Trong sáu tuần gần đây, giá gạo ở Philippines đã liên tục tăng. Điều này đang làm gia tăng sức ép buộc Chính phủ Philippines phải nhập khẩu thêm gạo để bình ổn thị trường trong nước và kiềm chế tỷ lệ lạm phát đang đứng ở mức cao nhất trong hai năm qua.
Trong lúc vụ mùa bội thu ở các nước khác đã đẩy thị trường gạo thế giới vào tình trạng dư cung, giá gạo ở Philippines lại tăng khoảng 4% trong ba tháng qua do siêu bão Haiyan đã phá hủy các vùng trồng lúa chính và do Chính phủ đang tăng cường các biện pháp nhằm hạn chế tình trạng buôn lậu gạo.
Theo số liệu của Cục Thống kê Nông nghiệp Philippines, giá bán lẻ gạo trung bình trong tháng 2/2014 ở Philippines đã tăng thêm 1,2% so với tháng 1 lên 40,12 peso/kg (0,9 USD), tăng 13,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong bối cảnh đó, phát ngôn viên của Cơ quan Lương thực Quốc gia (NFA) của Philippines Rex Estoperez cho biết kể từ cuối tháng Một, Chính phủ đã tăng gấp đôi lượng gạo tung ra thị trường từ các kho dự trữ quốc gia nhằm bình ổn giá của mặt hàng tiêu dùng thiết yếu này.
“Số gạo dự trữ của các thương lái tư nhân đang cạn dần. Đó là lý do vì sao Chính phủ phải tung thêm gạo từ kho dự trữ của chúng tôi ra thị trường,” ông Estoperez nói.
Động thái trên của Chính phủ Philippines đã làm lượng gạo trong các kho dự trữ của NFA vào đầu năm nay giảm xuống còn khoảng 275.000 tấn, tương đương với tám ngày sử dụng, chỉ bằng gần một nửa so với bình thường.
Ông Estoperez cũng nhận định các biện pháp chống buôn lậu của Chính phủ đang đẩy giá gạo lên cao.
Hải quan Philippines đã có nhiều biện pháp kiềm chế tình trạng buôn lậu tràn lan do một số doanh nghiệp nhập khẩu tìm cách trốn thuế nhập khẩu (khoảng 40%) và tránh hệ thống hạn ngạch của nước này.
Theo hãng tin Reuters, việc Philippines - một trong những nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới - tăng cường nhập khẩu gạo sẽ giúp giảm bớt tình trạng dư cung trên toàn cầu.
Việt Nam và Thái Lan có thể sẽ cạnh tranh quyết liệt để giành các hợp đồng nhập khẩu gạo từ nước láng giềng Đông Nam Á này.
Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo năm 2014, Philippine sẽ nhập khẩu khoảng 1,4 triệu tấn, mức cao nhất trong bốn năm gần đây./.
