Với Photo Hanoi’23, lần đầu tiên một biennale nghệ thuật chuẩn quốc tế được tổ chức ở Thủ đô, khẳng định quyết tâm hiện thực hóa ước mơ của lãnh đạo thành phố và đơn vị đồng tổ chức – Viện Pháp tại Việt Nam rằng sẽ biến Hà Nội thành thành phố nhiếp ảnh của châu Á.
Bên lề sự kiện, ông Thierry Vergon, Giám đốc Viện Pháp tại Việt Nam, tổng điều phối dự án đã chia sẻ về tầm nhìn và tham vọng này.
Việt Nam và thế giới đối thoại qua nhiếp ảnh
- Thưa ông, vì sao Viện Pháp lại khởi xướng Photo Hanoi’23 Biennale và vì sao lại là nhiếp ảnh mà không phải hình thức nghệ thuật khác?
Ông Thierry Vergon: Ý tưởng này khởi đầu từ năm 2020. Chúng tôi đã họp với những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật của Hà Nội và Việt Nam và nhận thấy rằng nhiếp ảnh là lĩnh vực rất đáng được quan tâm vì nhiều lý do, trong đó có việc nhiếp ảnh cũng là một phương tiện quảng bá các hoạt động văn hóa khác. Ở Việt Nam có nhiều nhiếp ảnh gia trẻ hết sức thú vị cũng như nhiều nhiếp ảnh gia thành danh. Vậy nên nhiếp ảnh là một trong những lĩnh vực đầu tiên mà chúng tôi muốn khám phá.
Tiền thân của biennale nhiếp ảnh quốc tế đã được khởi động năm 2021 nhưng do dịch bệnh nên tất cả các sự kiện không thể diễn ra theo kế hoạch. Tuy nhiên, những triển lãm được tổ chức đã nhận được phản hồi rất tốt từ công chúng và các đối tác văn hóa, vì vậy chúng tôi quyết định thực hiện ý tưởng tổ chức biennale - sự kiện 2 năm một lần dành riêng cho nhiếp ảnh.
Biennale là mô hình rất phổ biến để quảng bá nghệ thuật trên thế giới. Ví dụ, mọi người đều biết Biennale nghệ thuật Venice, ngoài ra còn có những sự kiện dành riêng cho nhiếp ảnh, như Bamako Biennale ở Mali, Objectifs ở Singapore, Kyotographie ở Nhật Bản hay Photo Phnom Penh ở Campuchia.
Triển lãm 'Hà Nội - Một thành phố trong nhiếp ảnh' là cuộc đối thoại thú vị của các nghệ sỹ Việt Nam và quốc tế. (Ảnh: PV/Vietnam+)- Ông có thể chia sẻ về một số nhân vật và hoạt động nổi bật của Photo Hanoi’23?
Ông Thierry Vergon: Thật khó để chỉ nói về một vài cái tên. Trước tiên là nhiếp ảnh gia người Pháp, Robert Doisneau, hoạt động rất tích cực vào khoảng những năm 1960, được coi là một trong những “bố già” của nhiếp ảnh Pháp. Lần đầu tiên tại Việt Nam, công chúng sẽ được xem 30 bức ảnh gốc của ông.
Một nhiếp ảnh gia khác cũng rất quan trọng ở Việt Nam là anh Nguyễn Thế Sơn. Anh tham gia Photo Hanoi’23 với tư cách là giám tuyển, nhiếp ảnh gia và chuyên gia. Anh phụ trách triển lãm “Hà Nội - Một thành phố trong nhiếp ảnh” tại không gian văn hóa 22 Hàng Buồm. Đây là một ví dụ rất thú vị về sự đối thoại giữa các nghệ sỹ Việt Nam và quốc tế.
Một sự kiện nữa mà tôi muốn nói đến là triển lãm tác phẩm của các nữ nhiếp ảnh gia người Việt và Việt kiều tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA).
[Photo Hanoi’23: Cuộc đối thoại nghệ thuật giữa Việt Nam và thế giới]
Chúng ta cũng sẽ có một cuộc thảo luận về Photo Hanoi’23. Đại diện các festival nhiếp ảnh quốc tế như Objectifs Singapore hoặc Kyotographie sẽ chia sẻ cảm nhận khi đến với Photo Hanoi’23 và kinh nghiệm của họ về những gì mà nhiếp ảnh đã mang lại cho các thành phố nơi họ sống.
Tôi muốn nhấn mạnh rằng tất cả các sự kiện đều thú vị, ngay cả những cuộc mà tôi chưa nêu ra đây. Những người tham gia chương trình này đều là những nghệ sỹ rất giỏi và thú vị. Vì vậy, tôi mong mọi người đi xem càng nhiều triển lãm càng tốt để hiểu được sự phong phú mà nhiếp ảnh có thể mang lại như một loại hình nghệ thuật và một hình thức biểu đạt.
Hà Nội - Thành phố nhiếp ảnh
- Theo ông, sự kiện này sẽ gây tiếng vang và thu hút sự chú ý của quốc tế như thế nào?
