Trên thực tế, nhiều vướng mắc phát sinh trong công tác khám chữa bệnh mà trách nhiệm, quyền hạn của Bộ Y tế cũng như Bảo hiểm Xã hội Việt Nam chưa thể bao phủ hết. Đặc biệt, trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 phức tạp vừa qua, các vấn đề phát sinh trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế chưa từng có tiền lệ nên chưa thể giải quyết dứt điểm.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh như vậy tại Hội nghị giải quyết khó khăn, vướng mắc trong công tác khám chữa bệnh và thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, do Bảo hiểm Xã hội Việt Nam tổ chức chiều 2/8.
Còn vướng mắc về cơ chế chính sách
Tại hội nghị, Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh mục tiêu lớn nhất làm sao hướng tới đảm bảo nguồn kinh phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế để tạo điều kiện tốt cho các cơ sở khám chữa bệnh tổ chức cung ứng dịch vụ y tế cho người tham gia bảo hiểm y tế, qua đó đảm bảo quyền lợi cho người bệnh. Bên cạnh đó, phải tối ưu hóa nguồn quỹ bảo hiểm y tế, quản lý và sử dụng hiệu quả hơn nữa, đúng quy định của pháp luật nguồn kinh phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.
[Quỹ bảo hiểm y tế chi trả tiền tỷ cho nhiều bệnh nhân bệnh hiểm nghèo]
Chia sẻ khó khăn từ phía cơ sở y tế, Phó giáo sư Đào Xuân Cơ-Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai và Tiến sỹ Nguyễn Trí Thức-Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy (Thành phố Hồ Chí Minh) cùng bày tỏ lo ngại về những chi phí bị "treo" từ các máy mượn, máy đặt, máy xã hội hóa chưa chuyển đổi hình thức sở hữu theo quy định tại Nghị định số 151/2017/NĐ-CP. Hiện tại, theo hướng dẫn của Bộ Tài chính và Bộ Y tế, chưa có căn cứ để thanh toán các chi phí này.
Đại diện các bệnh viện đề nghị Bộ Y tế và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đề xuất giải pháp thanh toán phù hợp với thực tế sử dụng của cơ sở y tế, đề nghị sửa đổi các quy định sát với thực tế hơn để không lãng phí các thiết bị y tế này.
Chung nhận định này, ông Nguyễn Đình Hưng-Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cũng nhấn mạnh Sở Y tế Hà Nội cũng đề nghị Bộ Y tế và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cần sớm tháo gỡ vướng mắc về tổng mức thanh toán theo quy định tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP đang khiến nhiều cơ sở y tế lo ngại về số chi hợp lệ nhưng lại vượt mức quy định này.
Phản ánh khó khăn của địa phương thường rơi vào tình trạng "vượt trần," vượt quỹ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, ông Dương Đình Chỉnh-Giám đốc Sở Y tế tỉnh Nghệ An cho biết đặc thù của Nghệ An là địa bàn rộng, dân số lớn, nhưng mức đóng của phần lớn người dân lại thấp, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số nên thường gặp khó khăn từ quy định khoán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Ông Chỉnh cũng chia sẻ khó khăn từ thực tế chưa tính đúng, tính đủ 7 yếu tố cấu thành giá dịch vụ y tế, nhưng lại yêu cầu các cơ sở y tế phải tự chủ. Hiện nay, hầu như các bệnh viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An (trừ Bệnh viện tâm thần) đều đã thực hiện tự chủ. Vì vậy, ông chỉnh đề nghị Bộ Y tế sớm thực hiện đúng việc tính đủ giá dịch vụ y tế, giảm sức ép lên các cơ sở y tế.
Các chi phí tồn đọng là do chưa đủ căn cứ
Ông Lê Văn Phúc-Trưởng Ban Thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (Bảo hiểm Xã hội Việt Nam) nhấn mạnh về tạm ứng, thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, nhằm đảm bảo bảo kinh phí cho các cơ sở khám chữa bệnh hoạt động, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã chỉ đạo bảo hiểm xã hội các tỉnh thực hiện quyết toán hằng quý để chuyển tiền thanh toán và tạm ứng kinh phí cho hoạt động quý sau.
Tổng hợp các vướng mắc cần tiếp tục xử lý, tháo gỡ, ông Lê Văn Phúc cho biết đến thời điểm này, tổng chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế vượt trần thanh toán, vượt dự toán hoặc do một số nguyên nhân khác chưa được quyết toán do các địa phương đề nghị thanh toán bổ sung (tại 28 tỉnh thành phố, 320 cơ sở khám chữa bệnh) là 1.601 tỷ đồng. Các chi phí này đang được Bảo hiểm Xã hội Việt Nam tích cực phân tích hồ sơ, phân loại để xác định các chi phí đủ điều kiện thanh toán, tổng hợp báo cáo Hội đồng quản lý xem xét cho phép đưa vào quyết toán chi phí năm 2021.
