Cùng với những chỉ đạo quyết liệt mới đây của Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nộivề việc lập hồ sơ thu hồi đất của 11 đơn vị, với tổng diện tích đất thu hồi gần820ha do vi phạm Luật đất đai, từ nay đến 15/8/2012, các ngành chức năng của HàNội tiếp tục kiểm tra, đề xuất hướng xử lý đối với hàng loạt các dự án vi phạmquản lý đầu tư xây dựng và sử dụng đất, gây bức xúc dư luận tại địa bàn cácquận, huyện: Thanh Xuân, Cầu Giấy, Tây Hồ, Từ Liêm.
Nhiều sai phạm về quản lý và sử dụng đất
Kết quả kiểm tra bước đầu của bốn quận,huyện trên cho thấy, trong tổng số 33 khu đất trên địa bàn, với diện tích khoảng488.545m2 của 23 chủ đầu tư, có 19 khu đất trống chưa sử dụng, diện tích khoảng309.368m2; 10 khu đất các chủ đầu tư được giao quản lý nhưng hiện đang sử dụngsai mục đích (làm bãi đỗ xe, sân bóng đá mini, cửa hàng thu gom phế liệu, quánăn, gara sửa xe ôtô....), diện tích khoảng 159.328m2; hai khu đất đã được Ủy banNhân dân thành phố quyết định giao đất, cho thuê đất, chủ đầu tư đang thực hiệnxác định giá đất, ký hợp đồng thuê đất để thực hiện dự án; một khu đất chưa giảiphóng xong mặt bằng.
Có thể liệt kê một số đơn vị có diện tích đất lớn nằm trongdiện vi phạm như Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (khu đất bố trítrụ sở các Tổng công ty tại khu đô thị mới Cầu Giấy - khu E, 185.368m2; ô đất A7 -khu đô thị mới Nam Trung Yên); Tổng công ty xây dựng Sông Đà (các ô đất thuộckhu đô thị mới Mỹ Đình-Mễ Trì, 61.568m2); Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu ViệtNam- Viinaconex (ô đất ký hiệu HH thuộc khu đô thị Đông Nam Trần Duy Hưng,50.575m2); Liên danh Công ty cổ phần Xây dựng công nghiệp-ICC và Công ty cổ phần tư vấnkiến trúc đô thị Hà Nội (ô đất NT1- khu đô thị Đông Nam Trần Duy Hưng,19.416m2); Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Từ Liêm (dự án khách sạn 5 sao vàNhà hát lớn Thăng Long, 69.975m2)…
Từ thực tế kiểm tra của các quận, huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội chorằng, có nhiều nguyên nhân, cả chủ quan và khách quan dẫn đến tình trạng một sốdự án đầu tư trên địa bàn chậm triển khai. Đó là một số dự án do phải rà soát,điều chỉnh lại quy hoạch hoặc do chủ đầu tư chưa đủ khả năng tài chính để thựchiện dự án do ảnh hưởng của việc suy thoái kinh tế, mới nhận chuyển nhượngquyền sử dụng đất.
Nhưng đáng lưu ý là một số doanh nghiệp được thành phố giaolàm chủ đầu tư các ô đất theo quy hoạch được duyệt, sau khi nộp một số tiền camkết hỗ trợ ngân sách cho thành phố, tiền đặt cọc để được lập dự án đầu tư đã đềnghị điều chỉnh quy hoạch, không tích cực lập dự án, lập hồ sơ giao đất, chothuê đất theo quy định (đơn cử là những chủ đầu tư tại khu đất hai bên đường LêVăn Lương).
Đối với các đơn vị trúng giá quyền sử dụng đất, sau khi được cấp “sổđỏ” và được bàn giao đất ngoài thực địa đã không triển khai thực hiện dự án đểđưa đất vào sử dụng (không liên hệ với các ngành để thỏa thuận quy hoạch tổngmặt bằng, phương án kiến trúc sơ bộ, hướng dẫn lập dự án đầu tư, lập hồ sơ sửdụng đất, cấp phép xây dựng). Hay một số chủ đầu tư được thành phố giao thựchiện giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng kỹ thuật, nhưng sau khi làm xong đãsử dụng đất sai mục đích trong thời gian các chủ đầu tư thứ cấp chưa làm thủ tụcđầu tư xây dựng cơ bản để được Ủy ban Nhân dân thành phố giao đất, cho thuê đất.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Vũ Hồng Khanh, mặc dù các sở,ngành chức năng và Ủy ban Nhân dân các quận, huyện đã tích cực triển khai thựchiện kế hoạch của thành phố và Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về kiểm tra, kếtluận, xử lý, khắc phục các dự án chậm triển khai, vi phạm Luật đất đai trên địabàn, nhưng do một số nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong những năm qua,tình trạng dự án chậm triển khai, vi phạm Luật đất đai vẫn chưa được khắc phụctriệt để.
