Thời gian qua,Bộ Giao thông vận tải đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, Ủy ban nhân dân cáctỉnh, thành phố liên quan nghiên cứu, xây dựng và trình Chính phủ “Đề án kiểmsoát khí thải xe môtô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các tỉnh, thành phốlớn.”
Chúng tôi muốn giới thiệu với bạn đọc một số biện pháp kiểm soátkhí thải môtô xe máy tham gia giao thông được đề cập trong đề án nêu trên.
Kiểm tra khíthải định kỳ bắt buộc
Kiểm tra khíthải định kỳ thường là 1 năm/lần tại các cơ sở cố định được áp dụng bắt buộccho tất cả các xe. Xe đạt tiêu chuẩn mới được phép tham gia giao thông trongcác thành phố. Xe không đạt tiêu chuẩn khí thải phải tiến hành khắc phục bằngcách bảo dưỡng, sửa chữa, nâng cấp, thay thế các bộ phận của động cơ và kiểmtra chất lượng khí thải phải đảm bảo đạt tiêu chuẩn.
Cơ sở kiểm trakhí thải định kỳ xe 2 bánh có quy mô nhỏ, vốn đầu tư không lớn, kỹ thuật kiểmtra tương đối đơn giản nên phù hợp với chủ trương xã hội hoá.
Cơ sở kiểm trakhí thải định kỳ có thể được bố trí kết hợp tại các cơ sở bảo dưỡng, sửa chữađược ủy quyền của các nhà sản xuất, lắp ráp mô tô, xe máy và các cơ sở Đăngkiểm ô tô. Mô hình này sẽ tận dụng được diện tích nhà xưởng sẵn có, đội ngũ kỹthuật viên có hiểu biết cơ bản về kỹ thuật mô tô, xe máy, dễ dàng xây dựng đượcmột hệ thống, mạng lưới các cơ sở đáp ứng nhu cầu kiểm định và thuận tiện trongquản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động. Các cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa khác cũngcó thể được tham gia kiểm định nếu có tư cách pháp nhân và đáp ứng các điềukiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực.
Do số lượng môtô, xe máy rất lớn nên cần có lộ trình phù hợp và tổ chức mạng lưới đo khí thảithuận tiện cho chủ phương tiện. Hệ thống kiểm định sẽ bao gồm các cơ sở kiểmtra của nhà nước và của tư nhân cùng tham gia. Trong đó, các cơ sở kiểm tra củanhà nước sẽ làm nòng cốt trong thời gian đầu triển khai thực hiện. Các cơ sởkiểm tra của tư nhân sẽ là lực lượng chủ yếu thực hiện khi việc kiểm định đã đivào ổn định. Bước đầu sẽ tổ chức thí điểm để đánh giá kết quả, trên cơ sởđó sẽ tiếp tục củng cố, hoàn thiện.
Công tác tuyêntruyền, vận động, phổ biến thông tin được đặt lên hàng đầu
Kiểm tra, kiểmsoát trên đường
Kiểm tra, kiểmsoát trên đường cần được tiến hành đồng bộ để người sử dụng xe thực hiện đầy đủviệc kiểm tra thải định kỳ. Mặt khác kiểm tra khí thải lưu động được thực hiệnxác suất đối với một số xe tham gia giao thông trên đường để đảm bảo chủ phươngtiện tự giác thực hiện. Đây là biện pháp có ý nghĩa quyết định để thực hiệnchương trình kiểm tra và bảo dưỡng xe.
Áp dụng kỹthuật, công nghệ
Môtô, xe máy cóthể được nâng cấp, lắp thêm các hệ thống, thiết bị kiểm soát, xử lý khí thải.Có nhiều biện pháp kỹ thuật, công nghệ khác nhau nhưng đơn giản và khả thi nhấtlà lắp thêm thiết bị xúc tác xử lý khí thải cho xe đang sử dụng. Tuy nhiên,hiệu quả và độ bền của bộ xử lý khí thải phụ thuộc nhiều vào chất lượng nhiênliệu và chế độ bảo dưỡng, điều chỉnh động cơ. Mặt khác cũng có thể nghiến cứucải tiến hệ thống cung cấp nhiên liệu để bảo đảm chất lượng khí thải.