Ông Phúc cũng chỉ rõ một số khó khăn vướng mắc thuộc về cơ chế chính sách thuộc thẩm quyền giải quyết của các cộ, chính phủ. Một số chi phí thuốc, vật tư y tế chưa được thanh toán cho các bệnh viện, thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật từ các máy mượn, máy đặt, máy xã hội hóa chưa chuyển đổi hình thức sở hữu theo quy định tại Nghị định số 151/2017/NĐ-CP.
Đặc biệt, hiện nay vẫn chưa có hướng dẫn quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2021, trong khi năm 2021 đã phát sinh một số vấn đề mới mang tính đặc thù, số lượt người đến khám chữa bệnh giảm do tình hình dịch bệnh COVID-19 dẫn đến việc áp dụng xác định tổng mức thanh toán theo quy định tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP đã có những bất cập nhất định. Tại nhiều cơ sở khám chữa bệnh, chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế sau giám định cao hơn rất nhiều so với chi phí được quyết toán theo tổng mức thanh toán (có cơ sở khám chữa bệnh chênh đến 15%-20%).
Ông Phúc cho hay: "Hiện Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã chỉ đạo bảo hiểm xã hội các tỉnh phối hợp với cơ sở khám chữa bệnh tổng hợp, chuẩn hoá, hoàn thiện số liệu chi phí đưa vào quyết toán năm 2021 (bao gồm số phát sinh trong năm 2021 và trước năm 2021). Bảo hiểm Xã hội Việt Nam sẽ chỉ đạo, hướng dẫn khi có quyết định của cấp thẩm quyền về phương thức quyết toán chi phí năm 2021."
Ngoài ra còn bất cập trong quy định về tạm ứng, thanh quyết toán theo Điều 32 Luật Bảo hiểm y tế và Nghị định số 146. Luật Bảo hiểm y tế quy định quyết toán theo quý nhưng tổng mức thanh toán quy định tại Nghị định số 146 được xác định theo năm, chưa có hướng dẫn xác định số quyết toán theo quý.
Rút gọn từ 18.000 dịch vụ xuống 10.000 dịch vụ
Tại hội nghị, chia sẻ những tháo gỡ từ phía Bộ Y tế, ông Vương Ánh Dương- Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết sẽ cố gắng cùng Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, các cơ sở y tế tháo gỡ những vướng mắc liên quan đến quy trình kỹ thuật, hướng dẫn chuyên môn. Cục cũng đang gấp rút thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, sửa đổi Thông tư về định mức kỹ thuật, danh mục dịch vụ kỹ thuật, rút gọn từ trên 18.000 dịch vụ xuống còn khoảng 10.000 dịch vụ tương đương để thuận lợi cho việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Ông Lê Thành Công-Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế) cho biết với vướng mắc về chi phí từ máy mượn, máy đặt tại các bệnh viện công, Bộ Y tế đang trình Chính phủ cho phép tiếp tục thanh toán chi phí khám chữa bệnh từ các máy này vào dự thảo Nghị quyết của Chính phủ đồng thời đề nghị Bộ Tài chính xem xét sửa đổi quy định về máy xã hội hóa theo thực tiễn hiện nay trong quá trình sửa đổi Nghị định số 151/2017/NĐ-CP.
Đồng thuận với kiến nghị của các cơ sở y tế về tính tính đúng tính đủ giá dịch vụ y tế, ông Công chia sẻ: “Chưa tính đủ 7 yếu tố cấu thành giá, nhưng lại chạy theo tự chủ, trong khi không có quy định ngân sách nhà nước được cấp bù sẽ ảnh hưởng tới các cơ sở y tế, nhất là tuyến cơ sở. Với vai trò của mình, đơn vị cũng đang thảo luận về lộ trình sớm tính đúng tính đủ giá dịch vụ y tế. Hiện Bộ Y tế đã soạn thảo Thông tư về giá khám chữa bệnh theo yêu cầu, đề nghị các cơ quan chức năng xem xét...
Phát biểu kết luận hội nghị, Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh khẳng định về nhóm khó khăn vướng mắc không phải xuất phát từ cơ chế chính sách mà do phát sinh trong triển khai phối hợp thực hiện chính sách, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam sẵn sàng cùng ngành y tế làm rõ các vướng mắc, cùng nhau xử lý dứt điểm./.