Nhândịp đầu Xuân, phóng viên Vietnam+ đã có cuộc trao đổi với Bộ trưởng Bộ Y tếNguyễn Thị Kim Tiến xung quanh những vấn đề “nóng bỏng” của ngành y tế trongnăm vừa qua.
-Thưa Bộ trưởng, năm 2012 đã khép lại, vớicương vị là người đứng đầu của ngành y tế, Bộ trưởng có đánh giá như thế nào vềcông tác y tế trong năm qua?
Bộ trưởng Bộ Y tếNguyễn Thị Kim Tiến: Trongnăm qua, nền kinh tế của Việt Namgặp nhiều khó khăn. Trong bối cảnh trên, ngành y tế cũng không tránh khỏi xu hướngđó. Nhưng với sự quan tâm chỉ đạo, điều hành của Đảng, Chính phủ, Quốc hội giámsát thì ngành y tế đã có được một số sự đổi mới và có được nhiều thành tựu.
Quađánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2012, ngành y tế hoàn thành các chỉtiêu được Quốc hội và Chính phủ giao, trong đó 4 chỉ tiêu quan trọng là: số giườngbệnh trên 1 vạn dân, chỉ tiêu giảm tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng;mức giảm tỷ lệ sinh và tỷ lệ các cơ sở y tế xử lý chất thải đúng quy định.
Đốivới chỉ tiêu còn lại do Quốc hội giao, ngành y tế đã đạt được 17/18 chỉ tiêu,trong đó 1 chỉ tiêu không hoàn thành đó là không đạt chỉ tiêu về cân bằng giớitính khi sinh.
Một thành tựu rất quan trọng của năm qua là Việt Nam được quốc tế xếp trong 7nước hàng đầu trong 74 nước được xếp hạng về giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và giảmtỷ lệ tử vong ở trẻ em.
Mộtthành tựu nổi bật tiếp theo là ngành y tế đã phát hiện ra căn nguyên và khốngchế thành công bệnh “lạ” viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân, lần đầu tiên xuấthiện ở Việt Nam tại huyện Ba Tơ, Quảng Ngãi.
Đặcbiệt, năm qua, Việt Namđã lần đầu tiên đăng cai tổ chức Hội nghị của Tổ chức Y tế Thế giới khu vực TâyThái Bình Dương lần thứ 63. Sự kiện trên được Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giớiđánh giá là hội nghị thành công và ấn tượng nhất.
- Bên cạnh những thành tựu nổi bật đã đạt được, Bộ trưởng có thể chia sẻ nhữngkhó khăn và thách thức đối với ngành y tế trong thời gian qua?
Bộ trưởng Bộ Y tếNguyễn Thị Kim Tiến: Đúnglà hiện nay ngành y tế vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Thứnhất là tình trạng quá tải bệnh viện vẫn là một thách thức lớn khi số giường bệnhtrên 10.000 dân ở Việt Nam là 21,5 - thấp hơn nhiều nước trong khu vực.
Chẳnghạn như yêu cầu tối thiểu của các nước trong khu vực Tây Thái Bình Dương là 32giường/10.000 dân thì Việt Nam vẫn còn thiếu hơn so với tiêu chí đó hơn 10 giường.Đối với một số nước khác trong khu vực thì có thể lên tới 80 giường bệnh, thậmchí có một số nước còn lên tới 140 giường/10.000 dân.
Vấnđề thứ hai là mô hình bệnh tật hiện nay có nhiều thay đổi, các dịch bệnh mớiphát sinh có thể bùng phát bất khi nào do sự thay đổi thời tiết. Bên cạnh đó,các bệnh truyền nhiễm đang diễn biến phức tạp, các bệnh không truyền nhiễm vàcác dịch bệnh mới, bệnh lạ khó lường trước được. Vì vậy ngành y tế luôn phảitrong tình trạng sẵn sàng ứng phó.
Mộtkhó khăn nữa là về vấn đề bảo hiểm y tế. Hiện nay tình trạng người dân tự nguyệnmua bảo hiểm y tế vẫn còn thấp, và đặc biệt họ vẫn chưa mặn mà với bảo hiểm y tế.Bộ Y tế đã xây dựng đề án bảo hiểm y tế toàn dân và trình chính phủ và nhà nướcquyết định hỗ trợ để vận động người dân mua bảo hiểm y tế.
Vấnđề thứ tư là vấn đề an toàn thực phẩm vẫn còn rất nóng bỏng. Giải quyết vấn đềan toàn thực phẩm cần sự phối hợp liên ngành của chính quyền các cấp.
Bêncạnh đó là khó khăn trong công tác dân số. Hiện nay chúng ta đang đối mặt vớithách thức mất cân bằng giới tính khi sinh. Việt Nam rất khó khăn để khống chếmất cân bằng giới tính do cái văn hóa trọng nam khinh nữ, cần con trai để nốidõi tông đường. Vì vậy đã dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính trầm trọng.
Tình trạng bệnh nhân phải nằm ghép xảy ra ở nhiều bệnh viện. (Ảnh: TTXVN)
- Vấn đề quá tải bệnh viện được nhiều người dân quan tâm. Có ý kiến cho rằng giáviện phí tăng nhưng tình trạng trên vẫn chưa được cải thiện nhiều. Vậy Bộ trưởngcó quyết sách gì để giải quyết dứt điểm tình trạng này?
Bộ trưởng Bộ Y tếNguyễn Thị Kim Tiến: Đúnglà vấn đề quá tải bệnh viện hiện nay vẫn là một thách thức lớn của ngành y tế.Hiện nay, các bệnh viện tuyến cuối ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đang quá tảitrầm trọng. Sau mấy chục năm, số lượng bệnh tại Thủ đô Hà Nội hiện nay so vớithời điểm sau khi giải phóng miền nam viện hầu như không tăng, trong khi đó dânsố càng ngày càng nhiều.
