Nga-Ukraine, sự biến động về giá của nguyên, nhiên liệu, lạm phát ở các thị trường xuất khẩu như Mỹ, châu Âu...
Từ nay đến cuối năm, Vinatex bằng mọi biện pháp giữ được việc làm, đơn hàng, khách hàng để giữ vững kết quả sản xuất, kinh doanh trong năm. Để tăng khả năng cạnh tranh, ngành may mặc Việt Nam cần ưu tiên khả năng cung ứng trọn gói, sản xuất được cả sợi, vải và may; tiên phong sản xuất sản phẩm xanh, sản phẩm tái chế để thúc đẩy xuất khẩu sang các nước châu Âu, ông Lê Tiến Trường cho hay.
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, cộng đồng doanh nghiệp mong mỏi Chính phủ sớm phê duyệt "Chiến lược phát triển ngành dệt may và da giày đến năm 2030, tầm nhìn đến 2035," tạo điều kiện hình thành các khu công nghiệp lớn có xử lý nước thải tập trung, công nghệ tiên tiến, công nghệ xanh để thu hút đầu tư khâu dệt nhuộm, giải quyết điểm nghẽn về vải, đáp ứng yêu cầu xuất xứ và tận dụng tốt các ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mang lại.
Ðồng thời, bỏ quy định nộp thuế nhập khẩu tại chỗ cho hàng hóa sản xuất xuất khẩu; sớm triển khai thực hiện gói hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp và gói hỗ trợ bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ việc làm cho người lao động./.
