Trước dịp Giáng sinh là thời điểm nhiều địa phương của Mexico đang tất bật làm Piñata, một sản phẩm thủ công truyền thống không thể thiếu trong các dịp lễ, sinh nhật hay họp mặt gia đình trong những ngày cuối năm của người dân quốc gia Mỹ Latinh này.
Piñata là hình nộm được làm bằng đất sét, bột giấy, bìa carton hoặc vải, được phơi khô và sơn nhiều màu sặc sỡ.
Người dân Mexico sử dụng Piñata để trang trí và chủ yếu như một trò chơi trong các lễ hội, nhất là dịp sinh nhật. Người tham gia sẽ phải bịt mắt và đập vỡ Piñata được treo trên cao để lấy bánh kẹo và quà bên trong.
Theo truyền thuyết địa phương, hình nộm Piñata của Mexico xuất hiện vào năm 1586 thế kỷ 16 tại thị trấn Acolman phía Bắc thành phố Mexico.
Khi các tu sỹ bắt đầu thực hiện các buổi lễ trước Giáng sinh, Piñata được dùng cho mục đích truyền giáo cho cư dân trong vùng, cũng như kết hợp kỷ niệm ngày sinh thần bảo trợ Mexica Huitzilopochtli được tổ chức vào giữa tháng 12.
Piñata có nhiều hình dạng phong phú và màu sắc đa dạng, có 7 chiếc gai, tượng trưng cho 7 tội lỗi của con người như lười biếng, háu ăn, đố kỵ, giận dữ, ham muốn, tham lam và kiêu ngạo.
Công giáo Mexico giải thích về Piñata dựa vào cuộc đấu tranh chống lại những cám dỗ đó của con người.
Vỏ nung bằng đất sét bên ngoài đại diện cho cái ác; kẹo, hoa quả và đồ chơi bên trong là sự cám dỗ của cái ác. Người bị bịt mắt đại diện cho đức tin.
Quang cảnh người tham gia phá vỡ Piñata được xem như diễn biến trong cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác. Hình nộm Piñata bị phá vỡ đem lại những phần thưởng tượng trưng cho những người kiên định giữ được đức tin.
Nghệ nhân làm Piñata cần nhiều kỹ năng, sự tỉ mỉ và năng khiếu nghệ thuật.
Chị Cecilia Claudio Fernandéz, một trong số những nghệ nhân có thâm niên làm Piñata tại thị trấn Acolman de Nezahualcóyotl, cách trung tâm thủ đô Mexico 40km cho biết gia đình chị có xưởng sản xuất chuyên về hình nộm Piñata.
Công việc này mất nhiều thời gian và các công đoạn làm hình nộm phụ thuộc vào thời tiết. Sản phẩm Piñata của thị trấn Acolman rất có tiếng, thậm chí cả ở nước ngoài.
Nhiều địa phương Mexico trở thành làng nghề chuyên sản xuất Piñata, nhưng thị trấn Acolman vẫn nổi tiếng nhất. Nghề truyền thống này đem lại thu nhập cho khoảng một nửa dân số trong thị trấn.
Bên cạnh công việc sản xuất hàng ngày, người dân địa phương nơi đây hàng năm cũng tổ chức hội chợ quốc tế và cuộc thi về Piñata, thu hút hàng trăm nghìn lượt du khách đến tham quan.
Lễ hội diễu hành "Ngày của người chết" đầy màu sắc ở Mexico
Đến với Hội chợ Piñata năm nay tại thị trấn Acolman, anh Alfredo Cuautle, du khách đến từ thành phố Mexico nhấn mạnh những hình nộm Piñata có thể coi như là "linh hồn" của văn hóa lễ hội quốc gia Mỹ Latinh này, đồng thời bày tỏ niềm vui khi mua được Piñata mang về trang trí cho bữa tiệc Giáng sinh gia đình.
Trong khi đó tại thủ đô Mexico trong những ngày này, chính quyền thành phố cũng tổ chức Cuộc thi Piñata quốc gia với nhiều giải thưởng lớn tại Bảo tàng Nghệ thuật Đại chúng tại quận Cuauhtémoc.
Hoạt động này nhằm mục đích quảng bá văn hóa và khuyến khích người dân tiếp tục phát huy truyền thống làng nghề sản xuất sản phẩm thủ công địa phương./.
