Với nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2021-2025 được giao tương đối lớn dành cho các dự án giao thông quốc gia, trọng điểm. Những năm qua, Bộ Giao thông Vận tải luôn nỗ lực giải ngân tối đa kế hoạch được Chính phủ giao.
Không “hấp thụ” hết gần 26.900 tỷ đồng
Theo báo cáo của Vụ Kế hoạch-Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải dự kiến được giao tổng nguồn kế hoạch giai đoạn 2021-2025 khoảng 396.435 tỷ đồng. Trong đó, 295.888 tỷ đồng vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; 81.269 tỷ đồng nguồn vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội; 19.278 tỷ đồng vốn tăng thu ngân sách Trung ương các năm 2021, 2022, 2023.
Đến hết năm 2024, Bộ Giao thông Vận tải đã được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch hằng năm 291.922 tỷ đồng, như vậy số kế hoạch đầu tư còn lại 104.513 tỷ đồng.
Triển khai nhiệm vụ này, Vụ Kế hoạch-Đầu tư đã họp với các chủ đầu tư, Cục Quản lý đầu tư xây dựng, Cục Đường cao tốc Việt Nam để rà soát tình hình thực hiện kế hoạch năm 2024, nhu cầu kế hoạch năm 2025. Trên cơ sở nội dung cuộc họp, các chủ đầu tư đã đề xuất nhu cầu kế hoạch năm 2025 của bộ khoảng 77.624/104.513 tỷ đồng (tăng khoảng 5.172 tỷ đồng so với báo cáo trước đây).
“Như vậy, kế hoạch vốn giai đoạn 2021-2025 không sử dụng hết khoảng 26.889 tỷ đồng (14.511 tỷ đồng vốn nước ngoài, 12.378 tỷ đồng vốn trong nước),” lãnh đạo Vụ Kế hoạch-Đầu tư thông tin thêm.
Qua rà soát, Vụ Kế hoạch-Đầu tư nhận thấy một số chủ đầu tư đăng ký nhu cầu kế hoạch năm 2025 cho các dự án phải hoàn thành trong năm 2025 hoặc sẽ chuyển tiếp sang giai đoạn sau nhưng thấp hơn vốn trung hạn được bố trí.
Cụ thể, các dự án sử dụng nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2022, 2023, về nguyên tắc nguồn vốn này phải giải ngân hết trong năm 2025, nhưng các chủ đầu tư đăng ký thấp hơn nguồn vốn dự kiến được bố trí khoảng 6.875 tỷ đồng của 7/9 dự án gồm: Cao Bồ-Mai Sơn giảm 400/1.200 tỷ đồng; tuyến nối cao tốc Nội Bài-Lào Cai với cao tốc Tuyên Quang-Phú Thọ giảm 406/1.098 tỷ đồng; Quốc lộ 24B Quảng Ngãi chưa đăng ký 596/598 tỷ đồng; nâng cấp, mở rộng một số cầu, hầm trên Quốc lộ 1 giảm 745/2.000 tỷ đồng; cầu Cẩm Lý giảm 320/800 tỷ đồng; La Sơn-Hoà Liên giảm 1.207/3.009 tỷ đồng; Cam Lộ-La Sơn giảm 3.202/7.000 tỷ đồng.
Bộ Giao thông Vận tải làm gì để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công?
Bộ Giao thông Vận tải tăng cường đi kiểm tra hiện trường, trực tiếp chỉ đạo điều hành, kịp thời tháo gỡ khó khăn; chỉ đạo chủ đầu tư, tư vấn, các nhà thầu đẩy nhanh thi công, tăng tốc giải ngân.
Các dự án vốn trong nước phải hoàn thành năm 2025 hoặc chuyển tiếp sang giai đoạn sau nhưng giảm nhu cầu kế hoạch trung hạn khoảng 4.899 tỷ đồng của 6 dự án gồm: Chợ Mới-Bắc Kạn giảm 1.793 tỷ đồng; cầu Đại Ngãi giảm 1.600 tỷ đồng; cầu đường sắt Đuống giảm 837 tỷ đồng; cao tốc Dầu Giây-Tân Phú giảm 446 tỷ đồng; Lộ Tẻ-Rạch Sỏi giảm 118 tỷ đồng; Cao Lãnh-Lộ Tẻ giảm 104 tỷ đồng.