Kiên quyết xử lý trách nhiệm và thu hồi đất vi phạm
Trước mắt, để xử lýnghiêm, dứt điểm các trường hợp vi phạm tại các quận, huyện trên, Ủy ban Nhândân thành phố Hà Nội giao Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Thanh tra Thành phốvà một số sở, ngành liên quan tổ chức kiểm tra, rà soát tiến độ thực hiện đốivới các dự án được giao làm chủ đầu tư (được bàn giao đất đã giải phóng mặtbằng, chưa có quyết định giao đất cho thuê đất), đến nay đã quá thời hạn 12tháng vẫn để đất trống, chưa sử dụng và hiện đang sử dụng sai mục đích tại cáckhu đô thị: Nam Trung Yên, Đông Nam Trần Duy Hưng, Cầu Giấy; dự án hồ điều hòaTrung Hòa; khu đất hai bên đường Lê Văn Lương; khu đất hai bên đường Phạm Hùng(đoạn từ ngã tư Lê Văn Lương đến đầu đường Phạm Văn Đồng) thuộc quận Cầu Giấy vàhuyện Từ Liêm; khu đất hai bên đường Lê Đức Thọ - huyện Từ Liêm.
Theo đó, các dựán không triển khai được do nguyên nhân khách quan hoặc lỗi do các cơ quan chứcnăng Nhà nước thì đề xuất các biện pháp chỉ đạo, tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanhtiến độ thực hiện; các trường hợp vi phạm, không có khả năng thực hiện thì đềxuất thu hồi quyết định giao chủ đầu tư, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, đấuthầu dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Đối với các dự án do Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (HANDICO) làmchủ đầu tư tại khu đô thị mới Cầu Giấy (Thanh tra Thành phố đã quyết định thanhtra tại Quyết định số 2912/QĐ-TTTP(P2) ngày 29/11/2011), Ủy ban Nhân dân Thànhphố yêu cầu Thanh tra Thành phố khẩn trương thanh tra việc chấp hành chính sáchpháp luật; kết luận, làm rõ việc quản lý, sử dụng đất sai mục đích đối với toànbộ diện tích đất Tổng công ty được giao để giải phóng mặt bằng, san nền sơ bộ đểbố trí trụ sở các Tổng công ty; truy thu tiền cho thuê đất trái mục đích, nộpvào ngân sách Thành phố và yêu cầu hoàn trả mặt bằng khu đất.
Cùng với đó, cơ quanThanh tra này sẽ thanh tra việc quản lý, sử dụng đất tại 10 ô đất các chủ đầu tưđược giao quản lý nhưng hiện nay sử dụng sai mục đích; yêu cầu đơn vị cho thuêphải chấm dứt việc cho thuê và nộp số tiền cho thuê sai mục đích vào ngân sáchThành phố, hoàn trả lại mặt bằng đất sạch để chuẩn bị thực hiện dự án đầu tư.
Đólà các ô đất thuộc khu đô thị Đông Nam Trần Duy Hưng, khu đô thị mới Cầu Giấy,khu đất hai bên đường Lê Văn Lương (quận Thanh Xuân), một số khu đất tại các khuđô thị mới hai bên đường Phạm Hùng (đoạn từ ngã tư Lê Văn Lương đến đầu đườngPhạm Văn Đồng), khu đất hai bên đường Lê Đức Thọ (huyện Từ Liêm)...
Thanh traThành phố cũng tiến hành kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án đầu tư, các trườnghợp vi phạm, tùy theo mức độ đề xuất Ủy ban Nhân dân thành phố chỉ đạo xử lýtrách nhiệm hoặc thu hồi đất theo quy định.
