Thời gian qua, lực lượng quân y đã đóng vai trò nòng cốt trong cứu hộ, cứu nạn và cấp cứu, vận chuyển nạn nhân trong thiên tai, thảm họa. Điển hình như là cơn bão số 12 cuối năm 2017 tại khu vực Nam Trung Bộ; các trận lũ quét, sạt nở đất nghiêm trọng tại miền núi phía vào các tháng 6, 7, 8 năm 2018…
Đây là những minh chứng rõ ràng nhất về vai trò nòng cốt của lực lượng quân đội nói chung, quân y nói riêng trong đáp ứng các tình huống thiên tai và bão lũ và các tình huống khẩn cấp khác...
[Hệ thống y tế cơ sở đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức]
Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn đã nhấn mạnh như vậy tại Hội nghị sơ kết giữa kỳ “Dự án quân dân y kết hợp” thuộc chương trình mục tiêu dân số giai đoạn 2016-2020, do Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng tổ chức chiều 13/9, tại Hà Nội.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho hay, qua ba năm triển khai dự án có nhiều thuận lợi về kinh nghiệm triển khai trên toàn quốc của hệ thống cán bộ quân – dân y, sự phối hợp tham mưu có hiệu quả của các cơ quan chức năng thuộc hai Bộ...
Theo Thứ trưởng Tuấn, tuy nhiên thời gian qua dự án cũng gặp phải nhiều khó khăn như về cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, cơ chế chính sách, diễn biến thiên tai phức tạp, khả năng đầu tư của ngân sách nhà nước hạn chế. Do vậy, vẫn còn có nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ giao.
Để nhìn nhận, đánh giá những kết quả đã đạt được và những hạn chế, thiếu sót cần khắc phục, đinh hướng những nhiệm vụ tiếp theo cần tập trung giải quyết, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị đánh giá giữa kỳ dự án Quân dân y kết hợp giai đoạn 2016-2018.
Hội nghị được tổ chức nhằm định hướng giai đoạn 2019-2020, chỉ ra những nhiệm vụ phải thực hiện những nhiệm vụ lâu dài cần phải thực hiện, đáp ứng mục tiêu chính trị của chương trình kết hợp quân dân y.
Cũng tại Hội nghị, Ban Quản lý dự án đã giới thiệu một số mô hình về sự hỗ trợ của các bệnh viện tuyến trên giúp đỡ bệnh viện tuyến dưới, mô hình tổ chức trung tâm y tế quân dân y (2 chức năng) tại huyện đảo, mô hình tổ chức, đào tạo các đội cấp cứu thảm họa (EMT) chuẩn khu vực ASEAN… đã thực hiện có hiệu quả để cùng nghiên cứu và có thể mở rộng trên toàn quốc.
Mục tiêu chung của Dự án quân dân y kết hợp Giai đoạn 2016-2020 là tạo điều kiện cho người dân sinh sống ở các vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo, vùng trọng điểm quốc phòng an ninh được tiếp cận với các dịch vụ y tế có chất lượng ngày càng cao và tăng cường khả năng đáp ứng của ngành y tế trong các tình huống khẩn cấp.
Từ năm 2016 đến nay, Dự án đã đạt được những kết quả quan trọng như: hoàn thiện Ban quân dân y cấp Bộ, cấp Quân khu và tuyến tỉnh, thành lập Trung tâm y tế quân dân y các huyện đảo: Bạch Long Vỹ, Cồn Cỏ, Lý Sơn, Phú Quý, Côn Đảo, Cô Tô, Bệnh xá Quân y dân y Đảo Thổ Chu.
Các chương trình của dự án đã góp phần nâng cao năng lực tuyến y tế cơ sở; tổ chức các tổ, đội cơ động sẵn sàng phản ứng nhanh tham gia khắc phục giảm nhẹ tổn thất do thiên tai thảm họa, dịch bệnh và các tình huống khẩn cấp.
Dự án hỗ trợ kinh phí đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho trên 1.200 học viên quân dân y tại chỗ (là các bác sỹ tuyến cơ sở, quân y các đồn biên phòng, đoàn kinh tế quốc phòng) về kiến thức y học gia đình…
Theo Báo cáo của Bộ Y tế, Dự án kết hợp quân dân y giai đoạn 2016 - 2020 với mục tiêu sẽ nâng cấp 30% phòng khám quân dân y khu vực biên giới, biển đảo; 50% bệnh xá quân dân y được thành lập; 100% trạm y tế các xã đảo độc lập; 100% các huyện đảo có phòng mổ trang bị đồng bộ, có thể kết nối mạng; đào tạo liên tục cho trên 2.000 quân y sỹ và tổ chức khám chữa bệnh kết hợp dân vận.
Thông qua Dự án, đã tổ chức được các tổ, đội cơ động theo hướng gọn nhẹ, chuyên nghiệp, sẵn sàng phản ứng nhanh tham gia khắc phục giảm nhẹ tổn thất do thiên tai thảm họa, dịch bệnh và các tình huống khẩn cấp.
Theo đại diện của Bộ Quốc Phòng và Bộ Y tế, trong thời gian tới, Dự án Quân dân y kết hợp sẽ tiếp tục đầu tư cho y tế cơ sở, chú trọng các xã, huyện đảo; đào tạo, tăng cường năng lực quản lý các nhóm bệnh cho tuyến y tế cơ sở, trên cơ sở đào tạo liên tục kiến thức về y học gia đình; đào tạo cập nhật kiến thức về y học thảm họa cho y tế cơ sở và tuyến trung đoàn, sư đoàn.
Dự án tăng cường đào tạo cập nhật kiến thức về y học thảm họa cho y tế cơ sở, đào tạo kiến thức y tế cho lực lượng dân quân tự vệ xung kích phòng chống thiên tai…
Tại Hội nghị, các đại biểu đã trình bày các tham luận từ cơ sở về những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của dự án đồng thời đưa ra nhiều kiến nghị để phát huy hiệu quả dự án quân dân y trong giai đoạn tới./.