Đểgóp phần giảm tải bệnh viện, trong năm 2012 ngành y tế đã xây mới 1.350 giườngbệnh ở tuyến trung ương, chủ yếu ở Hà Nội. Điển hình như đã xây dựng được cơ sở2 của Bệnh viện K ở Tam Hiệp và một số chuyên khoa của Bệnh viện Quảng Nam. Nhữnggiường bệnh mới đi vào hoạt động đã từng bước góp phần giảm tải bệnh viện.
Đểgiải quyết dứt điểm tình trạng quá tải bệnh viện, Bộ Y tế cũng đề nghị Đảng,Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội và và chính quyền địa phương các tỉnh phải tăngcường đầu tư cho các bệnh viện đặc biệt là tuyến trung ương, tuyến cuối cùng,nhất là 5 chuyên khoa quá tải nhiều.
Theo đề án giảm quá tải bệnh viện, các bệnh viện tuyến tỉnh sẽ cùng với Bộ Y tế thực hiện đề án bệnh viện vệtinh. Qua việc chuyển giao công nghệ,các bệnh viện vệ tinh sẽ tự khám chữa bệnh khó ngay tại tỉnh để không phải chuyểnbệnh nhân lên tuyến trên. Cùng với hệ thống bác sỹ gia đình, Bộ Y tế sẽ tăng cườngnăng lực của y tế cơ sở.
- Trên những thuận lợi và khó khăn đó, xin bà cho biết những nhiệm vụ trọngtâm ngành y tế sẽ giải quyết trong năm 2013?
Bộ trưởng Bộ Y tếNguyễn Thị Kim Tiến: Thứnhất là chúng tôi tiếp tục thực hiện đề án giảm tải bệnh viện. Thứ hai là Bộ Ytế đã trình chính phủ đề án nghĩa vụ luân phiên cán bộ xuống phía dưới. Như vậy,mỗi một cán bộ y tế sẽ phải xuống phía dưới và sẽ được hưởng những trợ cấp. BộY tế cũng sẽ thí điểm đề án bác sỹ trẻ tốt nghiệp loại giỏi tình nguyện xuốngcông tác tại 62 huyện nghèo theo nhu cầu chuyên khoa của bệnh viện đó.
BộY tế sẽ đẩy mạnh cuộc vận động người việt dùng thuốc việt để giúp giảm chi phívà tăng điều kiện cho công nghiệp dược trong nước phát triển; tiếp tục thực hiệnđề án đổi mới cơ chế tài chính; tiến tới thực hiện lộ trình bảo hiểm y tếtoàn dân.
Vềđổi mới công nghệ, chúng tôi cũng mong muốn ứng dụng những công nghệ cao vàcũng đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao để họ thực hiện được nhữngkỹ thuật cao. Đó cũng là mục tiêu xây dựng những trung tâm y tế chất lượng caovới chất lượng tốt và giá cả phải chăng.
Mộtvấn đề nữa Bộ Y tế đang tập trung giải quyết là nâng cao chất lượng khám chữa bệnh,giảm thời gian chờ đợi của người bệnh và sẽ làm quyết liệt cả giải pháp hànhchính về giáo dục tư tưởng và giải pháp về kinh tế để tăng cường đạo đứcnghề nghiệp và quy tắc ứng xử của cán bộ y tế. Những việc làm trên nhằm dần dầncải thiện sự hài lòng của người dân về đội ngũ bác sỹ từ đó xây dựng hình ảnhngười bác sỹ trong lòng người dân hướng tới sự công bằng hiệu quả và phát triển.
- Giả sử được quay lại năm 2012, Bộ trưởng thấy có những vấnđề gì đang giải quyết còn dang dở?
Bộ trưởng Bộ Y tếNguyễn Thị Kim Tiến: Đólà vấn đề giảm tải bệnh viện, vấn đề tài chính về y tế, là vấn đề bảo hiểm y tếvà đặc biệt nữa là vấn đề quy tắc ứng xử và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ y tế.Dù rất ít cán bộ y tế có thái độ không đúng, nhưng con sâu làm rầu nồi canh đãlàm cho người dân nghĩ không tốt về hình ảnh người thầy thuốc.
Cólẽ là ước mơ của tôi cũng hơi nhiều và khát vọng cũng hơi lớn. Vì vậy, để làmđược những việc trên thì Bộ Y tế cũng phải trăn trở và cố gắng nhiều.
- Năm 2013, Bộ trưởng có ước vọng vào sự đột phá nào để khắc phục những điều dangdở đó?
Bộ trưởng Bộ Y tếNguyễn Thị Kim Tiến: Mơước của chúng tôi là Đảng, Nhà Nước, Quốc hội đầu tư nhiều hơn nữa cho y tế, cụthể cấp kinh phí để xây dựng thêm nhiều các bệnh viện.
Chúngtôi cũng mơ ước xã hội cùng chính những nhà hảo tâm và chính những người dântăng cường tham gia bảo hiểm y tế. Bởi bảo hiểm y tế chính là quyền lợi củamình. nó như một cái bùa hộ mệnh cho những lúc ốm đau, bệnh tật.
Mộtđiều nữa mà tôi mong mỏi là có những người thầy thuốc có tâm, có đức, giỏi cảlý luận và thực tiễn để có nghĩa vụ đóng góp với các tuyến vùng sâu vùng xa nhằmdáp ứng ngày càng cao hơn sự hài lòng của người bệnh ở những vùng khó khăn. BộY tế sẽ cố gắng phấn đấu để cải thiện chất lượng dịch vụ, trước mắt làthái độ ứng xử của thầy thuốc.
Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