Là đơn vị đầu mối, Sở Tài nguyên vàMôi trường đang tập trung rà soát kết quả kiểm tra, kết luận cụ thể những viphạm trong việc quản lý, sử dụng đối với từng ô đất, làm căn cứ lập hồ sơ thuhồi đất theo quy định của pháp luật. Cụ thể tại các ô đất kí hiệu: D23 khu đôthị mới Cầu Giấy, 3.7-CC Láng Hạ - Thanh Xuân (diện tích đất chưa xây dựng nhàA), 3.10-NO Láng Hạ- Thanh Xuân; MN-1 thuộc dự án công viên hồ điều hòa NhânChính, CC1 khu đô thị Mỹ Đình II, BĐX- CXTT khu đô thị Mễ Trì Hạ, NT- TH2 khu đôthị Mỹ Đình-Mễ Trì.
Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ kiểm tra, kết luận cáctrường hợp được giao đất (đã có quyết định giao đất, cho thuê đất) nhưng quá 12tháng chưa đưa đất vào sử dụng, đề xuất xử lý vi phạm. Trường hợp các ô đất đãtổ chức đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Cầu Giấy (ô D23, hiện thuộc sở hữucủa Ngân hàng cổ phần Ngoại thương Việt Nam trúng giá từ năm 2008) và quận Tây Hồ(gồm 261 lô đất thuộc khu đấu giá 18,6ha, đấu giá từ năm 2004, 2006) nhưng đếnnay vẫn để đất trống, thành phố yêu cầu các quận này phải rà soát quy chế đấugiá và biên bản bàn giao đất tại thực địa đối với các đơn vị trúng đấu giá, lậphồ sơ thu hồi các trường hợp vi phạm và tổ chức đấu giá lại theo quy định, báocáo kết quả về Ủy ban Nhân dân thành phố trước ngày 5/8/2012.
Theo đó, các tổngcông ty đã được thành phố chấp thuận cho phép lập dự án đầu tư xây dựng trụ sởlàm việc tại khu đô thị mới Cầu Giấy, khẩn trương lập dự án đầu tư và quy hoạchtổng mặt bằng, phương án kiến trúc sơ bộ, lập hồ sơ xin giao đất theo quy địnhtrong thời hạn sáu tháng kể từ ngày ra thông báo. Sau thời hạn trên, nếu chưa hoànthiện hồ sơ, thành phố Hà Nội sẽ chấm dứt việc thực hiện dự án theo quy định./.
Nhiều sai phạm về quản lý và sử dụng đất
Kết quả kiểm tra bước đầu của bốn quận,huyện trên cho thấy, trong tổng số 33 khu đất trên địa bàn, với diện tích khoảng488.545m2 của 23 chủ đầu tư, có 19 khu đất trống chưa sử dụng, diện tích khoảng309.368m2; 10 khu đất các chủ đầu tư được giao quản lý nhưng hiện đang sử dụngsai mục đích (làm bãi đỗ xe, sân bóng đá mini, cửa hàng thu gom phế liệu, quánăn, gara sửa xe ôtô....), diện tích khoảng 159.328m2; hai khu đất đã được Ủy banNhân dân thành phố quyết định giao đất, cho thuê đất, chủ đầu tư đang thực hiệnxác định giá đất, ký hợp đồng thuê đất để thực hiện dự án; một khu đất chưa giảiphóng xong mặt bằng.
Có thể liệt kê một số đơn vị có diện tích đất lớn nằm trongdiện vi phạm như Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (khu đất bố trítrụ sở các Tổng công ty tại khu đô thị mới Cầu Giấy - khu E, 185.368m2; ô đất A7 -khu đô thị mới Nam Trung Yên); Tổng công ty xây dựng Sông Đà (các ô đất thuộckhu đô thị mới Mỹ Đình-Mễ Trì, 61.568m2); Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu ViệtNam- Viinaconex (ô đất ký hiệu HH thuộc khu đô thị Đông Nam Trần Duy Hưng,50.575m2); Liên danh Công ty cổ phần Xây dựng công nghiệp-ICC và Công ty cổ phần tư vấnkiến trúc đô thị Hà Nội (ô đất NT1- khu đô thị Đông Nam Trần Duy Hưng,19.416m2); Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Từ Liêm (dự án khách sạn 5 sao vàNhà hát lớn Thăng Long, 69.975m2)…
Từ thực tế kiểm tra của các quận, huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội chorằng, có nhiều nguyên nhân, cả chủ quan và khách quan dẫn đến tình trạng một sốdự án đầu tư trên địa bàn chậm triển khai. Đó là một số dự án do phải rà soát,điều chỉnh lại quy hoạch hoặc do chủ đầu tư chưa đủ khả năng tài chính để thựchiện dự án do ảnh hưởng của việc suy thoái kinh tế, mới nhận chuyển nhượngquyền sử dụng đất.