Chuyển đổinhiên liệu sử dụng
Xe cơ giới nóichung và môtô, xe máy sử dụng xăng nói riêng có thể áp dụng các công nghệ kiểm soát khí thải tiêntiến. Việc đảm bảo hiệu quả và tuổi thọ của các thiết bị xử lý khí thải thườngđòi hỏi chất lượng nhiên liệu ở mức cao tương ứng. Điều này không dễ dàng ở nhữngnước đang phát triển. Vì vậy, sử dụng các nhiên liệu khác, vốn đã sạch để thaythế nhiên liệu lỏng truyền thống là xăng cũng là một hướng cần xem xét để giảmkhí thải gây ô nhiễm. Tại thành phố Đà nẵng, một số chủ xe máy đã sử dụng nhiênliệu là gas hoá lỏng (LPG).
Thay thế xe cũ
Xe cũ thường cókết cấu công nghệ lạc hậu và độ tin cậy thấp nên nguy cơ gây ô nhiễm môi trườngcao. Vì vậy, loại bỏ những xe cũ và thay vào đó là các xe mới có mức phát thảithấp hơn cũng là một biện pháp. Có thể sử dụng công cụ kinh tế như hỗ trợ vềtiền, phí đăng ký xe mới… để khuyến khích người dân thay thế xe cũ tiêu tốnnhiên liệu, không bảo đảm tiêu chuẩn khí thải.Thực hiện kiểmsoát khí thải mô tô, xe máy là giải pháp không tốn kém nhiều nhưng sẽ mang lạihiệu quả to lớn như tiết kiệm nhiên liệu, giảm phát thải khí nhà kính.
Theo dựbáo, lượng môtô, xe máy vẫn sẽ tiếp tục tăng và như vậy nhiên liệu tiêu thụ vàlượng phát thải các chất độc hại như CO, HC, NOx … sẽ tăng tương ứng. Nếu chúngta thực hiện đồng bộ các giải pháp như áp dụng mức Euro 2, Euro 3 đối với môtô, xe máy sản xuất mới và nhiên liệu, đồng thời thực hiện kiểm tra khí thảiđịnh kỳ bắt buộc đối với môtô, xe máy đang lưu hành thì có thể kiểm soát đượclượng khí thải từ mô tô, xe máy giảm đáng kể nhiên liệu tiêu thụ trong Giaothông vận tải.
Đồng thời, với việc thực hiện kiểm soát khí thải môtô, xe máythì tình trạng ô nhiễm không khí sẽ giảm thiểu, chất lượng môi trường sống đượcnâng cao và sức khỏe của người dân sẽ được bảo vệ, tăng khả năng thu hút đầutư, du lịch và mở thêm nhiều việc làm cho ngành dịch vụ kiểm tra và bảo dưỡngxe./.
Chúng tôi muốn giới thiệu với bạn đọc một số biện pháp kiểm soátkhí thải môtô xe máy tham gia giao thông được đề cập trong đề án nêu trên.
Kiểm tra khíthải định kỳ bắt buộc
Kiểm tra khíthải định kỳ thường là 1 năm/lần tại các cơ sở cố định được áp dụng bắt buộccho tất cả các xe. Xe đạt tiêu chuẩn mới được phép tham gia giao thông trongcác thành phố. Xe không đạt tiêu chuẩn khí thải phải tiến hành khắc phục bằngcách bảo dưỡng, sửa chữa, nâng cấp, thay thế các bộ phận của động cơ và kiểmtra chất lượng khí thải phải đảm bảo đạt tiêu chuẩn.
Cơ sở kiểm trakhí thải định kỳ xe 2 bánh có quy mô nhỏ, vốn đầu tư không lớn, kỹ thuật kiểmtra tương đối đơn giản nên phù hợp với chủ trương xã hội hoá.
Cơ sở kiểm trakhí thải định kỳ có thể được bố trí kết hợp tại các cơ sở bảo dưỡng, sửa chữađược ủy quyền của các nhà sản xuất, lắp ráp mô tô, xe máy và các cơ sở Đăngkiểm ô tô. Mô hình này sẽ tận dụng được diện tích nhà xưởng sẵn có, đội ngũ kỹthuật viên có hiểu biết cơ bản về kỹ thuật mô tô, xe máy, dễ dàng xây dựng đượcmột hệ thống, mạng lưới các cơ sở đáp ứng nhu cầu kiểm định và thuận tiện trongquản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động. Các cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa khác cũngcó thể được tham gia kiểm định nếu có tư cách pháp nhân và đáp ứng các điềukiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực.
