Thu thuế đường xe máy: Càng nhìn lại càng thấy rối

Nhiều phường xã ở địa bàn Thủ đô mới bắt đầu “rục rịch” đi đếm số lượng xe máy và lúng túng trong việc triển khai thu "thuế" đường.
Bắt đầu từ 21/7, Hà Nội sẽ tổ chức thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nhiều phường xã trên địa bàn thủ đô mới bắt đầu “rục rịch” đi đếm số lượng xe máy và lúng túng trong việc triển khai.

Ngoài ra, đơn vị trực tiếp quản lý, thu ở cấp phường, xã cũng băn khoăn và “than” khó bởi chưa được phổ biến, tập huấn như thế nào? Tiến hành thu ra sao? Làm thế nào để biết các phương tiện đã được nộp phí? Đã có chế tài xử phạt nào đối với những chủ phương tiện không chịu nộp phí?

Xã, phường “rục rịch”… đếm xe

Theo Thông tư 197 của Bộ Tài Chính và Nghị định 18 của Chính phủ, phương tiện ôtô, xe máy phải đóng phí sử dụng đường bộ từ ngày 1/1/2013. Việc thu phí với hơn 37 triệu xe máy đang lưu thông trên cả nước được giao cho chính quyền phường, xã đảm nhiệm.

Để chuẩn bị cho việc thu phí đối với xe máy, Bộ Tài Chính đã có Thông tư 197 đốc thúc các địa phương triển khai thực hiện. Song, đến nay, việc triển khai thu phí lại được thực hiện không đồng đều ở các tỉnh, thành.

Mới đây, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội đã có quyết định thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy bắt đầu từ ngày 21/7.

[Hà Nội thu phí đường bộ với xe máy từ 21/7]

Tại tờ trình của Ủy ban Nhân dân thành phố gửi Hội đồng Nhân dân thành phố thông qua, theo thống kê, đến năm 2012, toàn thành phố có khoảng 4,5 triệu xe máy. Ước tính, nếu triển khai thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy, một năm, thành phố sẽ thu về hơn 600 tỷ đồng, trong khi, kinh phí bảo trì đường bộ hàng năm của Thủ đô Hà Nội là khoảng hơn 840 tỷ đồng. Việc thu phí đối với xe máy sẽ được giao cho Ủy ban Nhân dân cấp phường, xã thực hiện.

Tuy nhiên, hiện tại, ghi nhận của phóng viên tại các phường xã trên địa bàn thủ đô cho thấy, hầu hết các đơn vị này đều chưa thể tổ chức triển khai thu phí.

Ở địa bàn phường Long Biên, ông Nguyễn Ngọc Phan, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Long Biên (quận Long Biên) cho biết, phường vẫn chưa nhận được văn bản chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân quận nhưng đã chủ động giao nhiệm vụ cho một số đơn vị chức năng đi thống kê lượng xe máy hiện có.

Theo vị lãnh đạo phường này, lượng xe máy trên địa bàn phường Long Biên tương đối lớn. Vì thế, ngay từ khi phương án thu phí được thông qua, phường đã chủ động tuyên truyền đến các hộ dân.

“Phải nắm được đầy đủ số lượng xe máy, tình hình cụ thể ra sao thì mới có phương án thu được,” ông Phan cho hay.

Bên cạnh đó, vị Chủ tịch phường này cũng bày tỏ sự tin tưởng, sau khi được tuyên truyền, giải thích, phần đa người dân sẽ đồng tình thì việc thu phí cũng không có gì khó khăn bởi số phí phải đóng trên một đầu xe máy một năm là không lớn.

Ông Lê Văn Việt, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Tây Tựu (huyện Từ Liêm) cho hay, hiện, xã đang giao các lực lượng như Công an xã, dân phòng đi kê khai cụ thể số lượng xe máy của từng hộ gia đình.

“Ước số lượng xe cần phải thu phí bảo trì theo quy định của xã cũng lên tới vài nghìn chiếc. Sau khi có con số, xã sẽ lên phương án tổ chức thu ra sao, giao cho lực lượng nào,” ông Việt khẳng định.

Ngoài ra, ông Việt cũng nhìn nhận, việc thu phí hiện nay phần lớn đều trông chờ vào sự tự nguyện, đồng thuận của người dân do không có chế tài bắt buộc người sử dụng xe máy phải đóng phí.

Theo lãnh đạo một số xã, thị trấn ngoại thành cũng cho rằng, hiện tại, trên địa bàn vẫn chưa tiến hành thu. Tổ dân phố chỉ thống kê con số phương tiện và chờ hướng dẫn, chỉ đạo chủ trương thu của cấp trên.

