Các đại biểu tham gia thực hiện thao tác test nước bọt với bộ tự xét nghiệm HIV tại lễ khởi động. (Ảnh: Phương Vy/TTXVN)Ngày 26/8, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức khởi động dịch vụ tự xét nghiệm HIV tại Việt Nam.
Đây là lần đầu tiên dịch vụ này có mặt tại Việt Nam, đánh dấu một xu hướng mới để từ đây những người bị ảnh hưởng bởi HIV có thêm lựa chọn tự xét nghiệm HIV cho mình một cách riêng tư và bảo mật.
Theo đó, người tự xét nghiệm dùng que thử quết vào dịch miệng hoặc máu ở đầu ngón tay rồi cho que thử vào dụng cụ thử nghiệm; sau 20 phút sẽ cho kết quả sàng lọc dương tính hoặc âm tính. Họ chính là người đầu tiên biết kết quả xét nghiệm ban đầu của mình. Nếu dương tính, người bệnh cần đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm khẳng định có bị nhiễm HIV hay không và có sự tư vấn của các y, bác sĩ.
Kỹ thuật này được dùng để sàng lọc HIV khá đơn giản, dễ thực hiện, độ chính xác cao. Thí điểm dịch vụ này cũng cho kết quả rất khả quan. Từ cuối tháng 5/2016 đến nay, đã có hơn 377 người tham gia tự xét nghiệm HIV, trong đó 7% có kết quả khẳng định dương tính với HIV và 100% số này đã được điều trị. Dịch vụ này được kỳ vọng sẽ giúp tăng đáng kể tỉ lệ xét nghiệm HIV trong cộng đồng những người có nguy cơ lây nhiễm, nhất là những người còn ngần ngại sử dụng dịch vụ xét nghiệm tại các cơ sở y tế.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), dịch vụ tự xét nghiệm HIV là bước tiến mới trong việc nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ xét nghiệm HIV, bình thường hóa nó giống như các xét nghiệm chẩn đoán nhanh (dùng cho bệnh tiểu đường hay thử thai) được bán rộng rãi tại các nhà thuốc. Điều này có thể giúp Việt Nam đạt được mục tiêu 90-90-90 nhờ tiếp cận được những người chưa xét nghiệm và đưa những người phát hiện nhiễm HIV vào điều trị.
Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius cho biết, việc xét nghiệm HIV chưa bao giờ đơn giản đến thế. Bất kể ai có nguy cơ đều có thể tự làm xét nghiệm để biết tình trạng HIV của mình một cách bí mật, riêng tư và an toàn, bảo vệ sức khỏe cho chính mình và người thân.
Được biết, hoạt động này là một trong những hợp phần thuộc dự án Thúc đẩy thị trường (Healthy Markets) do Chính phủ Hoa Kỳ hỗ trợ thông qua USAID và Tổ chức PATH (một tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực y tế) thực hiện. Được triển khai thí điểm nên dịch vụ này hiện do các nhóm đồng đẳng, các nhóm tự lực dựa vào cộng đồng thuộc dự án PATH cung cấp, tư vấn miễn phí cho những người thuộc nhóm nguy cơ cao như: Tình dục đồng giới nam, nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm… Trên thế giới hiện có 16 nước đưa dịch vụ này vào chương trình phòng chống HIV/AIDS quốc gia./.
