Theo đại diện các cơ quan chức năng, nhiều xe ôtô Việt Nam khi hết niên hạn sử dụng đã trốn sang Lào xin cấp biển số nước sở tại và sau đó lại quay về Việt Nam tiếp tục lưu hành.
Cá biệt, những xe này đều được “phù phép” đục số khung, số máy mới và giấy tờ hợp lệ để được khai sinh thành xe mới với biển số Lào và công khai lưu hành ngay trên những cung đường của nước ta.
“Phù phép” xe hết “đát” thành xe mới
Tại cuộc họp bàn về giải pháp xử lý xe hết niên hạn mang biển số Lào hoạt động tại Việt Nam sáng 4/3, theo ông Lê Thanh Hùng, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Quảng Trị, xe hết “đát” đeo biển số Lào xuất hiện từ giai đoạn kiểm soát chặt chẽ tải trọng xe và cơi nới thùng hàng. Đặc biệt, một số phương tiện hết niên hạn gây nguy cơ tiềm ẩn tai nạn giao thông, khó khăn trong công tác quản lý, thu lệ phí giao thông…
Sau hai tháng kiểm tra, xử lý ôtô tải mang biển số Lào của Phòng Cảnh sát giao thông Công an Quảng Trị (PC67 Quảng Trị), lực lượng đã kiểm tra kiểm soát thống kê có 18 xe có chủ xe thực tế là người Việt Nam nhưng đã đăng ký và hoạt động dưới danh nghĩa xe của Lào.
[Ôtô hết “đát” trốn sang Lào xin cấp biển, trở về Việt Nam lưu hành]
Đơn cử ngày 2/3 vừa qua, Sở Giao thông Vận tải đã kiểm tra thực tế phương tiện biển số Lào UN1019 có số khung 53212004021588, qua xác minh tại PC67 Quảng Trị thì phương tiện trên được mang biển kiểm soát 74K-3878 của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hai Ba Bốn có trụ sở tại 334 Lê Duẩn, thành phố Đông Hà, Quảng Trị, phương tiện đã hết niên hạn sử dụng.
Hoặc xe Kamat mang biển kiểm soát UN0516 kéo theo rơ-móoc UN0517 đưa qua Lào đục, đóng số khung, số máy mới, cá biệt tất cả giấy tờ, hợp đồng lao động, đăng ký phương tiện chủ xe đều làm đầy đủ nên rất khó kiểm soát.
“Xe biển số Lào có tải trọng thiết kế lớn hơn so với Việt Nam bởi tải trọng cho phép chuyên chở nước bạn không phải ghi trên đăng ký và để trống. Xe hết ‘đát’ nhưng đăng ký đăng kiểm của Lào thực hiện đều có thời hạn kiểm định ít nhất là một năm trong khi ở nước ta với xe hết niên hạn thì đăng kiểm 3 tháng/lần. Không riêng gì tại Quảng Trị mà các tỉnh có đường biên giới giáp với Lào đều xảy ra hiện tượng này,” ông Hùng đánh giá.
Là đơn vị trực tiếp tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm, Thượng tá Nguyễn Năng Điền, Trưởng phòng PC67 Quảng Trị cũng tỏ ra bất lực với những xe tải hết niên hạn đeo biển số Lào vẫn ngang nhiên chạy trên những cung đường tại địa phương.
Qua công tác tổng kiểm tra xe tải mang biển số Lào, Thượng tá Điền cho biết, cán bộ chiến sỹ đã kiểm tra thủ tục phương tiện như photo giấy tờ, tra cứu số máy, số khung thực tế thì thấy có 5/18 xe đăng ký tại PC67 Nghệ An, Huế. Tuy nhiên, chủ phương tiện đưa sang Lào và mất 5.000 USD để “phù phép” đục số khung, số máy mới, giấy tờ hợp lệ và quay về Việt Nam hoạt động. Những xe này trên 25 năm theo quy định thì phải “đắp chiếu.”