Nhưng đáng lưu ý là một số doanh nghiệp được thành phố giaolàm chủ đầu tư các ô đất theo quy hoạch được duyệt, sau khi nộp một số tiền camkết hỗ trợ ngân sách cho thành phố, tiền đặt cọc để được lập dự án đầu tư đã đềnghị điều chỉnh quy hoạch, không tích cực lập dự án, lập hồ sơ giao đất, chothuê đất theo quy định (đơn cử là những chủ đầu tư tại khu đất hai bên đường LêVăn Lương).
Đối với các đơn vị trúng giá quyền sử dụng đất, sau khi được cấp “sổđỏ” và được bàn giao đất ngoài thực địa đã không triển khai thực hiện dự án đểđưa đất vào sử dụng (không liên hệ với các ngành để thỏa thuận quy hoạch tổngmặt bằng, phương án kiến trúc sơ bộ, hướng dẫn lập dự án đầu tư, lập hồ sơ sửdụng đất, cấp phép xây dựng). Hay một số chủ đầu tư được thành phố giao thựchiện giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng kỹ thuật, nhưng sau khi làm xong đãsử dụng đất sai mục đích trong thời gian các chủ đầu tư thứ cấp chưa làm thủ tụcđầu tư xây dựng cơ bản để được Ủy ban Nhân dân thành phố giao đất, cho thuê đất.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Vũ Hồng Khanh, mặc dù các sở,ngành chức năng và Ủy ban Nhân dân các quận, huyện đã tích cực triển khai thựchiện kế hoạch của thành phố và Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về kiểm tra, kếtluận, xử lý, khắc phục các dự án chậm triển khai, vi phạm Luật đất đai trên địabàn, nhưng do một số nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong những năm qua,tình trạng dự án chậm triển khai, vi phạm Luật đất đai vẫn chưa được khắc phụctriệt để.
Kiên quyết xử lý trách nhiệm và thu hồi đất vi phạm
Trước mắt, để xử lýnghiêm, dứt điểm các trường hợp vi phạm tại các quận, huyện trên, Ủy ban Nhândân thành phố Hà Nội giao Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Thanh tra Thành phốvà một số sở, ngành liên quan tổ chức kiểm tra, rà soát tiến độ thực hiện đốivới các dự án được giao làm chủ đầu tư (được bàn giao đất đã giải phóng mặtbằng, chưa có quyết định giao đất cho thuê đất), đến nay đã quá thời hạn 12tháng vẫn để đất trống, chưa sử dụng và hiện đang sử dụng sai mục đích tại cáckhu đô thị: Nam Trung Yên, Đông Nam Trần Duy Hưng, Cầu Giấy; dự án hồ điều hòaTrung Hòa; khu đất hai bên đường Lê Văn Lương; khu đất hai bên đường Phạm Hùng(đoạn từ ngã tư Lê Văn Lương đến đầu đường Phạm Văn Đồng) thuộc quận Cầu Giấy vàhuyện Từ Liêm; khu đất hai bên đường Lê Đức Thọ - huyện Từ Liêm.
Theo đó, các dựán không triển khai được do nguyên nhân khách quan hoặc lỗi do các cơ quan chứcnăng Nhà nước thì đề xuất các biện pháp chỉ đạo, tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanhtiến độ thực hiện; các trường hợp vi phạm, không có khả năng thực hiện thì đềxuất thu hồi quyết định giao chủ đầu tư, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, đấuthầu dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Đối với các dự án do Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (HANDICO) làmchủ đầu tư tại khu đô thị mới Cầu Giấy (Thanh tra Thành phố đã quyết định thanhtra tại Quyết định số 2912/QĐ-TTTP(P2) ngày 29/11/2011), Ủy ban Nhân dân Thànhphố yêu cầu Thanh tra Thành phố khẩn trương thanh tra việc chấp hành chính sáchpháp luật; kết luận, làm rõ việc quản lý, sử dụng đất sai mục đích đối với toànbộ diện tích đất Tổng công ty được giao để giải phóng mặt bằng, san nền sơ bộ đểbố trí trụ sở các Tổng công ty; truy thu tiền cho thuê đất trái mục đích, nộpvào ngân sách Thành phố và yêu cầu hoàn trả mặt bằng khu đất.