“Khi nào có quyết định thu và hướng dẫn thu phí từ Ủy ban Nhân dân huyện thì xã mới tính đến phương án thu,” vị lãnh đạo một xã bày tỏ quan điểm.

Theo ông Nguyễn Quốc Hoa, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân quận Hoàn Kiếm, quận đã chỉ đạo các phường làm điều tra về số lượng xe của các hộ, qua đó nắm được từng gia đình có bao nhiêu xe được sử dụng.

“Có thể giai đoạn đầu sẽ khó khăn, vất vả hơn chút vì còn phải đến từng nhà thống kê số xe. Những lần sau hồ sơ có rồi thì cứ thế mà làm,” ông Hoa cho hay.

Nhằm triển khai việc thu phí xe máy dễ dàng và nhanh chóng, ông Hoa cũng cho rằng, Ủy ban Nhân dân quận Hoàn Kiếm đã hướng dẫn tới các phường, chỉ đạo việc thu quỹ sẽ tiến hành bắt đầu từ tháng 8, và tập trung chủ yếu trong quý IV năm 2013. Từ năm 2014 trở đi, việc thu quỹ bảo trì đường bộ sẽ được tập trung vào 1 tháng chứ không rải rác.

"Cơ sở nào để đấu tranh với người ta?"


Theo bà Phạm Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Phan Chu Trinh (quận Hoàn Kiếm), phường hoàn toàn nhất trí với chủ trương thu phí bảo trì đường bộ với xe máy.

Tuy nhiên, bà Hương cũng cho biết, không ít tổ trưởng tổ dân phố đã chỉ ra những khó khăn trong quá trình thực hiện việc thu phí như không thể gõ cửa từng nhà để thu.

“Tổ trưởng tổ dân phố không phải là cán bộ công quyền nên họ không chịu trách nhiệm việc thu phí,” bà Hương chỉ ra thực tế.

Ngoài ra, vị Phó Chủ tịch phường Phan Chu trinh cũng đánh giá, nhiều xã phường trên địa bàn Hà Nội, hiện mới thống kê và có thể thực hiện thu với xe máy chính chủ. Xe không chính chủ hiện nay vẫn bỏ ngỏ.

“Hiện trên địa bàn phường có khoảng 450 xe máy chính chủ và không chính chủ. Căn cứ vào đâu để thu phí loại xe này. Cơ sở nào để tổ trưởng dân phố đấu tranh với người ta?,” bà Hương đặt ra câu hỏi.

Trước sự băn khoăn của không ít người về việc dễ xảy ra thất thoát đối với lượng xe máy đang được sở hữu không chính chủ, nhiều lãnh đạo quận, huyện cho rằng, việc thu phí là trách nhiệm của những cá nhân, tổ chức là chủ sở hữu phương tiện cũng như người sử dụng, quản lý phương tiện. Như vậy, chủ phương tiện, người sở hữu xe không phải chính chủ nhưng quản lý và sử dụng phương tiện đều phải trả tiền phí bảo trì đường bộ đối với xe máy.

Tuy nhiên, đại diện chính quyền các đơn vị trực tiếp đi thu “thuế” đường xe máy cũng “than” khó và đặt ra hàng loạt câu hỏi đến cơ quan chức năng cần làm rõ và hướng dẫn thêm đối với trường hợp người điều khiển phương tiện mất giấy tờ, hoặc mất đăng ký thì sẽ căn cứ vào đâu để thu? Làm thế nào để kiểm soát xe nào đã nộp phí, xe nào chưa?

[Thu phí xe máy sử dụng đường: Địa phương "than" khó]

Bên cạnh đó, trong phương án thực hiện thu phí đường bộ, các phường, thị trấn được để lại 10% phí sử dụng đường bộ thu được; đối với các xã được để lại 20% số phí sử dụng đường bộ thu được để trang trải cho các tổ chức thu. Song, số tiền 10% trích lại tổng số tiền thu lại được thì sử dụng thế nào?

“Riêng vấn đề này, Sở Tài chính phải có hướng dẫn rõ ràng thì địa phương mới mong minh bạch và kiểm soát được,” đại diện chính quyền các địa bàn bày tỏ nguyện vọng.

Theo ông Hoa, để việc thu phí và kiểm soát các chủ phương tiện đã nộp phí được minh bạch, dễ dàng, ngành giao thông nên nghiên cứu việc dán tem chứng nhận khi chủ phương tiện, người sử dụng, quản lý phương tiện đã nộp phí (chịu được nắng, mưa) để dán lên xe máy tại một vị trí nhất định./.

Nghị định 71/2012 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, Điều 33 quy định: Phạt từ 800.000-1.200.000 đồng đối với chủ xe mô tô, xe gắn máy không mua hoặc nộp phí cho phương tiện khi tham gia giao thông theo quy định.
Việt Hùng (Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục