"Hộ chiếu vaccine" là khái niệm mới dành để chứng nhận các trường hợp đã được tiêm đủ 2 mũi vaccine phòng COVID-19. Trong số những trường hợp nhập cảnh về Việt Nam gần đây, có người có "hộ chiếu vaccine" nhưng theo quy định của Việt Nam, những người này vẫn phải cách ly 14 ngày và lấy 2 lần xét nghiệm.
Lý giải về điều này, Phó giáo sư, tiến sỹ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng, Bộ Y tế khẳng định đến thời điểm này, Việt Nam chưa có thay đổi trong các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 cũng như cách ly người nhập cảnh có "hộ chiếu vaccine."
Phó giáo sư, tiến sỹ Trần Đắc Phu cho biết từ trước đến nay, với các bệnh truyền nhiễm, việc có vaccine là biện pháp hiệu quả nhất để phòng, chống bệnh. Ví dụ để phòng, chống bệnh truyền nhiễm, các nước đã áp dụng việc chứng nhận việc tiêm vaccine khi đi lại như với dịch tả, dịch hạch, bệnh sốt vàng (chỉ lưu hành ở châu Phi, lây qua muỗi đốt lây cho người ở châu Phi và người khác đến châu Phi)…
Tương tự, việc có hộ chiếu vaccine phòng COVID-19 cũng có những điểm lợi. Một người được tiêm vaccine, nếu thực sự có miễn dịch, khi sang nước khác không bị lây bệnh và cũng không làm lây truyền bệnh. Như vậy sẽ giải tỏa được khó khăn cho ngành du lịch, hàng không, đi lại, phát triển kinh tế… Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến các rủi ro.
Trước đây, để nghiên cứu ra một vaccine cần 4-5 năm, thậm chí 10 năm, trong khi vaccine phòng COVID-19 được nghiên cứu, cấp phép trong điều kiện khẩn cấp. Vì thế, có thể có một số vấn đề chưa biết hết được như các vaccine khác nhau, hiệu lực bảo vệ khác nhau; có vaccine chưa biết được giảm lây nhiễm như thế nào, chỉ giảm mức độ nặng của bệnh, giảm triệu chứng, cũng chưa biết kháng thể bảo vệ tồn tại trong cơ thể bao lâu…
Bên cạnh đó, virus biến đổi liên tục nên vaccine có thể không hiệu quả hoặc ít hiệu quả với các biến chủng mới đồng thời cũng không loại trừ trường hợp có "hộ chiếu vaccine" giả. Vì thế, mỗi quốc gia căn cứ vào đánh giá rủi ro, lợi ích, hợp tác giữa các bên… để có thể có hình thức áp dụng phù hợp. Có thể kết hợp "hộ chiếu vaccine" với xét nghiệm SARS-CoV-2 âm tính để giảm thời gian cách ly, phó giáo sư, tiến sỹ Trần Đắc Phu nói.
['Hộ chiếu' vắcxin COVID-19 của Việt Nam sẽ liên thông với quốc tế]
Cũng theo chuyên gia, tại Việt Nam dù tỷ lệ tiêm vaccine chưa được như nhiều nước nhưng đang áp dụng các biện pháp chống dịch hiệu quả. Vì thế, dù tiêm vaccine vẫn cần áp dụng tốt các biện pháp dự phòng dịch, cụ thể là áp dụng 5K theo khuyến cáo của ngành y tế.
Trước đó, phát biểu tại buổi lễ khởi động chiến dịch tiêm vaccine phòng COVID-19 tại Việt Nam, giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Y tế cho biết hệ thống tiêm chủng của Việt Nam sẽ liên thông với quốc tế, sau này là "hộ chiếu vaccine," quản lý toàn bộ bằng QR code. Người tiêm ngừa vaccine tại Việt Nam sẽ được cấp giấy chứng nhận đã tiêm chủng, đồng thời cập nhật thông tin trên hồ sơ sức khỏe cá nhân điện tử.
Để quản lý thông suốt, đồng bộ chiến dịch tiêm chủng, Bộ Y tế sẽ quản lý dữ liệu từng người tiêm trên hệ thống hồ sơ sức khỏe cá nhân. Việt Nam hiện đã hoàn tất hơn 97 triệu hồ sơ./.