Tại Việt Nam, gần 2% dân số mắc COVID-19 nhưng chưa có ghi nhận một cách đầy đủ về tình hình hậu COVID-19 trong cộng đồng.
Trong khi đó, Thành phố Hồ Chí Minh hiện có hơn 300.000 người bệnh đã xuất viện, nhu cầu được chăm sóc về sức khỏe hậu COVID-19 là vấn đề đáng quan tâm.
Đây là vấn đề được ông Nguyễn Anh Dũng, Phó giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra trong Hội nghị triển khai các hoạt động trọng tâm của ngành y tế năm 2022 tổ chức chiều 12/1.
Theo Phó giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, riêng tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định (Thành phố Hồ Chí Minh), thống kê trong 40 ngày, từ 1/12/2021 đến 10/1/2022, có 1.021 bệnh nhân hậu COVID-19 đến thăm khám ở tất cả chuyên khoa. Đa phần vì mệt mỏi, khó thở, suy nhược tinh thần.
Trong đó, trên 510 bệnh nhân (chiếm 50%) gặp vấn đề về hô hấp, 182 bệnh nhân gặp vấn đề thần kinh, 134 trường hợp tim mạch, 80 trường hợp về nội tiết, 66 trường hợp về tiêu hoá, 49 trường hợp cơ xương khớp.
Thực tế, hậu COVID-19 không chỉ xảy ra ở bệnh nhân nặng và lớn tuổi, mà còn ghi nhận ở người trẻ từ 30-40 tuổi, mắc COVID-19 nhẹ.
[TP.HCM chú trọng chăm lo, điều trị cho người dân hậu COVID-19]
Ngoài ra, các nghiên cứu trên thế giới ghi nhận hậu COVID-19 không chỉ xảy ra ở bệnh nhân nặng cần nhập viện hoặc lớn tuổi, có bệnh nền mà còn gặp ở những người trẻ tuổi, mắc bệnh nhẹ.
Khoảng 1/5 bệnh nhân độ tuổi 18-34, không nhập viện, không triệu chứng vẫn có triệu chứng hậu COVID-19. Phân tích gộp trên gần 48.000 bệnh nhân nhiễm COVID-19 lứa tuổi 17 đến 87, thời gian 14 đến 110 ngày sau nhiễm bệnh, ghi nhận 55 nhóm tác động lâu dài với nhiều triệu chứng, hậu quả để lại trên cơ thể.
Khoảng 80% bệnh nhân từng nhiễm có ít nhất một triệu chứng kéo dài, thậm chí có ca ghi nhận đến 5 triệu chứng.
Theo ông Nguyễn Anh Dũng, hậu COVID-19 không chỉ tác động đến sức khỏe (triệu chứng dai dẳng, tổn thương trên người bệnh, ảnh hưởng xấu sức khỏe, nhu cầu chăm sóc và phục hồi chức năng) mà còn ảnh hưởng công việc (khả năng trở lại làm việc, khả năng đáp ứng yêu cầu công việc), tác động đến xã hội và kinh tế (ảnh hưởng tài chính của cá nhân và xã hội, thái độ của xã hội với người bệnh, hệ thống an sinh xã hội).
Trước tình hình trên, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đã xây dựng chiến lược chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19 với các mục tiêu quan trọng trong thời gian tới như xác định mô hình của bệnh nhân hậu COVID-19 trên địa bàn, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19, nâng tầm năng lực chăm sóc của ngành y tế, đặc biệt là y tế cơ sở. Chiến dịch này nhằm quản lý, chăm sóc, điều trị sớm người mắc di chứng, đảm bảo về sức khỏe thể chất, tinh thần cho nguời bệnh.
Mô hình quản lý, chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19 của thành phố cũng thực hiện theo mô hình tháp 3 tầng. Trong đó, tầng một là cấp y tế cơ sở (tiếp nhận bệnh nhân nhẹ), tầng hai là bệnh viện tuyến quận, huyện (chăm sóc người bệnh mức độ trung bình), tầng ba là bệnh viện chuyên khoa sâu và đa khoa tuyến cuối (tiếp nhận bệnh nhân nặng, nguy kịch). Hai tầng đầu tập trung mục tiêu chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời từ sớm, hạn chế nguy cơ chuyển nặng.
