Chỉ số độ mặn quá cao được đo tại xã Tân Triều, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)Ngày 12/3, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ chị số 09/CT-TTg về việc triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Chỉ thị nêu rõ, đến nay 9/13 tỉnh, thành phố với gần 40% diện tích Đồng bằng sông Cửu Long bị ảnh hưởng xâm nhập mặn, gần 200.000ha lúa vụ Đông Xuân và vườn cây ăn trái bị thiệt hại, 155.000 hộ dân thiếu nước sinh hoạt; đặc biệt tại tỉnh Bến Tre 160/164 xã, phường trên địa bàn, 70% diện tích gieo trồng bị ảnh hưởng xâm nhập mặn.
Trong thời gian tới, xâm nhập mặn tiếp tục diễn ra gay gắt ở Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là trong tháng Ba và tháng Tư và có thể kéo dài tới tháng Sáu tới gây thiệt hại cho sản xuất, nguy cơ thiếu nước ngọt trên diện rộng.
Để chủ động ứng phó, hạn chế khó khăn, giảm thiệt hại đối với sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế khác, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị các bộ, ngành, các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương theo dõi sát tình hình, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị để tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn được đề cập trong Nghị quyết số 20/NQ-CP ngày 3/3/2016 của Chính phủ, Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 4/2/2016 và Kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp ngày 7/3/2016.
Theo đó, Chỉ thị yêu cầu Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long tập trung bảo đảm đời sống nhân dân, tổ chức rà soát, nắm chắc số hộ thiếu đói, thiếu nước ngọt sinh hoạt nhất là các hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, đồng bào dân tộc thiểu số để hỗ trợ kịp thời theo quy định.
Đồng thời, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long triển khai thực hiện các biện pháp phù hợp như lắp đặt hệ thống đường ống dẫn nước, chở nước ngọt cung cấp cho người dân… nhằm bảo đảm nguồn nước ngọt hợp vệ sinh phục vụ sinh hoạt của nhân dân và hoạt động của các bệnh viện, cơ sở y tế, trường học, không để người dân bị thiếu nước sinh hoạt, sử dụng nước không hợp vệ sinh dẫn tới bùng phát dịch bệnh.
Triển khai các biện pháp cấp bách phù hợp với điều kiện từng địa phương để chủ động ứng phó với xâm nhập mặn như chủ động vận hành hệ thống thủy lợi kiểm soát soát mặn, nạo vét kênh rạch, khơi thông dòng chảy, đắp đập tạm khoanh vùng ngăn mặn, giữ ngọt… bảo vệ sản xuất, giảm thiểu thấp nhất thiệt hại cây trồng và diện tích nuôi trồng thủy sản.
Chỉ thị cũng yêu cầu các Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Tài chính, Lao động-Thương binh và xã hội tổng hợp, rà soát nhu cầu hỗ trợ gạo cứu đói, kinh phí phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn của các địa phương, kịp thời đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định theo quy định.
Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo các cơ quan chức năng theo dõi chặt chẽ dự báo ảnh hưởng của xâm nhập mặn thời gian tới.
Thông tin kịp thời, hướng dẫn, chỉ đạo sản xuất vụ Hè Thu phù hợp với khả năng nguồn nước, những nơi không bảo đảm nguồn nước cần tuyên truyền, hướng dẫn người dân không gieo sạ để hạn chế thiệt hại, hướng dẫn kỹ thuật để đẩy mạnh phát triển thủy sản trong điều kiện xâm nhập mặn sâu, kéo dài, nguồn nước ngọt hạn chế.
Để hạn chế thiệt hại do xâm nhập mặn, Bộ Y tế phối hợp với cơ quan thông tin tuyên truyền hướng dẫn, khuyến cáo người dân sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh để đảm bảo sức khỏe, chỉ đạo lực lượng y tế cơ sở làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, tăng cường giám sát bảo đảm an toàn môi trường, ứng phó kịp thời, hiệu quả khi xảy ra dịch bệnh do tình trạng thiếu nước ngọt, xâm nhập mặn.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phải chỉ đạo hệ thống ngân hàng nhà nước ở địa phương, ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách thực hiện các giải pháp hỗ trợ, khoanh nợ, giãn nợ, xử lý rủi ro đối với các hộ dân, doanh nghiệp trên địa bàn bị thiệt hại do thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn theo quy định và tiếp tục cho vay để sớm phục hồi, phát triển sản xuất.
Do tình hình xâm nhập mặn sâu hơn so với dự báo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các cơ quan, địa phương có liên quan, rà soát, cập nhật, điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Trên cơ sở đó, các Bộ quản lý chuyên ngành rà soát, cập nhật, điều chỉnh quy hoạch tổng thể thuộc lĩnh vực quản lý ngành cho phù hợp.
Đồng thời, ưu tiên bố trí ngân sách trung ương, ngân sách địa phương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 và các nguồn vốn hợp pháp khác để hỗ trợ nhân dân, khắc phục hậu quả thiệt hại do thiên tai, đẩy nhanh tiến độ đầu tư các công trình thủy lợi nhằm chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, hạn hán, xâm nhập mặn, phòng chống sạt lở ven biển, bảo đảm hiệu quả./.