Do số lượng môtô, xe máy rất lớn nên cần có lộ trình phù hợp và tổ chức mạng lưới đo khí thảithuận tiện cho chủ phương tiện. Hệ thống kiểm định sẽ bao gồm các cơ sở kiểmtra của nhà nước và của tư nhân cùng tham gia. Trong đó, các cơ sở kiểm tra củanhà nước sẽ làm nòng cốt trong thời gian đầu triển khai thực hiện. Các cơ sởkiểm tra của tư nhân sẽ là lực lượng chủ yếu thực hiện khi việc kiểm định đã đivào ổn định. Bước đầu sẽ tổ chức thí điểm để đánh giá kết quả, trên cơ sởđó sẽ tiếp tục củng cố, hoàn thiện.
Công tác tuyêntruyền, vận động, phổ biến thông tin được đặt lên hàng đầu
Kiểm tra, kiểmsoát trên đường
Kiểm tra, kiểmsoát trên đường cần được tiến hành đồng bộ để người sử dụng xe thực hiện đầy đủviệc kiểm tra thải định kỳ. Mặt khác kiểm tra khí thải lưu động được thực hiệnxác suất đối với một số xe tham gia giao thông trên đường để đảm bảo chủ phươngtiện tự giác thực hiện. Đây là biện pháp có ý nghĩa quyết định để thực hiệnchương trình kiểm tra và bảo dưỡng xe.
Áp dụng kỹthuật, công nghệ
Môtô, xe máy cóthể được nâng cấp, lắp thêm các hệ thống, thiết bị kiểm soát, xử lý khí thải.Có nhiều biện pháp kỹ thuật, công nghệ khác nhau nhưng đơn giản và khả thi nhấtlà lắp thêm thiết bị xúc tác xử lý khí thải cho xe đang sử dụng. Tuy nhiên,hiệu quả và độ bền của bộ xử lý khí thải phụ thuộc nhiều vào chất lượng nhiênliệu và chế độ bảo dưỡng, điều chỉnh động cơ. Mặt khác cũng có thể nghiến cứucải tiến hệ thống cung cấp nhiên liệu để bảo đảm chất lượng khí thải.
Chuyển đổinhiên liệu sử dụng
Xe cơ giới nóichung và môtô, xe máy sử dụng xăng nói riêng có thể áp dụng các công nghệ kiểm soát khí thải tiêntiến. Việc đảm bảo hiệu quả và tuổi thọ của các thiết bị xử lý khí thải thườngđòi hỏi chất lượng nhiên liệu ở mức cao tương ứng. Điều này không dễ dàng ở nhữngnước đang phát triển. Vì vậy, sử dụng các nhiên liệu khác, vốn đã sạch để thaythế nhiên liệu lỏng truyền thống là xăng cũng là một hướng cần xem xét để giảmkhí thải gây ô nhiễm. Tại thành phố Đà nẵng, một số chủ xe máy đã sử dụng nhiênliệu là gas hoá lỏng (LPG).
Thay thế xe cũ
Xe cũ thường cókết cấu công nghệ lạc hậu và độ tin cậy thấp nên nguy cơ gây ô nhiễm môi trườngcao. Vì vậy, loại bỏ những xe cũ và thay vào đó là các xe mới có mức phát thảithấp hơn cũng là một biện pháp. Có thể sử dụng công cụ kinh tế như hỗ trợ vềtiền, phí đăng ký xe mới… để khuyến khích người dân thay thế xe cũ tiêu tốnnhiên liệu, không bảo đảm tiêu chuẩn khí thải.Thực hiện kiểmsoát khí thải mô tô, xe máy là giải pháp không tốn kém nhiều nhưng sẽ mang lạihiệu quả to lớn như tiết kiệm nhiên liệu, giảm phát thải khí nhà kính.
Theo dựbáo, lượng môtô, xe máy vẫn sẽ tiếp tục tăng và như vậy nhiên liệu tiêu thụ vàlượng phát thải các chất độc hại như CO, HC, NOx … sẽ tăng tương ứng. Nếu chúngta thực hiện đồng bộ các giải pháp như áp dụng mức Euro 2, Euro 3 đối với môtô, xe máy sản xuất mới và nhiên liệu, đồng thời thực hiện kiểm tra khí thảiđịnh kỳ bắt buộc đối với môtô, xe máy đang lưu hành thì có thể kiểm soát đượclượng khí thải từ mô tô, xe máy giảm đáng kể nhiên liệu tiêu thụ trong Giaothông vận tải.
Đồng thời, với việc thực hiện kiểm soát khí thải môtô, xe máythì tình trạng ô nhiễm không khí sẽ giảm thiểu, chất lượng môi trường sống đượcnâng cao và sức khỏe của người dân sẽ được bảo vệ, tăng khả năng thu hút đầutư, du lịch và mở thêm nhiều việc làm cho ngành dịch vụ kiểm tra và bảo dưỡngxe./.
(Vietnam+)