Bên cạnh đó, vị Trưởng phòng PC67 cũng cho rằng, theo Hiệp định và Nghị định thư đã ký giữa Việt Nam-Lào, phương tiện không được vận chuyển hàng hóa và hành khách tại nước sở tại mà phải là liên vận. Tuy nhiên, nhiều xe mang biển số Lào lại “cõng” hàng hóa ngay tại nội địa đã tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các đơn vị vận tải về phí vận chuyển.
Không cho thông quan, xuất nhập cảnh
Nhằm giải quyết xe hết “đát” trốn sang Lào xin cấp biển rồi trở về Việt Nam lưu hành, đại diện lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải và PC67 Quảng Trị đề nghị Tổng cục Đường bộ có ý kiến với Cục Cảnh sát giao thông (C67-Bộ Công an) chỉ đạo PC67 các tỉnh, thành phố phối hợp với công an Lào tổng kiểm tra các xe biển số Lào, yêu cầu nước bạn kiểm tra xem xe này có đăng ký tại Lào có hợp lệ không vì hồ sơ cũ của xe phía Việt Nam vẫn giữ nhưng số khung, số máy lại được đục mới.
“Những xe này nếu đối chiếu theo quy định cấp biển của nước Lào mà vi phạm thì sẽ có cơ sở tịch thu, xử lý,” Trưởng phòng PC67 khẳng định.
Bên cạnh đó, Tổng cục Đường bộ có ý kiến với các cửa khẩu của Việt Nam-Lào vì quy định phương tiện hoạt động trên nước sở tại thì phải tuân thủ theo Luật nước sở tại và trong quá trình xuất nhập cảnh không thông quan vì phương tiện đã quá niên hạn sử dụng.
Đồng tình quan điểm này, ông Nguyễn Hữu Trí, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho rằng, tỉnh Quảng Trị thông báo cho nước bạn kiểm tra hồ sơ xe là điều nên làm vì dân mình cố ý xe đưa sang kia hoặc có nhóm ở nước bạn làm hồ sơ xe giả để có thể cấp được biển số Lào.
“Nếu siết lái xe người Việt thì chủ phương tiện lại thuê người Lào làm tài xế, do đó biện pháp căn cơ là siết phương tiện. Cục Đăng kiểm sẽ kết nối với các cửa khẩu về đăng ký, đăng kiểm xe để các đơn vị này chặn xe ngay tại cửa khẩu,” ông Trí nói.
Bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho rằng, theo quy định tại Hiệp định và Nghị định thư Việt Nam-Lào thì xe hết “đát” thì không được lưu hành ở Việt Nam. Những quy định về niên hạn ở Nghị định 95 về ôtô đã có đầy đủ.
Tuy nhiên, bà Hiền cũng tỏ sự lo ngại bởi nhiều người dân chưa nắm được việc trong Nghị định thư và hiệp định quy định rõ xe hết 'đát' không được lưu hành tại Việt Nam. Vì thế, lực lượng chức năng cần phải tuyên truyền và sẽ tổng kiểm tra hoạt động xe Lào để chấn chỉnh, xử lý.
“Tổng cục Đường bộ đề nghị Cục Đăng kiểm tổng hợp danh sách xe quá niên hạn gửi tới Tổng cục Hải quan và C67, Bộ đội Biên phòng. Cục Đăng kiểm đã đưa danh sách xe hết niên hạn công khai lên web của đơn vị nhưng các cơ quan dưới địa phương chưa chắc đã lưu tâm theo dõi. Trước mắt, danh sách 18 xe vi phạm tại Quảng Trị sẽ thông báo tới các cơ quan cửa khẩu không cho xe quay lại và xử lý nghiêm,” bà Hiền quả quyết.
Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ phối hợp với C67 để có chương trình kiểm tra xe quá "đát" biển số Lào tại 11 địa phương có cửa khẩu giáp nước bạn đồng thời sẽ làm việc với các Bộ, ban ngành phía Lào ở Quảng Trị và ký biên bản quy định về cấp biển số xe và thông quan qua cửa khẩu về vấn đề này./.