Cùng với đó, cơ quanThanh tra này sẽ thanh tra việc quản lý, sử dụng đất tại 10 ô đất các chủ đầu tưđược giao quản lý nhưng hiện nay sử dụng sai mục đích; yêu cầu đơn vị cho thuêphải chấm dứt việc cho thuê và nộp số tiền cho thuê sai mục đích vào ngân sáchThành phố, hoàn trả lại mặt bằng đất sạch để chuẩn bị thực hiện dự án đầu tư.
Đólà các ô đất thuộc khu đô thị Đông Nam Trần Duy Hưng, khu đô thị mới Cầu Giấy,khu đất hai bên đường Lê Văn Lương (quận Thanh Xuân), một số khu đất tại các khuđô thị mới hai bên đường Phạm Hùng (đoạn từ ngã tư Lê Văn Lương đến đầu đườngPhạm Văn Đồng), khu đất hai bên đường Lê Đức Thọ (huyện Từ Liêm)...
Thanh traThành phố cũng tiến hành kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án đầu tư, các trườnghợp vi phạm, tùy theo mức độ đề xuất Ủy ban Nhân dân thành phố chỉ đạo xử lýtrách nhiệm hoặc thu hồi đất theo quy định.
Là đơn vị đầu mối, Sở Tài nguyên vàMôi trường đang tập trung rà soát kết quả kiểm tra, kết luận cụ thể những viphạm trong việc quản lý, sử dụng đối với từng ô đất, làm căn cứ lập hồ sơ thuhồi đất theo quy định của pháp luật. Cụ thể tại các ô đất kí hiệu: D23 khu đôthị mới Cầu Giấy, 3.7-CC Láng Hạ - Thanh Xuân (diện tích đất chưa xây dựng nhàA), 3.10-NO Láng Hạ- Thanh Xuân; MN-1 thuộc dự án công viên hồ điều hòa NhânChính, CC1 khu đô thị Mỹ Đình II, BĐX- CXTT khu đô thị Mễ Trì Hạ, NT- TH2 khu đôthị Mỹ Đình-Mễ Trì.
Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ kiểm tra, kết luận cáctrường hợp được giao đất (đã có quyết định giao đất, cho thuê đất) nhưng quá 12tháng chưa đưa đất vào sử dụng, đề xuất xử lý vi phạm. Trường hợp các ô đất đãtổ chức đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Cầu Giấy (ô D23, hiện thuộc sở hữucủa Ngân hàng cổ phần Ngoại thương Việt Nam trúng giá từ năm 2008) và quận Tây Hồ(gồm 261 lô đất thuộc khu đấu giá 18,6ha, đấu giá từ năm 2004, 2006) nhưng đếnnay vẫn để đất trống, thành phố yêu cầu các quận này phải rà soát quy chế đấugiá và biên bản bàn giao đất tại thực địa đối với các đơn vị trúng đấu giá, lậphồ sơ thu hồi các trường hợp vi phạm và tổ chức đấu giá lại theo quy định, báocáo kết quả về Ủy ban Nhân dân thành phố trước ngày 5/8/2012.
Theo đó, các tổngcông ty đã được thành phố chấp thuận cho phép lập dự án đầu tư xây dựng trụ sởlàm việc tại khu đô thị mới Cầu Giấy, khẩn trương lập dự án đầu tư và quy hoạchtổng mặt bằng, phương án kiến trúc sơ bộ, lập hồ sơ xin giao đất theo quy địnhtrong thời hạn sáu tháng kể từ ngày ra thông báo. Sau thời hạn trên, nếu chưa hoànthiện hồ sơ, thành phố Hà Nội sẽ chấm dứt việc thực hiện dự án theo quy định./.
Minh Nghĩa (TTXVN)
