Khoai deo - món đặc sản dân dã mà độc đáo của vùng đất Quảng Bình

Khoai deo ngon phải là loại khô nhưng dẻo như mạch nha. (Nguồn: Chi Cục Phát triển Nông thôn tỉnh Quảng Bình)

Khoai lang là món ăn dân dã, thường được chế biến thành nhiều món khoai lang nướng, nấu súp, làm mứt, chiên… rất quen thuộc và ai cũng biết. Nhưng ở Quảng Bình, có một món ăn độc đáo, đặc sản nổi tiếng chế biến từ khoai lang là khoai deo.

Cách chế biến khoai deo

Nguyên liệu được lựa chọn để làm ra khoai deo là loại khoai lang đỏ được tròng ở các triền cát trắng tại xã Hải Ninh (huyện Quảng Ninh, Quảng Bình). Củ khoai có hình dạng giống củ sâm và được trồng trên đất cát.

Vì muốn tạo nên một món ăn chơi, người dân đã chế biến ra khoai deo để có thể bảo quản được lâu. Dần dần, nhờ hương vị độc đáo và khác biệt mà cái tên này đã trở thành một đặc sản níu chân thực khách.

Thôn Tân Định là cái nôi sản xuất khoai deo nức tiếng của Hải Ninh và cũng là nơi sản xuất khoai deo lớn nhất ở Quảng Bình.

Để cho ra những lát khoai deo mềm, dẻo, ngọt thì khâu quan trọng nhất là khâu ủ khoai. Khoai Lang đỏ sau khi được thu hoạch phải được đem phơi khoảng 2 giờ ngoài trời sau đó đặt ở một nơi thoáng mát, che bóng, che phủ và ủ trong khoảng 10 ngày. Người dân phải bảo quản ở nơi thật khô thoáng để chúng không không bị mọc mầm.

Khi nào thấy khoai hết độ căng mọng, người dân sẽ đem đi rửa sạch và luộc chín. Khi khoai mềm mới xắt thành từng lát mỏng theo chiều dọc rồi lại đem đi phơi nắng thật to.

Nguyên liệu được lựa chọn để làm ra khoai deo là loại khoai lang đỏ.

Lát khoai cắt ra phải được phơi cao ráo trên nền cát, dưới được lót bằng một lớp cây rười (một loài cây mọc trên vùng cát) thì mới không bị dính vào giá phơi.

Khoai phải phơi từ 10-12 nắng cho đến khi miếng khoai săn thịt và chuyển hẳn sang màu cánh gián, gọi là lát deo.

Đến Quảng Bình, đừng bỏ lỡ món đặc sản lẩu cá khoai nức tiếng

Là món một món ăn ngon và bổ dưỡng, đại diện cho nền ẩm thực rất phong phú của Quảng Bình, lẩu cá khoai đã được bình chọn là một trong 100 món ăn ẩm thực tiêu biểu nhất Việt Nam.

Tính từ khi còn tươi cho đến lúc thành phẩm, khoai deo mất chừng một tháng và trải qua nhiều công đoạn. Trong suốt quá trình chế biến khoai, nếu không may gặp phải một trận mưa, mẻ khoai đó coi như mất trắng.

Hiện nay, tại xã Hải Ninh, có khoảng 250 hộ dân đang làm nghề khoai deo tập trung phần lớn tại hai thôn Tân Định và Hiển Trung. Trung bình mỗi năm có thể sản xuất gần 300 tấn khoai deo để xuất bán khắp cả nước.

Thưởng thức khoai deo ngon đúng điệu

Khoai deo ngon phải là loại khô nhưng dẻo như mạch nha, có màu đỏ vàng tựa mật ong và vị ngọt mát giống đường phèn.

Cái hay của việc thưởng thức khoai deo Quảng Bình cũng làm người ta nhớ mãi. Bạn sẽ cảm nhận được một hương vị ngọt bùi đang tan ngay trên đầu lưỡi khi ăn khoai deo Quảng Bình vừa thơm vừa dẻo.

Lúc đầu, bạn sẽ thấy hơi bất ngờ với độ cứng kỳ lạ chẳng giống khoai chút nào của chúng. Để thưởng thức món ăn này đúng cách, bạn phải từ tốn, chầm chậm nhấm nháp và cảm nhận từng chút một hương vị.

(Nguồn: Chi Cục Phát triển Nông thôn tỉnh Quảng Bình)

Khi miếng khoai đã dần mềm ra, chúng ta sẽ bắt đầu nhai và thấy được cái dẻo thơm của khoai đang lan tỏa trong cuống họng. Đó là chút hương vị bùi bùi, thơm thơm tinh tế hòa quyện vào nhau khiến người ta cứ muốn chìm đắm mãi. Bạn có thể thử nhâm nhi từng lát khoai bên ly trà nóng, giữa không gian tiết trời lành lạnh.

Những lợi ích của khoa deo

Cải thiện bệnh tiểu đường: Tác dụng của khoai lang phải kể đến đầu tiên là cải thiện bệnh tiểu đường. Khoai lang có chỉ số glycemic thấp hơn so với khoai tây. Nó còn chứa nhiều chất xơ (khoảng 5g trong 3/4 mỗi chén khoai) giúp cơ thể tiêu hóa chậm và đem lại cảm giác no lâu hơn.

Tốt cho người mắc bệnh tăng huyết áp: Để hạ huyết áp, việc duy trì lượng natri thấp trong cơ thể là rất cần thiết. Tuy nhiên, bạn đừng quên hấp thụ nhiều kali cho cơ thể cũng rất quan trọng. Nếu cung cấp đủ lượng kali thiết yếu cho cơ thể, bạn sẽ giảm được nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp. Trung bình một củ khoai chứa 542 mg kali cho cơ thể, do đó khoai lang rất tốt cho người mắc bệnh tăng huyết áp.

Tốt cho hệ tiêu hóa: Một trong những tác dụng của khoai lang đối với sức khỏe là chức năng cải thiện hệ tiêu hóa. Với lượng lớn chất xơ có tác dụng ngăn ngừa chứng táo bón, đồng thời thúc đẩy đường tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Vitamin C và các axit amin chính là thành phần giúp kích thích nhu động ruột, làm quá trình tiêu hóa thức ăn trở nên nhanh hơn, chống tình trạng đầy bụng, khó tiêu và ngăn ngừa táo bón./.

(Vietnam+)