Ông Thierry Vergon: Bản thân biennale này có sự tham gia của Viện Pháp và đối tác quốc tế từ Đức, Italy, Tây Ban Nha, Mỹ, Argentina, Nhật Bản, Hungary, Thụy Sỹ, Vương quốc Anh, Bỉ. Họ sẽ quảng bá về sự kiện trong mạng lưới của mình. Các nghệ sỹ quốc tế cũng có thể truyền tải thông điệp và suy nghĩ của họ về trải nghiệm tại Photo Hanoi’23.
Một kênh quảng bá rất quan trọng là thông qua mạng lưới các nhà báo. Tôi tin rằng truyền thông Pháp nói riêng và các nhà báo từ châu Á, châu Âu sẽ quan tâm đến biennale này.
Khách tham quan thích thú chụp ảnh tại triển lãm trong khuôn khổ Photo Hanoi'23. (Ảnh: PV/Vietnam+)- Photo Hanoi 23' có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội của thành phố trước mắt và lâu dài, thưa ông?
Ông Thierry Vergon: Tôi xin đưa ra dẫn chứng về tác động của những sự kiện như thế này tại một số địa phương. Chẳng hạn, Kyotographie là một sự kiện lớn đã được tổ chức suốt 10 năm qua tại Kyoto, Nhật Bản. Số khách tham dự sự kiện này nhiều hơn số cư dân của thành phố. Điều này có lợi cho ngành du lịch và nền kinh tế.
Ngoài ra, giám đốc hình ảnh của Bộ Văn hóa Pháp từng nói với tôi rằng những sự kiện như thế này giúp ông biết những gì đang xảy ra ở Campuchia và và ông đã bắt đầu mua các tác phẩm của nghệ sỹ Campuchia.
Ông Thierry Vergon trò chuyện với các chuyên gia quốc tế tham gia Photo Hanoi’23. (Ảnh: PV/Vietnam+)Tương tự như vậy, điều chúng tôi mong đợi ở sự kiện lần này là thế giới sẽ có cái nhìn rõ hơn về những gì diễn ra tại Việt Nam. Đây cũng là cơ hội để hiểu hơn về các nền văn hóa khác biệt, giúp nhiếp ảnh Việt Nam trưởng thành hơn thông qua các ví dụ điển hình về những thành tựu của nhiếp ảnh thế giới.
Sự kiện này sẽ là một công cụ thu hút khách du lịch nếu công tác truyền thông được thực hiện bài bản và thành công bởi quảng bá hình ảnh qua văn hóa luôn là cách rất hiệu quả. Hà Nội sẽ trở thành một thành phố lớn về triển lãm và những câu chuyện nhiếp ảnh. Các nhiếp ảnh gia, giám tuyển, các nhà sưu tập, tất cả hệ sinh thái này sẽ hội tụ về đây hai năm một lần tại Hà Nội.
- Vậy đối với các tài năng trẻ, sự kiện này sẽ thúc đẩy sự sáng tạo và cơ hội nghề nghiệp cho họ như thế nào?
Ông Thierry Vergon: Họ có thể tận dụng cơ hội này để giới thiệu tác phẩm, chia sẻ về các kỹ thuật của mình đồng thời học hỏi những kỹ năng mới và tham gia vào các cuộc thảo luận.
Chúng ta thường thấy các gallery, triển lãm trưng bày tranh, tác phẩm điêu khắc, tác phẩm sắp đặt hoặc video. Các nhà sưu tập cũng thường mua tranh hơn là các bức ảnh. Do đó, đây là cơ hội để phát triển thị trường nhiếp ảnh như một loại hình nghệ thuật.
Triển lãm đang diễn ra tại không gian văn hóa 22 Hàng Buồm. (Ảnh: PV/Vietnam+)- Ông có kỳ vọng như thế nào về sự phát triển của Photo Hanoi’23 trong tương lai?
Ông Thierry Vergon: Ước mơ đầu tiên của tôi là sau hai hoặc ba lần tổ chức, Viện Pháp sẽ không phải là đối tác chính và đồng tổ chức sự kiện này nữa mà thành phố Hà Nội sẽ có thể tự mình đảm nhiệm. Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức hỗ trợ về chuyên môn kỹ thuật.
Điều quan trọng là sự kiện này không chỉ dừng lại trong khuôn khổ hợp tác giữa Pháp và Việt Nam mà là một sự kiện của Hà Nội với các đối tác quốc tế trong đó có Viện Pháp.
Chẳng hạn như Festival Huế, ban đầu là một chương trình do Pháp hợp tác xây dựng và giờ đây, Festival Huế được tổ chức 100% bởi tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Trở lại với Hà Nội, thành phố cần tiếp tục đầu tư vào công nghiệp văn hóa bởi điều này sẽ mang lại nguồn lợi kinh tế.
Tôi hy vọng rằng các nhiếp ảnh gia Việt Nam sẽ được biết đến nhiều hơn trên thị trường nghệ thuật thế giới và sau 10-15 năm nữa vẫn sẽ có một sự kiện lớn mang thương hiệu Photo Hanoi.
- Xin trân trọng cảm ơn ông./.
