Ngày 7/9, tại buổi giao ban trực tuyến sơ kết 6 tháng đầu năm 2022 và trọng tâm công tác 6 tháng cuối năm 2022 của Chương trình Chống lao Quốc gia, Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Chống lao Quốc gia cho biết Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, đứng thứ 10 trong 30 nước có số người bệnh lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 11 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới (Báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới-WHO 2021).
Nỗ lực tăng số bệnh nhân lao được phát hiện
Trong năm 2021, với tình hình dịch bệnh COVID-19 gây ra những biến động trong xã hội, sự giãn cách xã hội bắt buộc tại nhiều địa phương trên toàn quốc, số liệu phát hiện ca mắc lao đã giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2020, khi mà COVID-19 mới xảy ra tại Việt Nam.
Với việc chỉ phát hiện được 78.935 ca mắc lao trong năm 2021, giảm 22,7% so với năm 2020 và chỉ đạt 65,2% chỉ tiêu kế hoạch phát hiện cả năm (121.000 ca) đã đặt ra nhiều khó khăn thách thức cho việc hoàn thành chỉ tiêu giai đoạn 2021-2023.
Trong bối cảnh dịch COVID-19 từng bước được kiểm soát, Việt Nam chuyển sang trạng thái “bình thường mới,” tỷ lệ phát hiện bệnh lao trên cả nước trong 6 tháng đầu năm 2022 đã có sự cải thiện đáng kể về số lượng và phục hồi chất lượng.
“Mặc dù COVID-19 vẫn còn tác động đến khu vực miền Bắc trong 3 tháng đầu năm, tuy nhiên sự phục hồi mạnh mẽ của khu vực miền Nam và miền Trung đã đóng góp rất lớn trong số liệu phát hiện trên toàn quốc. Trong 6 tháng đầu năm, Chương trình Chống lao Quốc gia đã phát hiện được 48.056 ca bệnh, cho thấy tiềm năng đạt được con số 100.000 ca phát hiện trong cả năm 2022 là vô cùng khả thi,” Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương chia sẻ.
Đặc biệt, quý 2/2022 là giai đoạn cho thấy những nỗ lực to lớn của đơn vị chống lao các cấp từ Trung ương tới địa phương trong việc đẩy mạnh tăng cường phát hiện chủ động-an toàn với COVID-19 ở cả cộng đồng và tại các cơ sở y tế, đồng thời sử dụng tối đa xe XQ kỹ thuật số nhằm tăng số bệnh nhân lao được phát hiện đang được tích cực thực hiện để đẩy mạnh kết quả, nhằm phát hiện được các ca bệnh nhiều hết sức có thể.
Nhiều hoạt động truyền thông cũng được triển khai đồng bộ, lan tỏa sâu rộng đã mang lại hiệu quả khả quan ban đầu. Người dân và các nhóm nguy cơ cao đã chủ động đến cơ sở chống lao hoặc tham gia các chiến dịch phát hiện chủ động bệnh lao để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình sau đại dịch COVID-19.
Cơ chế tài chính bền vững và hiệu quả
Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Viết Nhung, ngày 1/7 vừa qua, Chương trình Chống lao Quốc gia đã thực hiện chuyển giao cơ chế cung ứng thuốc lao từ nguồn ngân sách Nhà nước sang nguồn Quỹ Bảo hiểm y tế, mở ra một cơ chế tài chính bền vững và hiệu quả hơn cho người bệnh lao.
[Tỷ lệ mắc lao ở người trẻ cao hơn 20 lần so với nhóm tuổi khác]
Chương trình Chống lao Quốc gia đã phối hợp với vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) triển khai các công tác chuẩn bị, đôn đốc, hướng dẫn địa phương tiếp nhận, quản lý, sử dụng và điều tiết thuốc chống lao thanh toán từ nguồn ngân sách Bảo hiểm y tế.
Trong giai đoạn tiếp theo, Chương trình sẽ tiếp tục đôn đốc, hỗ trợ địa phương hoàn thiện các điều kiện kiện toàn cơ sở y tế để đảm bảo đủ các điều kiện thực hiện khám chữa bệnh lao thanh toán Bảo hiểm y tế, tập trung hỗ trợ các địa phương trong việc quản lý điều tiết sử dụng thuốc chống lao hàng 1 nguồn Bảo hiểm y tế để đảm bảo có đủ thuốc sử dụng cho người bệnh.
Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết thêm đến nay, 51/63 tỉnh, thành phố trên toàn quốc đã thành lập bệnh viện phổi, bệnh viện lao và bệnh phổi. Chương trình Chống lao quốc gia vẫn duy trì mục tiêu triển khai công tác chống lao tại 100% số quận, huyện và 100% số xã, phường. Tỷ lệ dân số được chương trình chống lao tiếp cận đạt 100%.
Đặc biệt, Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao-PASTB phối hợp với Cổng thông tin nhân đạo Quốc gia 1400 mở cổng nhắn tin ủng hộ Quỹ PASTB. Kết thúc chiến dịch nhắn tin ủng hộ Quỹ, chương trình đã tiếp nhận được 49.000 tin nhắn, tương đương hơn 980 triệu đồng ủng hộ.
Bảo đảm đủ thuốc cho người bệnh
Trong thời gian tới, Chương trình trung hỗ trợ các địa phương trong việc quản lý điều tiết sử dụng thuốc chống lao hàng một nguồn Bảo hiểm y tế để bảo đảm có đủ thuốc sử dụng cho người bệnh, đáp ứng các điều kiện về thanh quyết toán với cơ quan Bảo hiểm xã hội theo quy định.
Chương trình cũng đang khẩn trương thực hiện gói thầu mua sắm thuốc hàng một nguồn ngân sách Nhà nước để bảo đảm cung ứng thuốc lao hàng một cho các đối tượng bệnh nhân không có thẻ Bảo hiểm y tế, bệnh nhân là người bị tạm giam tạm giữ, phạm nhân trong các trại giam và bệnh nhân tại các cơ sở y tế chưa bảo đảm đủ các điều kiện thanh quyết toán thuốc nguồn Bảo hiểm y tế.
Chương trình đẩy nhanh tiến độ xây dựng phần mềm hỗ trợ quản lý thuốc Bảo hiểm y tế kết nối với hệ thống thông tin của cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam; Điều chỉnh, sửa đổi bổ sung hệ thống sổ sách biểu mẫu liên quan đến cung ứng để bảo đảm thực hiện hiệu quả trong quá trình chuyển đổi thuốc lao từ nguồn ngân sách Nhà nước sang nguồn Bảo hiểm y tế và để đáp ứng những yêu cầu rất chặt chẽ trong việc thanh quyết toán của Bảo hiểm y tế./.