Thu phí tự động sẽ minh bạch được việc các phương tiện trả phí và thời gian thu của nhà đầu tư BOT. (Ảnh: VETC cung cấp)Đại diện lãnh đạo Ban Quản lý dự án 2-Bộ Giao thông Vận tải (cơ quan đại diện nhà nước có thẩm quyền dự án thu phí (thu giá) dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng) cho biết ngày 9/4, Dự án Thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 2 sẽ bắt đầu phát hành hồ sơ mời sơ tuyển.
“Thời gian phát hành hồ sơ mời sơ tuyển trong 30 ngày bắt đầu tính từ ngày 9/4. Hiện tại đến thời điểm này, chưa có nhà đầu tư nào đăng ký, mặc dù đơn vị đã đăng thông tin trên báo từ tuần trước. Hiện tại mới chỉ có Công ty cổ phần Đầu tư công nghệ hạ tầng Vietin (VietinF) quan tâm, tuy nhiên đơn vị này chưa đến mua hồ sơ," đại diện lãnh đạo Ban Quản lý dự án 2 thông tin.
Theo ông Nguyễn Ngọc Tân, Trưởng phòng dự án 7 (Ban Quản lý dự án 2), dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 2 theo hợp đồng BOO (xây dựng-sở hữu-kinh doanh) với thời gian thực hiện dự án là 2018-2019, tổng mức đầu tư dự kiến là 1.751,88 tỷ đồng.
Dự án sẽ thực hiện với 40 trạm thu phí BOT trên toàn quốc, trong đó, có 9 trạm trên Quốc lộ 1 và các trạm nằm trên các tuyến quốc lộ khác.
Cũng theo ông Tân, dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 2 do VietinF là đơn vị thực hiện nghiên cứu khả thi, đề xuất và cũng là đơn vị chuẩn bị dự án. Do đó, theo quy định, VietinF sẽ có những lợi thế nhất định trong quá trình đánh giá về tài chính, thương mại khi lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu thầu.
VietinF sẽ được hưởng những ưu đãi trong lựa chọn nhà đầu tư theo Nghị định 30/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư của Chính phủ.
Đại diện lãnh đạo Vụ Hợp tác công tư (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết Công ty cổ phần TASCO và Công ty cổ phần VETC (TASCO-VETC) là nhà đầu tư dự án thu phí không dừng giai đoạn 1, vì vậy, tại giai đoạn 2 của dự án, VETC hoàn toàn có quyền tham gia đấu thầu giống như các nhà đầu tư khác.
[Cuối năm 2019: Tất cả trạm phí cả nước đều phải thu phí tự động]
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Thông tấn xã Việt Nam, ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư TASCO (chủ đầu tư dự án dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 1) khẳng định sẽ không tham gia dự án giai đoạn 2.
Theo Bộ Giao thông Vận tải, dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 2 sẽ tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư vào cuối năm 2018, tổ chức thực hiện và hoàn thành cuối năm 2019 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 1 do liên danh Công ty cổ phần TASCO và Công ty cổ phần VETC (TASCO-VETC) hiện tại đã thực hiện lắp đặt xong và vận hành thương mại công nghệ thu phí không dừng 19 trạm. Hiện, còn 6 trạm đã hoàn thành đàm phán và sẽ triển khai lắp đặt trong thời gian tới.
Dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 2 được thực hiện theo hình thức PPP (hợp đồng BOO). Lý giải việc thực hiện dự án theo hợp đồng BOO, Bộ Giao thông Vận tải cho rằng hệ thống thu phí tự động không dừng tích hợp giải pháp của nhiều lĩnh vực như công nghệ thông tin, tự động hóa, thanh toán điện tử... Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải có kinh nghiệm thực tiễn về lĩnh vực đầu tư công trình giao thông, hệ thống thu phí cũng như khả năng quản lý cùng lúc nhiều công việc, cùng quy trình, kỹ thuật quản lý hiện đại, linh hoạt.
Bên cạnh đó, hệ thống thiết bị có thời kỳ khấu hao và vòng đời khai thác ngắn, đòi hỏi phải tiến hành nâng cấp, sửa chữa thường xuyên trong quá trình khai thác, cũng như nâng cấp lớn sau mỗi chu kỳ công nghệ, cùng với vòng đời thiết bị với chi phí rất lớn.
Trong điều kiện ngân sách hạn hẹp, việc bố trí ngân sách để đầu tư hệ thống, cũng như hàng năm bố trí ngân sách để vận hành, duy trì hoạt động của hệ thống trong thời gian dài là không khả thi.
VietinF - nhà đầu tư duy nhất đến thời điểm hiện tại quan tâm đến dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 2 - cũng chỉ mới được thành lập từ tháng 4/2016.
VietinF có 3 cổ đông sáng lập gồm: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Quản lý quỹ Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam, Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả, Công ty cổ phần Xây dựng cầu đường Sài Gòn. Vốn điều lệ của VietinF là 330 tỷ đồng. Tuy nhiên, đại diện Công ty cổ phần Đèo Cả cũng cho hay đã rút vốn khỏi công ty này.
Bộ Giao thông Vận tải cho biết trước đó, Bộ Giao thông Vận tải chỉ định liên danh TASCO-VETC là nhà đầu tư thực hiện dự án thu phí tự động không dừng giai đoạn 2 với 28 trạm thu phí trên đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên và Quốc lộ 1, với tổng mức đầu tư 1.524 tỷ đồng, theo dạng thức hợp đồng BOO. Nhà đầu tư dự kiến được thu hồi vốn trong 20 năm.
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, việc tổ chức đấu thầu rộng rãi Dự án dự án thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng giai đoạn 2 được Bộ Giao thông Vận tải kỳ vọng tìm nhà đầu tư có đủ năng lực để thực hiện dự án. Mấu chốt của việc đấu thầu rộng rãi cũng là tăng tính minh bạch và sự cạnh tranh giữa các nhà đầu tư tham gia dự án này.
Tuy nhiên, đến thời điểm này, việc chỉ có VietinF quan tâm đến dự án đang gây ra mối nghi ngại nhất định “kiểu một mình một chợ,” giống như trong giai đoạn 1 chỉ có TASCO tham gia.
Để minh bạch hóa nguồn thu từ các trạm thu phí BOT, Chính phủ đã và đang quyết liệt đẩy nhanh triển khai thu phí tự động không dừng. Tháng 2/2018, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị yêu cầu đẩy nhanh tiến độ triển khai thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức tự động không dừng.
Trước đó, Bộ Giao thông Vận tải đã đưa ra mốc chậm nhất ngày 31/12/2018, toàn bộ các trạm trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên phải vận hành hệ thống thu phí theo hình thức tự động không dừng; các trạm còn lại trên toàn quốc phải vận hành hệ thống trước ngày 31/12/2019.
Ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay việc triển khai thu phí đường bộ theo hình thức tự động không dừng là chủ trương bắt buộc phải thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ nhằm đáp ứng yêu cầu của xã hội, hướng tới sự hài lòng và thuận lợi cho người tham gia giao thông và đảm bảo minh bạch trong quá trình thu phí sử dụng đường bộ./.