Các dự án ODA giảm 10.466 tỷ đồng (8.858 tỷ đồng vốn nước ngoài, 1.608 tỷ đống vốn trong nước của 9 dự án gồm: Tân Vạn-Nhơn Trạch giảm 1.964 tỷ đồng ; Mỹ An-Cao Lãnh giảm 1.913 tỷ đồng; đường sắt Hòa Duyệt-Thanh Luyện giảm 1.762 tỷ đồng; đường thủy và logistics khu vực phía Nam giảm 1.717 tỷ đồng; kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc giảm 1.093 tỷ đồng; cầu yếu trên các quốc lộ giai đoạn 2 giảm 644 tỷ đồng; đường sắt đèo Khe Nét giảm 608 tỷ đồng; cầu yếu trên các quốc lộ giai đoạn 1 giảm 462 tỷ đồng; cầu Ninh Cường trên Quốc lộ 37B giảm 302 tỷ đồng.
Phấn đấu giải ngân 100% vốn được giao trong năm 2024
Trên cơ sở đó, lãnh đạo Vụ Kế hoạch-Đầu tư đề nghị các chủ đầu tư rà soát lại khả năng giải ngân kế hoạch năm 2024 trên cơ sở kế hoạch năm đã được Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải giao và kế hoạch dự kiến điều chỉnh, bổ sung để giải ngân 100% kế hoạch vốn cả năm của bộ theo đúng chỉ đạo của Bộ trưởng “năm 2024 phấn đấu giải ngân 100% vốn đầu tư công.”
Do ý nghĩa, vai trò quan trọng của năm 2025, Vụ Kế hoạch-Đầu tư đề nghị các chủ đầu tư rà soát, chuẩn xác lại nhu cầu kế hoạch năm 2025 trên nguyên tắc bảo đảm đủ vốn hoàn thành, thực hiện các dự án theo đúng tiến độ phê duyệt; các Dự án cao tốc Bắc-Nam bảo đảm bố trí đủ kinh phí đầu tư các hạng mục giao thông thông minh, thu phí không dừng, kiểm soát tải trọng xe và hoàn thành năm 2025; phấn đấu đăng ký nhu cầu giải ngân tối đa kế hoạch giai đoạn 2021-2025 còn lại trong kế hoạch năm 2025 của toàn bộ các nguồn vốn đã được giao Thủ tướng Chính phủ giao và dự kiến giao.
Các chủ đầu tư chấn chỉnh công tác xây dựng, điều hành kế hoạch; phối hợp chặt chẽ với Vụ Kế hoạch-Đầu tư trong công tác xây dựng kế hoạch vốn đầu tư.
Năm 2024, Bộ Giao thông Vận tải được Thủ tướng Chính phủ giao 59.275 tỷ đồng vốn đầu tư công.
Ngoài ra, nguồn vốn được kéo dài giải ngân kế hoạch năm 2023 sang năm 2024 khoảng 3.329 tỷ đồng; Chính phủ đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung 8.680 tỷ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2023 cho bộ và bộ tiếp tục đề nghị bổ sung 3.300 tỷ đồng cho các dự án nhóm B đang thiếu vốn, bổ sung khoảng 1.240 tỷ đồng nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2022 cho các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Bộ trưởng GTVT: Giải ngân phải gắn với khối lượng, đảm bảo thực chất
Bộ Giao thông Vận tải phấn đấu giải ngân hết nguồn vốn đầu tư công được giao đồng thời việc giải ngân phải gắn với khối lượng, đảm bảo thực chất.
Như vậy, tổng kế hoạch giải ngân năm 2024 của Bộ Giao thông Vận tải dự kiến khoảng 75.824 tỷ đồng.
Theo báo cáo của các chủ đầu tư, dự kiến cả năm 2024, Bộ Giao thông Vận tải giải ngân khoảng 74.680 tỷ đồng, đạt 98,5% kế hoạch (4.428 tỷ đồng vốn ODA, 70.252 tỷ đồng vốn trong nước). Đến hết tháng 7/2024, bộ giải ngân khoảng 30.794 tỷ đồng, đạt 49,2% kế hoạch đã được giao.
Lãnh đạo Vụ Kế hoạch-Đầu tư đánh giá số vốn phải giải ngân các tháng cuối năm còn lớn (45.030 tỷ đồng), trong điều kiện một số dự án đang tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư, vướng mắc trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, mỏ vật liệu xây dựng tại một số dự án đến nay chưa xử lý dứt điểm, điều kiện thời tiết bất lợi cuối năm... sẽ tiềm ẩn thách thức đối với mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2024.
Do vậy, để đáp ứng mục tiêu giải ngân 100% năm 2024, các chủ đầu tư cần nỗ lực cao hơn nữa để quyết tâm giải ngân hết nguồn vốn được giao. Vụ Kế hoạch-Đầu tư sẽ theo dõi tình hình giải ngân, kịp thời báo cáo Bộ trưởng điều hòa linh hoạt từ dự án giải ngân thấp sang dự án giải ngân cao. Cục Quản lý đầu tư xây dựng, Cục Đường cao tốc Việt Nam kịp thời xử lý các vướng mắc trong quá trình triển khai để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân các dự án./.