Đánh giá cao nỗ lực của ngành y tế thành phố trong cuộc chiến phòng, chống COVID-19 trong năm qua, ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, năm 2022, bên cạnh phát huy các thành quả chống dịch đã đạt được, thành phố sẽ tập trung chăm lo cho người bệnh COVID-19 trong giai đoạn hậu nhiễm.
"Chăm sóc sức khỏe cộng đồng hậu COVID-19 là ưu tiên mang tính toàn cầu, cũng là một trong những vấn đề trọng tâm của y tế Thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2022. Trong thời gian chờ Bộ Y tế cập nhật, ban hành phác đồ điều trị hậu COVID-19, thành phố sẽ tập hợp các chuyên gia để có hướng dẫn tạm thời. Ngoài ra, dữ liệu hậu COVID-19 vẫn còn thiếu, chứng cứ chưa đầy đủ nên thành phố sẽ đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phân tích các biểu hiện lâm sàng, phương pháp điều trị để đánh giá một cách hiệu quả," ông Dương Anh Đức nói.
Hoàn tất việc tiêm vaccine cho nhóm đối tượng nguy cơ trước ngày 20/1
Ngày 12/1, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh có văn bản gửi Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 các quận, huyện và thành phố Thủ Đức về việc triển khai tiếp tục chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ, bắt đầu từ tháng 1.
Sở Y tế yêu cầu các đơn vị tiếp tục thực hiện xét nghiệm nhanh đợt 3 cho người thuộc nhóm nguy cơ từ ngày 17-22/1. Trong quá trình xét nghiệm tầm soát, không để xảy ra tình trạng tập trung đông người.
Bên cạnh đó, các đơn vị cần khuyến khích, hướng dẫn người dân tự thực hiện và báo kết quả lại cho trạm y tế phường, xã để được theo dõi kịp thời. Tiếp cận và chăm sóc ngay khi phát hiện ca xét nghiệm nhanh dương tính, bên cạnh đó hoàn tất việc tiêm vaccine cho nhóm đối tượng này trước ngày 20/1.
Ngoài ra, thành phố cũng thành lập tổ chuyên trách quản lý, nhập liệu danh sách và cập nhật thông tin người thuộc nhóm nguy cơ trên “Hệ thống hỗ trợ báo cáo tình hình COVID-19 Thành phố Hồ Chí Minh" tại địa chỉ https://thongtinpcd.tphcm.gov.vn; Gửi thông tin cho Tổ trưởng (họ tên, chức vụ, đơn vị công tác, số điện thoại liên lạc) về Sở Y tế qua email nghiepvuy.tphcm@gmail.com trước ngày 14/1.
Xác minh đầy đủ thông tin của người thuộc nhóm nguy cơ để được liên thông, kết nối vào nền tảng Hồ sơ sức khỏe điện tử theo quy định của Bộ Y tế.
Trước đó, Thành phố Hồ Chí Minh đã phát động “Chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ” nhằm tập trung nguồn lực bảo vệ sức khỏe cho người trên 65 tuổi và người có bệnh nền, hạn chế thấp nhất tỷ lệ mắc, chuyển nặng và tử vong do COVID-19. Giai đoạn đầu của chiến dịch bắt đầu từ ngày 7/12/2021 đến hết tháng 12/2021.
Sau hơn một tháng triển khai, thành phố đã lập được danh sách 639.972 người thuộc nhóm nguy cơ, trong đó có đến 25.642 người chưa tiêm vaccine phòng COVID-19 (chiếm tỉ lệ 4%). Qua xét nghiệm tầm soát phát hiện 5.437 người mắc COVID-19 (chiếm tỉ lệ 0,8%).
Thông qua chiến dịch, người chưa tiêm vaccine đã được thuyết phục tiêm tại nhà hoặc tại cơ sở y tế. Người mắc COVID-19 đã được điều trị bằng thuốc kháng virus. Kết quả chiến dịch đã góp phần cải thiện tình hình bệnh nhân chuyển nặng và tử vong./.